Samenvatting
Samenvatting CE stof voor filosofie HAVO 5
Met deze samenvatting heb ik in 2019 een 9,1 gehaald op het eindexamen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
5 beoordelingen
Door: sterremaassen • 2 jaar geleden
Door: gwen1512 • 2 jaar geleden
Door: anouksmit20 • 3 jaar geleden
Door: ninaserenax • 3 jaar geleden
Door: sensor • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1Kwalitatieve identiteit: één of meerdere objecten hebben precies dezelfde eigenschappen (wet van
de identiteit: A=B, als B precies dezelfde eigenschappen heeft als A) (bijvoorbeeld: twintig precies
dezelfde smartphones)
Numerieke identiteit: de identiteit-door-de-tijd-heen van een object of persoon
* materiële objecten hebben geen numerieke identiteit omdat ze steeds veranderen, door materie.
Locke
Definitie van een mens: een levend lichaam
De numerieke identiteit van een mens: de functionele organisatie van zijn lichaam (onafhankelijk
Materie Levende wezens van materiele continuïteit)
Vb. deuk in auto Hebben een interne functionele organisatie die los
hersteld niet staat van de materie. Groeien, ontwikkelen, sterven.
vb. schapenvacht groeit opnieuw
Psychologisch criterium voor persoonlijke identiteit: persoonlijke herinneringen = bewustzijn
--> kritiek: er is meer dan herinneringen
Numerieke identiteit:
Materiële objecten Mens Persoon
Levend wezen met interne functionele Bewustzijn: persoonlijke herinneringen
X organisatie --> Kunnen vals zijn, je kan liegen
--> Meer waarde omdat we DNA kunnen (hiermee kan je geïdentificeerd worden)
lezen
Kritiek op Plato’s criterium voor persoonlijke identiteit:
Plato: de ziel bestaat uit 3 delen: menner (rede), witte paard (emoties), zwarte paard (verlangens)
persoonlijkheid zit in de ziel.
Kritiek Locke: een onsterfelijke ziel zou ook in een ander lichaam kunnen zitten, het is niet persoonlijk
genoeg
Kritiek op Aristoteles’ criterium voor persoonlijke identiteit:
Aristoteles: de mens is met rede begiftigd (animal rational), identiteit van mens ligt in de rede
Kritiek Locke: een pratende papegaai lijkt een animal rationale
Herinneringen als noodzakelijke voorwaarde: zonder persoonlijke herinneringen ben je niet
dezelfde
Herinneringen als voldoende voorwaarde: als je persoonlijke herinneringen hebt, weet je dat je
dezelfde bent
Locke:
Ben je dezelfde persoon als je persoonlijke herinneringen hebt? Ja! voldoende voorwaarde
Kun je dezelfde persoon zijn zonder persoonlijke herinneringen? Nee, omdat: bewustzijn=geheugen
noodzakelijke voorwaarde
Parfit:
Ben je dezelfde persoon als je persoonlijke herinneringen hebt? Ja! voldoende voorwaarde
Kun je dezelfde persoon zijn zonder persoonlijke herinneringen? Ja, omdat: je allemaal verschillende
psychologische eigenschappen doorgeeft, deels wel deels niet. noodzakelijke voorwaarde
Volgens Ricoeur zijn er 2 vormen van numerieke identiteit --> idem en ipse
Parfit en Locke kijken maar naar 1 vorm --> idem
,‘Persoon’ als forensisch begrip (persoonlijke herinneringen maken je moreel verantwoordelijk voor
je daden)
Locke: wanneer kun je iemand verantwoordelijk houden voor zijn gedrag?
Antwoord: als hij herinneringen heeft aan zijn gedrag/voorval.
volgens Locke blijf je als mens altijd dezelfde maar als persoon kun je veranderen, dat komt door
persoonlijke herinneringen
Mens= levend lichaam (DNA, interne functionele organisatie), blijft altijd hetzelfde
Persoon=iemand met persoonlijke herinneringen aan zichzelf
Ook al zijn herinneringen verdwenen (het wat – idem-identiteit – 3epersoonsautoriteit) kan ik me
nog wel verhouden tot mezelf (het wie – ipse-identiteit – 1stepersoonsautoriteit)
- als persoon ben je 13, omdat je herinneringen bij je 3 e levensjaar beginnen.
Maar toen je 3 jaar was, had je wel herinneringen van je 1,5 levensjaar.
A= B | B = C | maar A = NIET C -->> de theorie van Locke is tegenstrijdig
Volgens Locke is A niet C, want C kan zich A niet herinneren.
Reid
Kritiek van Reid op Lockes criterium: Lockes psychologische criterium leidt tot een tegenstrijdigheid
omdat persoon A op t₂ gelijk kan zijn aan persoon A op t₁ maar niet gelijk aan persoon A op t₀,
hoewel persoon A op t₁ wel gelijk is aan persoon A op t₀
Vier bezwaren tegen Locke:
1. Locke stelt bewustzijn en geheugen gelijk aan elkaar (bestaat uit veel meer dan geheugen)
2. Locke verwart het bewijs voor onze identiteit met onze identiteit zelf (waarom is zoiets dan)
3. Bewustzijn verandert steeds; als bewustzijn het identiteitscriterium is dan is geen enkele
persoon ooit gelijk aan zichzelf op twee verschillende momenten
4. Locke verwart het filosofische begrip ‘identiteit’ met de betekenis van het begrip in ons
alledaagse gebruik ervan (‘ik voel wat jij voelt’ → maar deze gevoelens verschillen numeriek
van elkaar)
Reid: Locke gebruikt op een verkeerde manier het woord identiteit.
Hij spreekt meer over kwalitatieve identiteit. Locke vergelijkt maar we willen weten of hij dezelfde is.
Als A=B is, en B=C, dan moet A=C zijn. --> volgens Reid.
Parfit
Identiteit is altijd een kwestie van deels wel, deels niet.
Sommige wel hetzelfde gebleven, sommige niet --> gradueel : je bent in meer of mindere mate jezelf
Overeenkomst Parfit en Locke: we hebben een psychologisch criterium (bewustzijn) nodig,
persoonlijke herinneringen zijn een voldoende voorwaarde
Verschil Parfit en Locke: Parfit is het eens met Reid’s kritiek op Lockes psychologische criterium,
persoonlijke herinneringen zijn geen noodzakelijke voorwaarde
Psychologische continuïteit: persoon A op t₀ is dezelfde als persoon A op t₁ omdat hij als persoon
verbonden is met zijn vroegere zelf door een keten van overlappende herinneringen
Transitief: overgang; overlappende ketens van sterke verbondenheid, eigenschappen worden
doorgegeven (Psychologische continuïteit: Er worden voortdurend herinneringen, overtuigingen en
eigenschappen doorgegeven)
Vragen naar persoonlijke identiteit zijn leeg: jij bent niets meer dan een verzameling
eigenschappen, herinneringen, verlangens, overtuigingen die meer of minder op elkaar kunnen lijken
Numerieke identiteit is niet van belang het gaat om kwalitatieve identiteit.
Is hij nog steeds dezelfde? Domme vraag --> je bent gewoon een verzameling van eigenschappen.
--->> in hoeverre lijken de verzamelingen van eigenschappen op elkaar?
, Gedachte-experiment: teletransportation
Door het apparaat kun je het bewustzijn in een ander lichaam transporteren --> selfless
In een ander lichaam verder leven, je bewustzijn is hetzelfde. Numeriek niet hetzelfde
voor Parfit is numerieke identiteit niet belangrijk. Zolang je verzameling van
eigenschappen/herinneringen is doorgegeven is het dezelfde. --> er is geen persoon.
Parfit en het schip van Theseus:
Net als een schip uit een verzameling planken bestaat, bestaan wij uit een verzameling
eigenschappen. Een schip is niets meer dan de planken waar hij uit bestaat. Haal 50% van de planken
weg, dan is de verzameling planken voor 50% hetzelfde.
Ricoeur
Kritiek op Parfit: er is een ‘iemand’ die zich tot de psychologische toestanden verhoudt
Kritiek op Parfit + Locke: zij kijken alleen naar Idem-identiteit, niet naar Ipse-identiteit.
Idem-identiteit: het ‘wat’ dat door de tijd hetzelfde blijft (zoals herinneringen,
karaktereigenschappen Locke en Parfit)
Ipse-identiteit: het zelf dat zich door de tijd tot zichzelf verhoudt (persoonlijke identiteit heeft
hiermee te maken)
Eerste persoonsperspectief: kijken vanuit de ipse-identiteit
Derde persoonsperspectief: kijken vanuit de idem-identiteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper andreakrist. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
