Samenvatting
Samenvatting Uitwerkingen hoofdstuk 4 BuiteNLand havo3
Dit bestand bevat uitwerkingen van het volledige hoofdstuk.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: trivanaw • 6 maanden geleden
Door: alicevanschip • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
hOOFDSTUk 4 CONFLICTENIntroductie Een nacht in El Salvador 70
vaardigheden 72
Wereld
4.1 Wapengeweld wereldwijd 74
4.2 Oorzaken van conflicten 76
4.3 Gevolgen van conflicten 78
Herhaling Wereld 80
Verdieping Wereld 82
Jemen en mali
Klem tussen aartsvijanden, en woestijnruiters
en de staat 84
Nederland
4.4 Nederland: oorlog en vrede 86
Herhaling en Verdieping Nederland 88
praktische opdracht 89
Begrippen en samenvatting 90
Introductie: Een nacht in El Salvador
1 d Dader of slachtoffer?
Eigen antwoord, bijvoorbeeld: dader, hij veroorzaakt
a Bekijk de openingsfoto. Waar denk je dat deze foto is
genomen? veel leed met zijn geweer. Slachtoffer, hij staat
Eigen antwoord. Het was in Syrië, maar het kan ook daar voor een goede reden, maar zou liever iets
een ander oorlogsgebied zijn. anders doen.
b Welke vraag zou je aan de vrouw in het midden van de foto e Waarom zitten wij in dit kamp?
willen stellen?
Eigen antwoord, bijvoorbeeld: dat is voor jullie
Eigen antwoord, bijvoorbeeld: hoeveel schade heb
veiligheid en om het land waar je heen gevlucht bent
je, waar leef je nu van, heb je nog meer familie die in
niet te veel te belasten.
leven is?
Bekijk de kleine foto’s in de openingsfoto en geef antwoord op 2
de vragen die erbij staan. Lees het artikel ‘Een nacht in El Salvador’.
c Olie, een vloek? a Wie is Wilson, wat doet hij en waar woont en werkt hij?
Eigen antwoord, bijvoorbeeld: nee, het is een zegen, Wilson is van de bende MS-13 ofwel Mara
want het levert geld op. Ja, het zorgt voor veel Salvatrucha. Hij woont in Ciudad Delgado, El
corruptie en vervuiling. Salvador.
© Noordhoff Uitgevers bv
, HOOFDSTUK 4 CONFLICTEN 65 71
b Welke oorzaken heeft het geweld in El Salvador? Zet de
zinnen in de juiste volgorde. Begin met 3.
4
Wat weet je al over dit onderwerp? Zet de begrippen uit
1 Beide partijen gebruikten steeds meer wapens zodat er
de eerste en tweede klas achter de omschrijving. Kies uit:
een burgeroorlog ontstond.
bevolkingsgrafiek – cultuur – cultuurgebieden – kolonie –
2 In de arme wijken van El Salvador ontstonden daarna ook
leeftijdsopbouw – vluchteling.
benden.
• De indeling van de inwoners van een land naar
3 Linkse vrijheidsstrijders in El Salvador kwamen in
opstand tegen de armoede. leeftijdsgroepen. Leeftijdsopbouw.
4 Sommige Salvadoraanse vluchtelingen in de VS
• De manier waarop een groep mensen samenleeft.
organiseerden zich in benden.
5 Veroordeelde Salvadoraanse bendeleden in de VS werden Cultuur.
teruggestuurd naar El Salvador. • Een land dat wordt overheerst door een ander land.
6 Voor het geweld en de armoede vluchtten vele
Kolonie.
Salvadoranen naar de VS.
• Een persoon die vlucht voor oorlog of een andere
3-1-6-4-5-2.
c Bekijk bron 1 en kies het juiste woord. Hoe dichter bij de VS, bedreiging. Vluchteling.
hoe meer / minder moorden. • Gebieden waarbinnen de culturen sterker op elkaar lijken
d Geef van de volgende uitspraken aan wie dit zegt. Noteer
deze combinaties. dan dat ze van elkaar verschillen. Cultuurgebied.
• Grafiek met lagen voor de leeftijdsgroepen en het
A de buren van 1 Het is geen kwestie van goed en
Wilson in Ciudad kwaad. Het is een kwestie van aandeel mannen en vrouwen per leeftijdsgroep.
Delgado overleven.
B de politieagent in 2 Het zijn allemaal criminelen,
Bevolkingsgrafiek.
Ciudad Delgado laat ze hun eigen mensen gaan
beroven! 5
C een inwoner van 3 Het zijn criminelen en er is maar Bekijk figuur 1. Dit is een foto van een Syrisch meisje vlak bij
Los Angeles één oplossing: uitroeien. de grens van Griekenland en Noord-Macedonië.
D Wilson, bende- 4 We zeggen niets, maar wij zijn a Wat weet jij van de oorlog waar zij voor moest vluchten?
leider in Ciudad allemaal slachtoffer.
Eigen antwoord, bijvoorbeeld: de oorlog begon in
Delgado
2011 en miljoenen mensen zijn gevlucht.
A4, B3, C2, D1.
b Wat zijn de gevolgen van een conflict voor kinderen die
3
gevlucht zijn?
Ze hebben er geestelijk nog veel last van, ze missen
Ken je deze landen die in een gewapend conflict betrokken zijn
of waren? Verbind de beschrijvingen met het juiste land. hun vriendjes en familie.
A Dit land bemoeide zich met vele 1 Bosnië en Dit Syrische meisje is met haar familie op de FIGUUR 1
conflicten in het Midden-Oosten. Herzegovina vlucht.
(voormalig Joe-
goslavië)
B Het machtige buurland heeft hier 2 Griekenland
een groot gebied ingenomen.
C Hiervandaan kwamen vanaf 2015 3 Oekraïne
vele vluchtelingen.
D Hier vonden vele bootvluchtelin- 4 Syrië
gen uit Noord-Afrika een plek.
E Hier was het bloedigste conflict 5 Verenigde Staten
in Europa na de Tweede Wereld-
oorlog.
E1, D2, B3, C4, A5.
© Noordhoff Uitgevers bv
, 72 VAARDIGHEDEN
Schaalniveaus en dimensies
Bij aardrijkskunde bestudeer je wat er in gebieden gebeurt.
Dat is nogal veelomvattend en daarom helpt het om de 1
werkelijkheid in stukken te knippen. Dat doen we bij De wereld kent veel conflicten die samenhangen met
aardrijkskunde op twee manieren: regionaal en thematisch. verschillen in cultuur. Daarover is in de atlas een kaart
1 Bij een regionale aanpak gaat het om gebieden op opgenomen.
verschillende schaalniveaus. a Zoek in de GB de kaart met conflictgrenzen. Noteer het
2 Bij een thematische aanpak gaat het om de invalshoek of nummer en de titel van de kaart.
dimensie waarmee je naar het onderwerp kijkt. GB 264B, Culturele conflictgebieden.
b Welk schaalniveau toont de kaart? Kies het juiste antwoord.
Schaalniveaus
Op mondiaal / continentaal / nationaal / regionaal / lokaal
De grootte van het gebied dat je bestudeert noem je het schaalniveau.
schaalniveau. Denk aan een ruimteschip dat op de aarde c In de legenda van GB 264B staat de betekenis van
afvliegt en telkens dichter bij het aardoppervlak komt. Je hebt een rode lijn. Op welk schaalniveau toont de kaart de
vijf verschillende schaalniveaus: conflictgrenzen? Kies het juiste antwoord.
1 mondiaal. Dit betreft de hele wereld, bijvoorbeeld bij Op mondiaal / continentaal / nationaal / regionaal / lokaal
conflicten in Afrika of Azië, waarbij China en de VS schaalniveau.
betrokken zijn.
2 continentaal. Dit betreft een continent of een deel daarvan, 2
zoals de conflicten in het Grote Merengebied in Afrika. a Op welke kaart vind je de conflictgebieden in Zuidoost-Azië?
3 nationaal. Dit betreft een land, dus bijvoorbeeld een GB 162B.
burgeroorlog in de Centraal-Afrikaanse Republiek.
b De Vietnamoorlog maakt deel uit van een reeks oorlogen
4 regionaal. Dit betreft een deelgebied van een land, zoals
in Laos, Cambodja en Vietnam. Deze oorlogen worden wel
conflicten tussen de inheemse bevolking en commerciële
samengevat onder de noemer: Indochinese oorlogen. Kijk
houtkapbedrijven.
op kaart GB 145B. Welk schaalniveau heb je dan te pakken?
5 lokaal. Dit betreft een gemeente, zoals bijvoorbeeld benden
die elkaar in Amerikaanse steden bevechten. Continentaal schaalniveau.
In het algemeen is het zo dat je op een lager schaalniveau c Het betreffende gebied was tot 1954 een kolonie van Frankrijk.
meer details kunt zien. Onder welke dimensie vallen dekolonisatieoorlogen?
Dimensies Politieke dimensie.
d In het gebied is na de Tweede Wereldoorlog fel gevochten,
Door vanuit een bepaalde invalshoek of dimensie te kijken, zie vooral omdat hier het communisme en het kapitalisme
je bepaalde onderwerpen duidelijker. Bij aardrijkskunde zijn tegenover elkaar stonden. Daardoor waren naast Frankrijk
er vier invalshoeken of dimensies: ook China en de VS betrokken. Wat zegt dit over het
1 De economische dimensie waarbij je te maken hebt schaalniveau van deze oorlogen?
met armoede, inkomens, werk en bezittingen, zoals
grondstoffen.
Mondiaal schaalniveau.
2 De sociaal-culturele dimensie die te maken heeft met
religie, taal, zorg en onderwijs.
3
a Zoek nu de kaart van gewapende conflicten in Zuidoost-Azië
3 De politieke dimensie die te maken heeft met macht,
op. Welke kaart is dat?
democratie, grenzen en bondgenootschappen.
4 De fysische dimensie die te maken heeft met de natuur en GB 163A
het milieu.
b De conflicten worden aangeduid met verschillende kleuren.
Zo lees je in de legenda af welke dimensies de conflicten
In de volgende opdrachten oefen je met het wisselen van
omvatten. Twee dimensies worden niet genoemd. Welke
schaalniveau en dimensie bij het onderwerp van dit hoofdstuk:
twee zijn dat?
conflicten. Let op: je kunt deze vaardigheid op elk onderwerp
toepassen. Economische dimensie en fysische dimensie.
c De volgende vraag gaat over een conflict op de grens van
Kalimantan Barat en Kalimantan Tengah. In welke dimensie
speelt het conflict zich af?
Sociaal-culturele dimensie.
© Noordhoff Uitgevers bv
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper A06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen