Gedurende de minor heb ik alle colleges uitgewerkt en daarnaast nog van iedere les een samenvatting geschreven. Dit heb ik gebundeld in dit document. Ik heb mijn kennistoets afgerond met een 7.8. Doe er vooral je voordeel mee, want het is veel stof!! :)
Palliatieve sedatie en Euthanasie (7v).......................................................................................................... 80
Dood, verlies en rouw (5v)........................................................................................................................... 83
1
,Preventie (4v)
Net als bij andere ziektebeelden zijn er beïnvloedbare factoren waardoor het risico op ziekte groter
wordt.
Uit onderzoek blijkt dat 40% van nieuwe kankerdiagnosen, vanaf 2010 in Nederland, is toe te
schrijven aan leefstijlfactoren. Hierbij is roken de koploper als oorzaak van kanker.
Kanker: een samenspel van factoren
- Gevoeligheid: van cellen, leefstijl en pech
Hoofdstuk 3.5 boek Oncologie
Tot de jaren 50 was er weinig belangstelling naar de invloed van leefgewoonten op kankerrisico. In
1950 verschenen twee internationale publicaties die het verband tussen roken (en het aantal
sigaretten) en longkanker verklaarde.
Populatie attributieve fractie (PAF): beschrijft het aandeel van
een bepaalde risicofactor in het voorkomen van een bepaalde
aandoening binnen een bepaalde populatie.
PAF wordt steeds per risicofactor berekend en geeft
het effect op het kankerrisico weer als men de
risicofactor onafhankelijk van andere risicofactoren
wegneemt
In 2014 is een update van World Cancer Report verschenen,
met de meest recente bewijslast voor de relatie tussen
modificeerbare risicofactoren en kanker.
Tabaksgebruik
In tabaksrook bevinden zich meer dan 7.000 chemische verbindingen, waarvan vele carcinogeen zijn.
Het roken van tabaksrook is gerelateerd aan verschillende kankertypen:
Longkanker
Stembandkanker
Mondkanker
Slokdarmkanker
Blaaskanker sterk verhoogd risico
Alvleesklierkanker
Tabak die oraal wordt ingenomen, i.p.v. gerookt, verhoogd het risico op: mond- en
alvleesklierkanker.
Risico kanker neemt toe naarmate iemand langer en meer heeft gerookt.
Alcoholinname
Men neemt aan dat ethanol de carcinogene component is van alcohol. Alcoholinname verhoogd
hierbij het risico op:
Mondkanker
Keelholtekanker
Stembandkanker
Slokdarmkanker
Leverkanker
Dikke darm kanker
Borstkanker
Sprake van dosis-responsierelatie: elk glas alcohol verhoogd het risico op kanker.
Infecties
2
, Virale, bacteriële en macroparasieteninfecties zijn geassocieerd met een sterk verhoogd kankerrisico
(10 of hoger)
Chronische infectie met helicobacter pylori: maagkanker en non-hodgkinlymfomen van de
maag
Humaan papillomavirus: baarmoederhalskanker, anogenitale- en orofaryngeale kanker
Besmetting HIV + immunosuppressie: kaposisarcomen, non-hodgkinlymfomen en
baarmoederhalskanker
Chronische infectie hepatitis B of C: leverkanker
Preventie: vaccinaties!
Reproductieve en hormonale factoren
Reproductieve en menstruele factoren zijn gerelateerd aan het risico op:
Borstkanker: vrouwen die geen kinderen hebben gebaard 2x zo hoog risico en vrouwen die
vroeg de eerste menarche hadden, laat de menopauze hoger risico op borstkanker. Vrouwen
die jong kinderen krijgen, lang borstvoeding geven hebben een lager risico op borstkanker.
Daarentegen verhoogd de pil het risico op borst- en baarmoederhalskanker echter verlaagd
het risico op endometrium/ovariakanker
Endometriumkanker
Ovariumkanker
Hierbij gaat het met name om hormoongevoelige tumoren.
Voeding (veel nog niet bekend)
Er wordt uitgegaan dat voeding vaak via gewichtstoename een rol speelt bij het ontstaan van kanker.
Hoge consumptie rood of bewerkt vlees hoger risico op kanker
Groente- en fruitconsumptie lager risico op kanker
Overgewicht en obesitas
Er wordt uitgegaan dat door overgewicht veroorzaakte verhoging van kanker gerelateerde
hormoonspiegels een rol speelt.
Overgewicht/obesitas zijn een belangrijke risicofactor voor kanker. Teveel buikvet verhoogd het
risico op:
Slokdarmkanker
Darmkanker
Alvleesklierkanker
Endometriumkanker
Leverkanker
Borstkanker (post menopauzaal)
Mogelijk heeft overgewicht/obesitas ook nog invloed op: kanker galblaas, eierstok, schildklier, non-
hodgkinlymfomen, maligne melanomen, multipele myelomen en leukemie.
Fysieke activiteit
Er wordt aangenomen dat het voorkomen van gewichtstoename een beschermend effect heeft op
alle kankertypen die samenhangen met overgewicht en obesitas.
Fysieke activiteit heeft onafhankelijk van overgewicht een beschermend effect op borst- en
darmkanker
Minimaal 1h per dag actief zijn.
Beroepsmatige blootstellingen
Het LARC heeft een lijst opgesteld met 32 beroepsmatige stoffen (asbest, zware metalen) en 11
beroepsmatige omstandigheden (onbeschermd werken) die kankerverwekkend zijn.
Preventie steeds succesvoller: scholing, invoer beschermende kleding en controle
arbeidsomstandigheden.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurbril. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
