Dit is een samenvatting van de historische context 'verlichting en revoluties'. In de samenvatting wordt alles behandeld wat je van deze historische context moet kennen. Ook worden alle verplichte voorbeelden uitgewerkt.
Historische context: Verlichting en revoluties (samenvatting)
§1 De verlichting (1650-1789)
- Leidende vraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de verlichting over de ideale samenleving?
Immanuel Kant
Immanuel Kant beschreef de verlichting als de bevrijding van de mens uit de onmondigheid waaraan
hij zelf schuldig is. Onmondigheid betekent het onvermogen het verstand te gebruiken zonder leiding
van een ander. Kortom: ‘heb de moed je verstand te gebruiken’.
Nieuwe ideeën
- Empirisme: stroming waarin gesteld wordt dat kennis uit de ervaring voortkomt.
- Rationalisme: stroming waarin gesteld wordt dat het menselijk denkvermogen de
voornaamste bron van kennis is. Dit is dus tegengesteld aan empirisme!
Beide stromingen vinden dat traditie en geloof vervangen moeten worden door
waarneming en rede (overeenkomst).
- In dezelfde tijd werd de macht van vorsten uitgebreid en gecentraliseerd de vorsten
stelden dat ze hun macht van God hadden gekregen en dus geen verantwoording hoefden af
te leggen voor beslissingen die ze maakten (absolutisme). Dit gaat niet samen met
bovengenoemde opkomende stromingen.
Het sociaal contract
Er ontstonden veel discussies over de macht van de koning en de macht van het volk tijdens de
verlichting. Wie is soeverein? Of te wel: Bij wie ligt de hoogste macht?
- Rousseau: Het volk moest al hun vrijheid overdragen aan de staat. Het volk was soeverein en
de staat moest de wil van de samenleving vertegenwoordigen Mensen mochten niet hun
eigen belangen doorzetten.
- John Locke: Hij vond dat alle mensen vrij en gelijk geboren zijn. De macht van de staat moest
worden vastgelegd in een sociaal contract. Het sociaal contract is een contract tussen vorst
en burgers óf tussen burgers onderling. Het doel is voorkomen van conflicten. Het volk stond
een deel van hun vrijheid af aan de overheid. Taken als rechtspraak en oorlogsvoering lieten
zij voortaan over aan de overheid. In ruil hiervoor moest de overheid hun leven, bezit en
vrijheid beschermen én bij conflicten optreden als neutrale rechter. (Engelse filosoof).
Scheiding van kerk en staat
Over het geloof bestonden veel verschillende ideeën. Hieronder worden de ideeën van sommige
filosofen toegelicht:
- Voltaire: Hij vond dat de natuurwetten bewezen dat God de wereld ingenieus (slim bedacht
of gemaakt) had gemaakt, maar dat God er zich verder niet mee bemoeide.
- Spinoza: Hij ging ervan uit dat de natuur niet was gemaakt door God, maar dat de natuur en
God hetzelfde waren. Hij vond dat de mens slechts moest afgaan op zijn eigen verstand.
- Locke: John Locke pleitte voor een scheiding van kerk en staat, omdat zelfstandig denkende
mensen alleen zelf konden bepalen wat ze geloofden. Bemoeienis van staat was niet nodig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmavandeven1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
