De overheid slaagde er niet in de economische crisis die begon met de tweede oliecrisis de baas te
worden. het dieptepunt van deze crisis viel in 1982. De werkeloosheid vloog omhoog en veel mensen
waren arbeidsongeschikt. De verhouding tussen het werkende deel van de bevolking en de mensen
met een uitkering raakte uit balans. In 1970 stonden tegenover 100 mensen met een baan 46
uitkeringsgerechtigde. In 1980 was dat 100 tegenover 68. En in 1990 was dat 100 tegenover 85. De
verzorgingsstaat leek onbetaalbaar te worden.
In 1982 wed Ruud Lubbers premier tot 1994 hij was daarmee de langst regerende premier van ons
land. De situatie was ernstig, door overleg moesten de overheid, werkgevers en werknemers het
eens worden over soms vervelende maatregelen zoals verlagen van min loon. Lubbers zocht daarbij
voortdurend naar een compromis, waardoor onvrede beperkt bleef. Deze manier van werken wordt
het poldermodel genoemd- economisch bestel waarin werkgevers, vakbonden en overheid met
elkaar overleggen over arbeidsvoorwaarden en lonen.
2. Je kunt verklaren waarom de verzorgingsstaat versoberd werd ( goedkoper werd ingericht)
Rond de jaren 90 veranderde de Nederlandse samenleving grondig. Op alle fronten moest bezuinigd
worden. De verzorgingsstaat werd versoberd. Dat betekende dat de regels om een uitkering te
mogen ontvangen strenger werden. Daarnaast trok de overheid zich terug uit allerlei economische
sectoren. Het postbezorgingsbedrijf, de telefoonmaatschappij, de spoorwegen en zelf een bank
waren in het bezit van de overheid. Dat was aldus Lubber niet meer van deze tijd. Al deze bedrijven
werden geprivatiseerd. Ze kwamen in het bezit van andere bedrijven die er hoopte winst mee te
behalen.
3. Je kunt voor- en nadelen benoemen van de globalisering
Vanaf het einde van de jaren 80 begon de economie zich te herstellen. Enkele jaren later liet de
Nederlandse economie weer groeicijfers zien. De reële inkomens tegen in de jaren negentig met
hoge percentages. Zo’n snelle welvaartsstijging was er sinds de jaren 60 niet meer geweest.
Overdadig consumeren werd steeds gewoner, steeds meer mensen gingen meerdere keren per jaar
op vakantie en hadden meerdere auto’s. doordat dit niet voor iedereen mogelijk was namen de
sociale verschillen toe.
(voordelen) De economische groei kwam onder meer door het wegvallen van veel
handelsbelemmeringen. Zo mochten binnen Europa de meeste goederen vrij worden vervoerd,
zonder uitgebreide controles. Hierdoor waren veel Nederlanders voorstanders van meer
samenwerkingen binnen Europa. In 1919 was Nederland voorzitter van de Europese Gemeenschap.
Nederland drong aan op het invoeren van een gezamenlijke munt voor een aantal Europese landen.
In het verdrag van Maastricht (1992) werd dit streven vastgelegd, het duurde 10 jaar voor het werd
nageleefd. In dit zelfde verdrag werd de oprichting van de Europese Unie geregeld. dit
samenwerkingsverband van Europese landen zou een deel van de wetgevende macht krijgen.
Niet alleen binnen Europa maat ook wereldwijd werden maatregelen genomen om de handel te
vergemakkelijken.
Naast deze voordelen had deze globalisering ook nadelen voor de Nederlandse economie. Door het
wegvallen van grenscontroles en in en uitvoerrechten leidde tot meer buitenlandse concurrentie/
, immers, in landen waar de lonen lager waren dan in Nederland kon goedkoper geproduceerd
worden. Dit ging ten kostte van de werkgelegenheid in Nederland.
4. Je kunt voorbeelden noemen van de toenemende individualisering
In 1983 werd de grondwet herzien. Een belangrijke vernieuwing was het artikel 1 : allen die zich in
Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst,
levensovertuiging, politieke gezindheid, ras ,geslacht of op welke grond dan ook was niet toegestaan.
Artikel 1 werd uitgewerkt tot de algemene wet gelijke behandeling. Deze wet schrijf gelijke
behandeling voor bi het aanbieden van werk, diensten en huisvesting. Ook werden in de grondwet
sociale grondrechten opgenomen die de overheid verplichtten een bepaald welvaarts- welzijnsniveau
te leveren. Wie geen geschikt onderwijs kan krijgen of huis kan vinden kan de overheid hier
aansprakelijk voor stelen.
Met deze nieuwe wetten konden burgers nog beter dan voorheen hun eigen boontjes doppen. De
ontzuiling en de individualisering zette ook door. De maakbare samenleving, waarin de overheid
bepaalde wat goed was voor de burger werd vervangen door zelfredzaamheid. De
grondwetswijzigingen maakten dat mede mogelijk. Bij deze ontwikkeling pas ook het gedoogbeleid.
Om plaats van een keuze te maken besloot de overheid nogal eens iets wat verboden was oogluikend
toe te staan. Een voorbeeld hiervan was het softdrugsbeleid.
Verschillende nieuwe wetten sloten aan bij het recht op het maken van individuele keuzes. Zo kwam
er een euthanasiewetgeving. Artsen werden niet gestraft als zij na het volgen van een procedure
patiënten op hun verzoek hielpen met zelfdoding. Nederland stond in de rest van de wereld bekend
als welvarend, vrij en zeer tolerant land. Al snel bleek dat dit beeld slechts gedeeltelijk was.
5. Je kunt de veranderende rol van Nederland in de internationale politiek beschrijven
In de jaren 80 waren er in Nederland enorme demonstraties tegen plaatsing van NAVO kruisraketten
op Nederlands grondgebied. Dat was uitzonderlijk want Nederland was een trouw lid van de NAVO.
Ook liep Nederland steevast voorop in het streven naar meer Europese samenwerking. Na de koude
oorlog bleef dat zo . de regering steunde plannen om Oost-Europese landen lid te laten worden van
de NAVO en de EU. Met meer leden zou de invloed van Nederland in Europa en de NAVO
automatisch kleiner worden, maar dat nam de regering op de koop toe. Een andere continuïteit in
het internationale beleid van NL bestond uit de deelname van internationale vredesmissies hierbij
maakte het geen verschil of het initiatief uitging van de Verenigde Naties, de NAVO of de EU.
Vredesmissies pakten niet altijd goed uit. De meest tragische en traumatische missie vond plaats in
Bosnië- Herzegovina, een van de delen van het uit elkaar vallende Joegoslavië. Bosnische moslims
werden daarbij bedreigd door Bosnische Serviërs. De VS stelden een enclave in bij het stadje
Srebrenica: een gebied waarbinnen de Moslims beschermd zouden worden. Nederlandse VN-
soldaten moesten voor deze beschermen zorgen, maar door omstandigheden lukte dit niet.
Machteloos moesten de Nederlanders toekijken hoe moslimmannen hun vrouwen en kinderen
werden gescheiden. Korte tijd later worden deze bijna achtduizend mannen vermoord. Na het drama
werd de regering wat terughoudender in haar internationale ambities. Het nieuwe uitgangspunt was
dat NL niet voorop hoefde te lopen bij het oplossen van elk internationaal conflict.
6. Je kunt de verschillende vormen van jongerencultuur uit de jaren 80 en 90 beschrijven en
overeenkomsten en verschillen met de jaren 50,60,70 benoemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper raynacaitlin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.