Samenvatting
Maatschappijleer samenvatting voor 4 vwo (parlementaire democratie)
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Saenvatting van het hoofdstuk Parlementaire democratie.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer samenvatting1. Wat is democratie
● Soevereiniteit: wanneer een staat op een bepaald gebied met duidelijke
grenzen het hoogste gezag uitoefent en het monopolie op gezag heeft.
● Politiek: het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden. De
politiek maakt overheidsbeleid en voert dit beleid uit om maatschappelijke
problemen op te lossen.
➢ Een groot dilemma van politiek is kiezen voor efficiënt besturen of
zorgen voor maximale participatie van burgers. (Dus daadkrachtig
kunnen besturen, of de burger meer invloed geven in het
democratische besluitvormingsproces.)
● Verschil directe en indirecte democratie:
● Nederland kent een representatieve democratie:
Het volk kiest de volksvertegenwoordigers die met een zekere regelmaat bij
verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen.
➢ Voordelen:
- Er hoeft niet door de hele bevolking over elk onderwerp
gestemd te worden.
- Verschillende instituties controleren elkaar (trias politica).
● Andere kenmerken democratie:
➢ Er is individuele vrijheid.
➢ Er gelden politieke grondrechten.
➢ Politie en leger hebben beperkte bevoegdheden.
➢ De rechtspraak is onafhankelijk.
➢ Er is persvrijheid.
➢ Minderheden worden beschermd.
● Kenmerken presidentieel stelsel:
➢ Volk kiest parlement én president.
➢ President heeft veel politieke macht.
➢ President is hoofd van de regering en kan ministers benoemen en
ontslaan.
, ➢ Om macht te beperken heeft de president meestal niet het
ontbindingsrecht: het recht om het parlement te ontbinden.
● Kenmerken parlementair stelsel:
➢ Gekozen parlement is hoogste orgaan.
➢ Uitvoerende macht wordt gekozen door parlement en moet
verantwoording afleggen aan parlement.
➢ Staatshoofd is meestal niet gekozen en heeft beperkte macht.
❖ Constitutionele monarchie → Landen met een koning(in) als
staatshoofd, wiens macht wordt beperkt door de grondwet.
● Democratie vastgelegd in de grondwet:
➢ De taken en bevoegdheden van de drie machten.
➢ Politieke grondrechten.
➢ Regels voor politieke besluitvorming.
➢ Media zijn vrij en de overheid moet ervoor zorgen dat ze over de juiste
informatie beschikt.
● Kenmerken parlementaire democratie:
➔ Er zijn vrije media:
➢ Journalisten bepalen zelf waar ze over berichten en op welke
manier ze dat doen.
➢ De overheid moet er zelf voor zorgen dat de media over de
juiste informatie kan beschikken (WOB).
● Dictatuur: Staatsvorm waarbij de drie machten niet gescheiden zijn, maar in
handen van een kleine groep mensen zijn.
● In een dictatuur vindt indoctrinatie plaats: De bevolking krijgt de
partij-ideologie met paplepel ingegoten.
● Vormen van dictatuur:
➢ Ideologische dictaturen: Bijvoorbeeld gericht op het communistische
gedachtegoed. Voorbeeld: Noord-Korea.
➢ Religieuze dictatuur: Dictatuur waar wetgeving door religie wordt
ingegeven. Voorbeeld: Iran.
➢ Militaire dictatuur: Dictatuur waarbij de macht duidelijk bij het leger ligt.
Voorbeeld: Myanmar (Birma).
● Kenmerken dictatuur:
➢ Een machtenscheiding ontbreekt.
➢ Beperkte individuele vrijheid: grondrechten worden niet gerespecteerd.
➢ Nauwelijks politieke vrijheid: Er is sprake van verkiezingsfraude.
Oppositiepartijen zijn verboden.
➢ Overheidsgeweld: Leger en politie zijn machtig.
➢ Geen onafhankelijke rechtspraak.
➢ Er bestaat geen vrije pers; censuur.
➢ De regering kan snel en efficiënt politieke besluiten nemen.
, 2. Politieke stromingen
● Ideologie: Een samenhangend geheel van de denkbeelden over de mens en
de gewenste inrichting van de samenleving.
➢ Een ideologie heeft standpunten over:
➢ Waarden en normen.
➢ Sociaaleconomische verhoudingen: In welke mate moet welvaart
worden gedeeld?
● Links en rechtse ideologieën:
➢ Links wil de ongelijkheid tussen mensen verminderen met goede
uitkeringen en andere voorzieningen.
➢ Rechts wil zo min mogelijk bemoeienis van de overheid. Zij zien
economische ongelijkheid als onvermijdelijk.
● De drie hoofdstromingen zijn liberalisme, socialismen en
confessionalisme:
➢ Liberalisme (rechts) : belangrijke waarde = vrijheid.
➔ Economische vrijheid:
- Minder regels.
- Vrijemarkteconomie.
- Lagere belastingen.
➔ Persoonlijke vrijheid, bijvoorbeeld ten aanzien van:
- geloofs- en levensovertuiging.
- euthanasie.
- homohuwelijk.
- genotsmiddelen.
➢ Socialisme (links) : belangrijke waard = solidariteit en gelijkheid.
➔ Ontstaan in de 19e eeuw als reactie op slechte
werkomstandigheden.
➔ Communisten probeerden revoluties onder arbeiders te
ontketenen.
➔ Eerlijke verdeling van kennis, inkomen en macht.
➔ Tegenwoordig sociaaldemocratie: vrijemarkteconomie is
wenselijk, maar wel met een uitgebreide verzorgingsstaat.
➢ Confessionalisme (politiek midden) : belangrijke waarde = christendom
➔ Confessie = geloofsovertuiging.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chiomavaken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen