Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 7 BuiteNLand 6 vwo
Samenvatting van hoofdstuk 7 Herhaling Leefomgeving BuiteNLand 6 vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 7 Herhaling: Leefomgeving§1 Wateroverlast: overstromingsgevaar
Rivieren: het lengteprofiel van de rivier:
Een stroomgebied is het verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en grondwater via
de zijrivieren in de hoofdrivier stroomt. De waterscheiding is de grens tussen de stroomgebieden. Dit
zijn gebergten of andere verhogingen in het landschap. Een rivier met al haar zijtakken noem je een
stroomstelsel. Het lengteprofiel bestaat uit:
1. Bovenloop: hoog in de bergen, waar de stroomsnelheid en erosie groot is.
2. Middenloop: het vlakkere deel waar de stroomsnelheid daalt en de verticale erosie overgaat
naar horizontale erosie.
3. Benedenloop: dicht bij de monding waar de rivier langzaam door een brede riviervlakte
meandert en sediment afzet.
Het hoogteverschil tussen de plek waar de rivier begint en eindigt, noem je het verval. Het verhang is
het gemiddelde hoogteverschil per kilometer.
De totale afvoer van een rivier, noem je het debiet. De herkomst van het water waarmee een rivier
gevoed wordt bepaalt in belangrijke mate het regiem, dat is het ritme van de waterafvoer gedurende
een jaar. Als het waterpeil in een korte periode sterk stijgt, spreek je van een piekafvoer. We
onderscheiden 3 soorten rivieren:
1. Gletsjerrivier: wordt gevoed door smeltwater.
2. Regenrivier: wordt gevoed door regenwater. Bijvoorbeeld de Maas.
3. Gemengde rivier: krijgt zijn water van smeltwater en van regenwater. Bijvoorbeeld de Rijn.
Het dwarsprofiel van de rivier:
In de 11e eeuw begonnen mensen met het bouwen van de eerste dijken, die haakt op de rivier
worden aangelegd. Soms breken de dijken door en begint men hier en daar de boerderijen op
opgeworpen aarden heuvels te bouwen: terpen of woerden. Een bedijkte rivier stroomt tussen 2
relatief hoge winterdijken door. Tussen de rivier en de winterdijk ligt de uiterwaard die bij hoogwater
kan overstromen. Om de uiterwaard zoveel mogelijk te kunnen gebruiken worden er relatief lage
zomerdijken direct langs de rivier aangelegd. Door het aanleggen van dijken komt het sediment
alleen nog terecht in de uiterwaarden en de eigen rivierbedding. Hierdoor komt de rivierbedding en
dus het rivierwater steeds hoger in het landschap te liggen. Gevolg is dat de dijken voortdurend
verhoogd moeten worden.
Mens en natuur:
De laatste honderd jaar zijn de rivieren gekanaliseerd voor de scheepvaart. Bochten worden
rechtgetrokken, kribben en stuwen met sluizen worden gebouwd. Door de verstening stroomt
regenwater veel sneller naar de rivier dan in een bosrijk gebied, hierdoor wordt de vertragingstijd
korter. Bovendien wordt door de klimaatverandering het neerslagregiem onregelmatiger. Dit samen
leidt vaker tot een piekafvoer. Om die op te vangen zijn retentiegebieden aangelegd. Deze
waterbergende gebieden kunnen bij hoge waterstanden gecontroleerd overstromen.
, Kust: dynamiek aan de kust:
Bij de vorming van de kust kunnen we denken aan zachte en harde kust. Bij de zachte kust horen de
duinen, de wadden en het estuarium (=de trechtervormige monding waar zee en rivier elkaar
ontmoeten). Deze zachte kust is opgebouwd uit zand en kenmerkt zich door een hoge dynamiek, die
veroorzaakt wordt door:
1. Zeestroming: een constante stroming van zuid naar noord.
2. Getijdenstroming: bij vloed is de stroming van zuid naar noord en bij eb omgekeerd.
3. Opbouw: in de zomer wordt bij aanlandige wind en door getijdenwerking zand aangevoerd.
4. Afbraak: in de herfst en winter bij harde wind of hoge golven vindt kustafslag plaats. Dit
wordt nog versterkt bij springtij (=dan kan het water gevaarlijk hoog worden opgestuwd). Dit
is het omgekeerde van doodtij, waarbij het verschil tussen eb en vloed minimaal is.
De harde kust kent minder dynamiek, is door de mens gemaakt en bestaat uit zeedijken, primaire
dammen en waterkeringen. Door de mondiale klimaatverandering krijgen we te maken met een
relatieve zeespiegelstijging, die wordt veroorzaakt door de bodemdaling in combinatie met de
absolute zeespiegelstijging. Vaker zullen zware stormen over onze kust razen waarbij de kustafslag
zal toenemen. In de zomer krijgen we te maken met tropische buien afgewisseld met lange, droge
perioden en kans op verdroging. Bij droogte daalt de rivierafvoer en zorgt het opdringende zeewater
voor verzilting. De zoetwatervoorziening kan in gevaar komen.
§2 Wateroverlast: beleid
Rivieren: ruimte voor de rivieren:
Na de bijna-overstroming van 1995 werd er een nieuw beleid vormgegeven:
- Naast veiligheid meer aandacht voor natuurontwikkeling en ecologische diversiteit/
- De te nemen maatregelen moeten over het hele stroomgebied gaan.
Bij het nieuwe beleid hoorden 13 actiepunten die moesten worden uitgevoerd:
1. Kribverlaging en het plaatsen van lansdammen voor snellere afvoer en minder opstuwing.
2. Verdieping van het zomerbed.
3. Natuurlijke overs voor een rijkere natuur.
4. Verwijderen van zomerdijken voor meer ruimte.
5. Aanleg nevengeulen voor toename afvoercapaciteit.
6. Uiterwaardvergraving om bergingscapaciteit te vergroten.
7. Natuurontwikkeling door het aanplanten van bossen en het creëren van natte en droge
natuur.
8. Verwijderen van obstakels in het winterbed.
9. Dijkversterking of dijkverzwaring.
10. Dijkverplaatsing voor rivierbedverruiming.
11. Retentiebekkens en noodoverloopgebieden aanleggen.
12. Vermindering van zijdelingse toestroom.
13. Dijkverhoging.
Met het zogenaamde adaptief deltamanagement wordt antwoord gegeven op de risico’s van
overstromingen, droogte, hitte, verzilting, beschikbaarheid van zoet water en extreem weer. Ook
wordt er een poging gedaan het overstromingsrisicobewustzijn te vergroten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marrehuijsmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen