Samenvatting
Samenvatting Begrippenlijst Maatschappijleer Rechtsstaat
Begrippenlijst Maatschappijleer Rechtsstaat, VWO4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Begrippenlijst Maatschappijleer RechtsstaatHoofdstuk 1: Het idee en oorsprong van de rechtstaat.
Totalitaire staat: Een staat waar de overheid volledige controle heeft over het leven van de burgers
en waar een sfeer van wantrouwen en achterdocht heerst.
Politiestaat: Een staat waarin de bevolking in constante angst is om afgeluisterd, bespioneerd of
verklikt te worden.
Rechtsstaat: Een staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik
en willekeur van de overheid.
Democratische rechtsstaat: Een rechtsstaat waarbij het volk de macht heeft.
Sociale rechtsstaat: Een rechtsstaat waarbij er allerlei wetten en voorzieningen zijn om de welvaart
en het welzijn van de burgers te bevorderen.
Vertrouwen en wederkerigheid: Burgers houden zich aan de wet in de hoop dat de rest van de
bevolking dat ook doet, dus ‘voor wat hoort wat’.
Rechtszekerheid: Rechtszekerheid ontstaat als burgers en staat te goeder trouw de wetten
naleven.
Verlichting: Nieuwe ideeën over vrijheid, gelijkheid, democratie en scheiding van machten.
Willekeur: Oordelen zonder enige rede of uitleg.
Rede: Logisch nadenken.
Sociaal contract: Contract tussen mensen waarin ze tot afspraken komen om in natuurlijke vrijheid
en gelijkheid te kunnen leven.
Geweldsmonopolie: Een situatie waarin alleen de politie met wapens over straat mag lopen en
geweld mag gebruiken.
Beginsel van grondrechten: Alle mensen zijn in vrijheid en gelijkheid geboren en moeten zo ook
kunnen samenleven.
Soevereiniteits- en democratiebeginsel: De mensen sluiten gezamenlijk een vredesakkoord, het
sociaal contract.
Legaliteitsbeginsel: Er is een staat die het sociaal contract tussen mensen kan afdwingen, maar die
strikt gebonden is aan de wette die de partijen zelf hebben opgesteld.
Beginsel van de trias politica: De macht van de staat wordt voor de zekerheid verder begrensd
door interne scheiding van de staatsmacht.
Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger: Klaroenstoot voor de nieuwe samenleving
waarin alle mensen hun ‘heilige en onschendbare’ grondrechten konden uitoefenen, zoals het recht
op veiligheid van drukpers, op godsdienstvrijheid en het recht op bescherming van eigendom.
, Verlichte dictatuur: Een bestuursvorm waarin de machthebber in zekere mate rekening houdt met
de bevolking.
Hoofdstuk 2: Grondwet en grondrechten
Preambule: Uitgangspunten.
Constitutionele monarchie: een koninkrijk met een grondwet.
Censuskiesrecht: Kiesrecht voor een bepaald gedeelte van de bevolking, vaak machtige en rijke
mannen.
Nachtwakersstaat: Een staat die zich voornamelijk inzet voor bewaking van de veiligheid van de
burgers en de noodzakelijke voorwaarden realiseert voor economische groei.
Klassenstrijd: strijd tussen verschillende bevolkingsgroepen zoals de rijken en de armen of de
mannen en de vrouwen.
Klassieke grondrechten: Wetten die ervoor zorgen dat de overheid zich niet kan bemoeien met de
rechten van de bevolking, zoals vrijheid en gelijkheid.
Recht op gelijke behandeling: Wet die het verbiedt om iemand te discrimineren die zich in
Nederland bevindt, op het wat voor manier dan ook.
Persoonlijke vrijheid: Ieder mens heeft de vrijheid om te gaan, te staan en te doen waar of wat hij
wil.
Onaantastbaarheid van het lichaam: Je bent de baas over je eigen lichaam, iemand anders mag je
lichaam dus niet gebruiken voor medische proeven of behandelingen zonder toestemming.
Martelen is verboden en fouilleren zonder rede ook.
Politieke vrijheid: Het algemene kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van drukpers en het
recht op verenigingen op te richten, vergaderingen te organiseren en betogingen te houden.
Vrijheid van godsdienst: Iedereen heeft het recht om te geloven wat hij wil en mag daar niet over
geoordeeld worden.
Vrijheid van drukpers: Iedereen heeft het recht om zijn artikelen, verslagen of boeken uit te geven.
Sociale grondrechten: De staat moet de burger verzorgen. Voorbeelden zijn werkgelegenheid,
bescherming van de positie van werknemers, sociale zekerheid, volksgezondheid, sociale
woningbouw en onderwijs.
Absolute gelding: Als wetten absolute gelding hebben, gelden ze altijd. In de praktijk hebben
wetten vaak geen absolute gelding.
Verticale werking: Grondrechten kunnen door burgers worden uitgeoefend tegenover de staat.
Horizontale werking: Burgers beroepen zich tegenover elkaar op hun grondrechten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper casdekker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51036 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen