2,1 Duitsland, van de eerste naar de tweede wereldoorlog ( kennen en kunnen)
1) Beschrijf de politieke chaos waarmee Duitsland in de periode 1918-1920 te maken kreeg.
In september 1918 werd voor de Duitse legerleiding duidelijk dat de oorlog niet gewonnen kon
worden. Toch werd er niet direct gekozen voor het sluiten van een wapenstilstand omdat dit ten
koste zou gaan van de eer van het leger. Hierom wilde de generaals dat het parlement het inifatief
nam en zouden beweren dat de oorlog in de rijksdag verloren was. Toen de rijksdag dit hoorde op 2
oktober waren ze sprakeloos. De mededeling dat de oorlog verloren zou worden en dat er zelfs een
militaire ineenstorting dreigde was een schok. Jarenlang had de pers onder censuur gestaan en was
er door propaganda de hele tijd een beeld gevormd van een winnend Duitsland. Hierdoor nam aan
het front en in Duitsland zelf de onrust toe.
Op 9 november liet het leger weten niet meer te willen vechten ( Wilhelm de 2 e was niet meer
langer welkom in Duitsland en vertrok naar NL met de trein en vroeg daar asiel aan )
Op 11 november werd de wapenstilstand getekend door de sociaaldemocratische regering.
De situatie in Duitsland bleef na de wapenstilstand gespannen. Veel mensen hadden hun man, zoon
of vader verloren. Ook was er veel honger en waren de terugkerende soldaten vaak werkeloos of
dakloos.
Op politiek gebied was Duitsland erg verdeeld, mensen waren voornamelijk verdeeld onder
sociaaldemocratische partij ) belangen voor de arbeiders, de conservatieve elite, verlangde terig naar
de tijd vóór de oorlog met keizer en sterk Duitsland, dit waren vooral fabriekseigenaren en adellijke
grondbezitters. En daarbuiten waren er nog extremistische groeperingen ( heel links en heel rechts).
Voornamelijk de opstand van de communisten (spartakisten) was bedreigend want zij wilden net als
in Rusland een revolutie.
In de zomer 1919 dreigde er een burgeroorlog tussen de linkse en rechtse groepen, toch werden er
verkiezingen gehouden waarbij de SPD (sociaaldemocraten) centrum (katholieken) en DDP (de
liberalen meer dan driekwart van de stemmen kregen. In Berlijn was het nog steeds erg onrustig en
daarom kwam het parlement bijeen in Weimar, hierom werd Duitsland toen ook de republiek van
Weimar genoemd.
De wapenstilstand in 1918 maakte nog geen vrede, daarover moest eerst worden onderhandeld.
Deze onderhandelingen begonnen in januari 1919 in Versailles. De onderhandelaren waren ervan
overtuigd dat DL de schuldige was van de eerste wereldoorlog en hiervoor zwaar moesten boeten
door financiële afspraken, militaire afspraken en gebieden afpakken.
Veel mensen geloofde in de dolkstootlegende. Zij waren ervan overtuigd dat het verlies van
Duitsland in de oorlog kwam door het in de steek laten van eigen politici, want als dit niet was
gebeurd hadden ze niet verloren.
Al deze factoren bij elkaar zorgden telkens voor terugkerende chaos
2) Waarom lukte het niet om tussen 1919 en 1933 van Duitsland een stabiele parlementaire
democratie te maken?
Na het vertrek van de keizer was er veel onrust in Duitsland. Een verloren oorlog en een land zonder
direct bestuur. Er werden in 1919 verkiezingen gehouden waarbij de SPD (sociaaldemocraten)
centrum (katholieken) en DDP ( de liberalen meer dan driekwart van de stemmen kregen, maar toch
bleef het onrustig. Er waren extreem linkse en extreem rechtse groepen ontstaan en voornamelijk de
, communisten waren een bedreiging. Door deze groepen ontstond er bijna een burgeroorlog, maar er
werden toch verkiezingen gehouden waar zij in de grote minderheid stonden. Toen er na de vrede
van Versailles veel van Duitsland gevraagd werd en dit niet allemaal geregeld kon worden vanwege
een tekort aan geld en een beginnende crisis kwam er steeds meer onrust en groeide de groep
extremisten. In 1924 begon het eindelijk beter te gaan met Duitsland door de invoering van het
Dawesplan. Amerika was op dat moment rijk en leende geld uit aan Duitsland om de betalingen aan
Engeland en Frankrijk te kunnen doen, dit werd gedaan via het Dawesplan. Toen Amerika zelf de
beurskrach ervoer in 1929 eiste ze per direct het geld terug van Duitsland en raakte Duitsland
opnieuw in een enorme crisis. De werkeloosheid steeg, mensen hadden geen geld en raakten soms
zelfs dakloos. Het ging ontzettend slecht met Duitsland en het parlement kon weinig doen dus
mensen waren en bleven ontevreden. In 1923 pleegde Hitler een staatsgreep, maar dit mislukte en
hij kreeg straf. Na zijn vrijlating veranderde hij zijn tactiek en koos ervoor geen staatsgreep te plegen,
maar mee te doen met de parlementaire democratie. De NSDAP werd een politieke partij. Toen het
goed ging met de economie bleef de NSDAP klein. De NSDAP was een Extremistische partij en toen
het in 1930 ontzettende slecht ging met Duitsland kozen veel mensen voor extreme partijen omdat
ze eigenlijk gewoon niet meer wisten wat ze nog konden doen. Ook groeide de partij door de manier
waarop Hitler campagne voerde. De NSDAP werd een massaorganisatie waarbij het geheel
belangrijker werd dan het individu. Omdat de NSDAP de grootste partij was en er geen andere
regering gevormd kon worden werd Hitler in 1933 tot rijkskanselier genoemd.
Hitler zijn eerste stap was nieuwe verkiezingen uitschrijven, met het doel dat hij meer dan 50 % van
de zetels zou krijgen en dus niet zou hoeven samen te werken met andere partijen. De weken voor
de verkiezingen gingen er heftig aan toe want door linkse en rechtse extremistische partijen werd
terreur toegepast. Een week voor de verkiezingen werd het rijksgebouw in brand gestoken en Hitler
gaf de communisten hier de schuld van. Hij maakte alle Duitsers bang voor de communisten en kreeg
uiteindelijk het recht om alles te doen wat de daden van de communisten zou tegen houden.
Door constante chaos en Hitler die uiteindelijk de allerheerser wordt, is er eigenlijk geen enkel
moment een goed democratisch parlement geweest.
3) Zet de belangrijkste bepalingen uit het Verdrag van Versailles op een rijtje.
Duitsland moet gestraft worden is schuldig volgens de Fransen en Engelsen voornamelijk
1. Moest een flink deel van grondgebied afstaan aan buurlanden
2. Alle koloniale bezitten afstaan
3. Het Duitse leger mocht maximaal 100 000 beroepssoldaten
4. Duitsland mocht geen luchtmacht meer hebben
5. De wapenindustrie in het Rijnland werd gedemilitariseerd (geen soldaten daar, geen
kazernes, geen wapenopslagplaatsen)
6. Duitsland moest aangerichte schaden vergoeden (in totaal 132 miljard goudmark)
KA: de crisis van het wereldkapitalisme:
4) Leg uit waarom Duitsland tussen 1918 en 1923 in een economische crisis terecht kwam.
Duitsland was economisch al niet heel sterk, omdat zich net een oorlog had afgespeeld. Alles rond
die tijd stond in het teken van de oorlog, waardoor de algemene economie achteruitging. Toen
Duitsland uit de oorlog kwam, kregen ze bij het verdrag van Versailles te horen dat ze een boete van
132 goudmark moesten betalen en dit veroorzaakte een economische crisis. Toen Duitsland ondanks
voorschotten en afspraken het in 1923 niet kon betalen, werd het Duitse Ruhrgebied door de
Fransen bezet. Dit was het industriegebied van Duitsland en hierdoor zakte de economie helemaal in
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper raynacaitlin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.