Samenvatting van het onderwerp: cultuur van romantiek & realisme uit de 19e eeuw. Deze samenvatting is zowel bruikbaar voor havo als vwo. Ideaal om je voor te bereiden op je (school)examens! De samenvatting is gebaseerd op het boek de Bespiegeling en bevat de kern van de stof die je moet weten voor...
H7 Cultuur van romantiek & realisme
Inleiding
7.1 Vlucht uit het alledaagse
7.2 Verslag van het alledaagse
7.3 Naar een nieuwe eeuw
Inleiding
Er zijn snelle technologische en maatschappelijke veranderingen in de 19e eeuw. De
stoommachines industrialiseren de steden, ten koste van de arbeidsomstandigheden en het
leefmilieu. Mede als reactie hierop ontstaat de romantiek:
Kunstenaars verbeelden een wereld waarin natuurkrachten, sprookjes en exotische
culturen de hoofdrol spelen – weg van de alledaagse werkelijkheid.
Andere kunstenaars omarmen de modernisering en laten zich inspireren door nieuwe
technieken:
- Gietijzer
- Staal
- Elektrisch licht
- Fotografie
7.1 Vlucht uit het alledaagse
1. Inleiding
Na de Franse Revoluties kwamen gevoelens van teleurstelling en die werden verder
versterkt door de industriële revolutie. Kunstenaars zoeken een uitweg door:
Een hang naar het verleden; naar de ongerepte natuur; naar het fantastische; naar
het exotische en naar griezelverhalen.
‘De schilder moet niet alleen schilderen wat hij voor zich ziet, maar ook wat hij in zichzelf
ziet. Als hij niets in zichzelf ziet, moet hij ophouden te schilderen wat hij voor zich ziet’
~ geschreven door de schilder Caspar David Friedrich. Deze blik kenmerkt de romantische
beweging in Noord-Duitsland.
In de Romantiek begint de kunstenaar eigenwijs te worden en begint hij zelf dingen te
verzinnen, omdat hij het zelf wil en niet omdat hij het verkoopt.
Plein air schilderen: buiten schilderen, om goed te voelen hoe het is om buiten te zijn.
De romantiek legt veel nadruk op de originaliteit en de geniale persoonlijkheid van de
kunstenaar. In de romantiek krijgt de kunstenaar het ideaalbeeld:
Een geniale bohemien die zich niet aan de burgerlijke regels hoeft te houden en
volkomen vrij is in zijn kunstzinnige uitingen.
Ten tijde van de Romantiek was er angst voor snelle verandering en industriële revolutie met
slechte omstandigheden rond de fabrieken.
Vluchtreactie, vlucht naar
- Sprookjes/fantasie
- Verleden (religie)
- Exotische oorden
- Natuur
Als reactie op kille classicisme nadruk op emotie en verder:
- Opkomst nationalisme, trots op eigen land
- Subjectiviteit/persoonlijk perspectief
, - Tegenstellig natuur en cultuur (natuur is groot en goddelijk)
- Fascinatie voor de dood
2. Natuurgeweld
De natuur is een belangrijke inspiratiebron
Natuur is puur, onbedorven en gevoelsmatig.
De natuur werd verklankt als een oerkracht.
Kunst gaat om individuele expressie, het uitdrukken van je persoonlijke visie en gevoel.
Ook romantisch is theatrale compositie, lugubere details en nadruk op de hulpeloze
mens tegenover de machtige natuur.
Romantische kunstenaars bekritiseren eigentijdse ontwikkelingen en blikken vaak vol
nostalgie terug op het verleden
In veel romantische landschappen duiken ruïnes op van architectuur uit vervlogen
tijden.
Men bouwde ruïnes voor de cultuur (Follies ‘gekkigheden’).
Programmamuziek is muziek die een verhaal uitbeeldt of een gevoel tot uitdrukking brengt
‘het stelt iets voor’.
Klankkleur (het soort geluid, hoe klinkt het geluid) wordt belangrijker in de Romantiek.
- Expressie van het gevoel wordt hiermee aangeduid.
De luisteraar moet overdonderd worden met kolossale klankeffecten.
Muziek door de romantici: hoe extremer het is, hoe beter het is.
Virtuoos: extreem acrobatisch, extreem moeilijke dingen die je doet.
Romantische muziek heeft enorme volume verschillen (dynamiek).
- Volumeverschil is om het gevoel te benadrukken.
Tekstverklanking: muziek verduidelijkt de emotie van de gegeven tekst, ook kan dat
in het stemgebruik zitten.
Liedvorm (compositie) hoort ook bij de romantiek.
3. Sprookjes en mythen
In de romantiek komt het nationalisme op.
Oude sprookjes, sagen en historische griezelverhalen worden herontdekt in de
zoektocht naar een nationale of regionale identiteit.
In de Parijse Opera/ballet La Sylphide werd voor het eerst door een hoofdrol van het begin
tot het einde op spitzen gedanst.
Nieuwe balletschoenen met verstevigde neus maken het mogelijk om op tenen te
dansen, waardoor de ballerina gewichtsloos over het toneel lijkt te zweven.
Ballet blanc: een akte waarin het bovennatuurlijke wordt uitgebeeld.
Choreografen proberen elkaar de loef af te steken en hun publiek te overdonderen.
Ze gebruikten divertissementen, dat houdt in de nadruk ligt op de spectaculaire
dansonderdelen waarin de plot een stil staat.
Muziek en handeling moeten een eenheid vormen en een betoverend geheel.
Veranderingen in opera en muziek:
Opera’s zijn vaker geen losse aria’s en recitatieven, maar een oneindige melodie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vinhassing. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
