Hoofdstuk 4: Een leefbare stad:
wonen in Nederland
- bewonerskenmerk: eigenschap van de mensen in een wijk of buurt over samenstelling
en grootte van de huishoudens, herkomst, inkomen, leeftijd en gezinsfase.
- buurtprofiel: typering van een buurt op bewonerskenmerken, woningkenmerken,
woonomgeving en openbare ruimte.
- buurtvoorzieningen: dagelijkse voorziening met een klein verzorgingsgebied: winkels,
medische en sociale zorginstellingen en vervoersmogelijkheden. Heet ook
wijkvoorziening.
- gentrification: het proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal,
cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe
bewoners/gebruikers en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de lagere klassen
uit het stadsdeel.
- herstructurering: proces waarbij een verouderd en verloederd gebied in de stad
planmatig en meestal grootschalig wordt vernieuwd, zodat het voldoet aan huidige eisen
op het gebied van wonen, werken, recreëren en mobiliteit. Vaak verandert daardoor de
functie van het gebied.
- objectieve veiligheid: de gemeten en geregistreerde criminaliteit in de openbare ruimte
(waaronder diefstal, vernieling, mishandeling en ernstige overlast).
- openbare ruimte: grondgebied in de gemeente dat eigendom en in beheer is van de
overheid en in principe voor alle burgers toegankelijk is.
- sociale cohesie: mate van samenhang tussen de bevolking in een buurt, wijk of
gemeente. De samenhang wordt vergroot door bijvoorbeeld een kerk, school,
verenigingen of een buurtactiviteit.
- sociale veiligheid: de bescherming of het zich beschermd voelen tegen gevaar dat
veroorzaakt wordt door of dreigt van de kant van menselijke handelen in openbare
ruimte. Er wordt onderscheidt gemaakt in subjectieve en objectieve veiligheid.
- stadsvernieuwing: proces van het opknappen van stadswijken.
- stedelijke vernieuwing: verbetering van achterstandswijken door aandacht te besteden
aan drie aspecten: kwaliteit van de woningen, kwaliteit van de leefomgeving en
problematiek van de bewoners. Het beleid van stedelijke vernieuwing is de opvolger van
het stadsvernieuwingsbeleid.
- subjectieve veiligheid: de mate waarin iemand zich in zijn woon- en leefsituatie door
misdrijven, overtredingen en ernstige overlast bedreigd voelt.
- wijkvoorziening: zie buurtvoorziening.
- woningkenmerk: eigenschap van een woning: ouderdom, eigendom, woningtype, prijs
en onderhoudstoestand.
- woonomgeving: het gebied dat in de directe omgeving van een woning ligt.
4.1 Nederland geheel geordend:
Rond 1870 veranderde de situatie in Nederland de toen bestaande steden ontwikkelden zich
snel en een aantal dorpen zoals Emmen, Tilburg, Uden, Etten-Leur en Drachten veranderden
in steden. De oorzaken van deze urbanisatie zijn van economische aard. Door de