1.Parlementaire controle
Controlemiddelen van het parlement
Vragenrecht
Alle leden kunnen, behalve tijdens de debatten en de schriftelijke behandeling van de
voorstellen, vragen stellen aan de regering. Hiervoor hebben ze geen verlof van de
Kamer nodig.
Vragen dienen eerst aan de Voorzitter te worden gezonden. De voorzitter beoordeelt
of de vraag de juiste vorm heeft en of het onderwerp het beleid betreft waarmee de
Kamer zich bezighoudt.
Schriftelijke vragen worden als regel schriftelijk door een minister of staatssecretaris
beantwoord. Indien een bewindspersoon niet binnen 3 weken kan antwoorden, wordt
dit aan de voorzitter met opgaaf van redenen gemeld.
Vragenuur
Schriftelijke vragen kunnen in de TK eventueel mondeling worden beantwoord tijdens
het wekelijkse vragenuur, iedere dinsdag aan het begin van de vergadering.
Interpellatie
Mogelijkheid om te debatteren met een bewindspersoon te debatteren over een
onderwerp dat niet reeds op de vergaderagenda van de Kamer staat. Met het recht
van interpellatie kunnen de Kamerleden een minister of staatssecretaris in de Kamer
ter verantwoording roepen.
Hiervoor is toestemming van de Kamer nodig, in de TK volstaat steun van dertig
leden. Vind het verzoek steun, krijgt het voorrang op de agenda. De Kamer bepaalt
zelf wanneer het debat zal plaatsvinden en het is dan ook een duidelijke doorbreking
van de normale agenda. Tijdens de interpellatie kunnen moties worden ingediend,
waarin de Kamer zich kan uitspreken over het beleid van een bewindspersoon of het
kabinet. De interpellant mag dit pas in tweede termijn, de overige deelnemers
mogen een motie indienen zodra zij aan het debat deelnemen.
Dertigledendebat
Een dertigledendebat is een plenair debat dat door een minderheid van de TK is
aangevraagd. Sinds 2011 heet het een dertigledendebat, daarvoor was de benaming
ervoor een spoeddebat.
Met dit debat is het mogelijk snel op actuele gebeurtenissen te reageren en kan met
een minderheid een onderwerp toch op de agenda worden gezet. Een toegekend
verzoek voor een debat betekent echter niet dat het dan ook direct wordt gehouden.
Het presidium bepaalt wanneer een dertigledendebat plaatsvindt.
Parlementair onderzoek
Zelfstandig onderzoek naar beleid en projecten door de TK en EK. Voor het houden
van een parlementair onderzoek is een Kamermeerderheid vereist. In principe gaat
het hetzelfde als de parlementaire enquête, maar de commissie heeft geen
enquêtebevoegdheden.
Parlementaire ondervraging
De parlementaire ondervraging bestaat sinds 2016. Het is een tussenvorm tussen het
parlementaire onderzoek en de enquête. Net zoals bij de enquête zijn getuigen
verplicht te verschijnen en te antwoorden, echter hoeft er geen uitgebreid
dossieronderzoek vooraf plaats te vinden.
, Notities Onderwijsgroepen OB 2021
Parlementaire enquête
Bij de parlementaire enquête wordt door de Kamer een onderzoek ingesteld naar het
beleid van de regering of een minister. Getuigen worden onder ede gehoord en zijn
verplicht te verschijnen en te antwoorden. Bij dit onderzoek wordt naast het horen
van getuigen ook een uitgebreid dossieronderzoek gevoerd. Vaak worden externe
onderzoekers ingeschakeld bij het onderzoek te helpen.
Motie
Een motie kan worden ingediend door een of meer Kamerleden en wordt met een
meerderheid aangenomen. De motie kan over verschillende onderwerpen gaan, zoals
het vertrouwen in het kabinet of minister, reacties op nieuwe ontwikkelingen, meer
beleidsmatige aandacht voor een onderwerp of meer of minder geld voor een
bepaald beleidsonderdeel.
Aan een motie zitten geen consequenties aan verbonden. Het kabinet of de
bewindspersoon kan ervoor kiezen de motie naast zich neer te leggen of de
uitvoering ervan op een laag pitje te zetten.
Amendementen op moties zijn niet mogelijk. Indien een Kamerlid het niet eens is met
de motie, kan het voor of tegen stemmen, of het kan een gewijzigde motie indienen
(wanneer het bijvoorbeeld zich niet 100% kan vinden in de bewoording, maar wel in
de strekking van de motie).
Motie van wantrouwen
De motie van wantrouwen is de enige motie die enige juridische betekenis heeft. Het
heeft nog altijd geen bindende werking, maar verkrijgt kracht door de met de motie
in werking gestelde parlementaire vertrouwensregel.
Instemmingsrecht en behandelvoorbehoud
Het Nederlandse parlement heeft via twee procedures een manier om betrokken te
zijn bij de EU-regelgeving. Enerzijds via het instemmingsrecht, anderzijds via het
parlementair behandelvoorbehoud.
Het instemmingsrecht ziet toe op reisdocumenten, politiële samenwerking, justitiële
samenwerking en regels over politieoptreden op het grondgebied van een andere
staat. Bindende EU-regels moeten aan de Staten Generaal worden voorgelegd
voordat besluitvorming door de Raad kan plaatsvinden en de Nederlandse minister
mag pas medewerking verlenen na (stilzwijgende of uitdrukkelijke) instemming door
de Staten Generaal.
Het parlementair behandelvoorbehoud is de mogelijkheid van de Staten Generaal om
aan de minister duidelijk te maken dat zij dit onderwerp heel belangrijk vinden en
daarmee extra goed oplet. Wanneer de Staten Generaal een ontwerp voor wetgeving
heeft ontvangen van de Europese Commissie, kan elke Kamer binnen de Staten
Generaal besluiten het voorstel van zodanig politiek belang te achten dat zij op
bijzondere wijze wenst te worden geïnformeerd. Na parlementair
behandelvoorbehoud moet binnen vier weken overleg plaatsvinden tussen regering
en de Kamer(s), waarin afspraken kunnen worden gemaakt. De Kamers moeten
jaarlijks, aan de hand van het wetgevingsoverzicht van de Commissie, een selectie
maken van voorstellen die zij van bijzonder politiek belang achten en waarbij zij deze
wil toetsen op de vraag van juridische grondslag, subsidiariteit en proportionaliteit.
Het verschil tussen de twee procedures is gelegen in dat enkel het parlementair
behandelvoorbehoud toegepast kan worden op de gewone wetgevingsprocedure
door de EU enerzijds, maar dat het instemmingsrecht toeziet op beperkte
categorieën anderzijds.
De Tweede Kamer heeft de mogelijkheid van het parlementair behandelvoorbehoud,
sinds 2009. Dit is een nationaal middel om grip te houden op Europese dossiers. Door
het parlementair behandelvoorbehoud te plaatsen op de plannen voor een Europees
OM, maakt de TK aan het Nederlandse kabinet duidelijk dat zij dit onderwerp heel
belangrijk vindt en daarmee extra goed oplet. Voor het kabinet betekent dit dat het
de TK extra goed en uitgebreid moet informeren over de voortgang van de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickylimbourg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.