Samenvatting van hoofdstuk 2 Duitsland in Europa uit het examenkatern Geschiedenis werkplaats. Samenvatting per paragraaf met aan het einde belangrijke jaartallen en belangrijke personen opgesomd. Uit Tweede fase havo examenkatern historische contexten.
Duitsland in Europa
Samenvatting 2.1
- Op 9 november 1918 riep de leider van de sociaaldemocraten vanaf het balkon van
het rijksdaggebouw in Berlijn de republiek uit. De keizer vluchtte een dag later naar
Nederland en weer een dag later ging de wapenstilstand in.
- De naoorlogse parlementsverkiezingen werden gewonnen door de
sociaaldemocraten SPD. Ze begonnen met de opbouw van een parlementaire
democratie. In 1919 namen ze een grondwet aan. Daarvoor kwamen ze bijeen in
Weimar omdat het in Berlijn onrustig was. Zo komen ze ook aan de naam Republiek
van Weimar.
- Een groep extremisten, die tot het uiterste gaan, probeerden de democratie omver
te werpen. Ze vielen elkaar ook aan in straatgevechten waarbij wel duizenden doden
vielen. Door het politiek geweld verloor een groot deel van de bevolking haar
vertrouwen in de democratie.
- Ze hadden al minder vertrouwen door de politieke leiders die in juni 1919 akkoord
gingen met het verdrag van Versailles. Duitsland werd daarin schuldig gezien van
de eerste wereldoorlog en ze kregen hoge herstelbetalingen opgelegd. Bijna alle
Duitsers vonden het een schande, de regering tekende toch want anders zou
Duitsland bezet worden.
- Conservatieven en rechtsectremisten reageerden woedend. Ze noemden degene die
aan het verdrag meewerkte landverraders en misdadigers. Volgens hen hadden ze
de oorlog niet verloren, maar waren ze ten onder gegaan door een dolkstoot in de
rug, dolkstootlegende, door democratische leiders die om een wapenstilstand
hadden gevraagd en van de socialistische arbeiders en soldaten die in opstand
waren gekomen.
- Mede door de dolkstootlegende verloren de democratische partijen bij de
verkiezingen van 1920 hun meerderheid, ze waren nu afhankelijk van de steun van
de conservatieven.
- De Duitses economie leed onder de hoge herstelbetalingen en het verlies van
gebieden met steenkool en andere grondstoffen. Het vertrouwen in de democratie
werd hierdoor nog minder, al helemaal toen in 1923 de economie vrijwel stilviel. De
oorzaak hiervan was de ruzie met de geallieerden over de herstelbetalingen. Omdat
Duitsland niet snel genoeg betaalde, bezetten Franse troepen het Roergebied om
kolen, staal en machines weg te halen. De Duitse regering riep de bevolking op om
uit protest hiertegen te staken. Om hen te betalen drukte Duitsland meer geld bij.
Hierdoor kwam er een enorme inflatie.
- Duitsland gaf uiteindelijk hun verzet tegen de geallieerden op en zagen de
geallieerden in dat zij hun geld alleen konden krijgen als de economie zich eerst
hersteld en de relaties beter werden. Door de Amerikaanse bankier Dawes werd in
1924 een plan opgesteld om Duitsland geld te lenen voor het economisch herstel.
Frankrijk trok zich weer terug uit het Roergebied, hierdoor en door het Dawesplan
bloeide de Duitse economie weer op van 1924 tot 1929.
- Door de beurskrach in New York (1929) werd Duitsland hard getroffen door de
wereldwijde recessie. In 1932 zat bijna de helft van de Duitsers zonder werk. Veel
Duitsers gingen stemmen op de totalitaire partijen die beweerden dat zij een
oplossing hadden voor de economische crisis. De communistische KPD en vooral de
nationaalsocialistische NSDAP van Adolf Hitler kregen veel stemmen. In 1932 werd
de NSDAP ook de grootste partij. Dankzij Hitler werd de NSDAP de belangrijkste
, extreemrechtse partij. Hij had een talent als redenaar en propagandist. Hij gaf de
schuld van de Duitse nederlaag en alle andere problemen aan de joden, die volgens
hem in het geheim overal aan de touwtjes trokken.
- Na 1929 profiteerde Hitler van de economische en politieke crisis. De Nazi’s
overtuigden veel Duitsers ervan dat hij de enige was die hun land kon redden.
Volgens Hitler was hij de enige partij die eenheid kon brengen. Hij beloofde welvaart,
werk en voor inkomen te zorgen, het verdrag van Versailles ongedaan te maken en
van Duitsland een krachtige volksgemeinschaft te maken.
- De NSDAP werd een massaorganisatie door de grootscheepse propaganda en het
paramilitair, militair lijkend, vertoon van het partijleger, de SA, hier sloten
honderdduizenden mannen zich aan. SA’ers marcheerden in bruine uniformen door
de straten, sloegen joden in elkaar en vochten met communisten en
sociaaldemocraten.
- In januari 1933 benoemde president Von Hindenburg Hitler tot rijkskanselier. De
conservatieve politici dachten dat ze Hitler konden gebruiken om van de democratie
af te komen en daarna zelf aan de macht te komen, hierin hadden ze zich vergist.
- Op 5 maart 1933 waren er weer verkiezingen voor de Rijksdag, maar kort daarvoor
stad de Nederlandse communist Marinus van der Lubbe het Rijksdaggebouw in
brand. Hitler beweerde dat de Rijksdagbrand het sein was voor een
communistische revolutie. Om het gevaar te bestrijden voerde hij noodmaatregelen
in, waarbij grondrechten zoals de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van
vergadering werden opgeschort. Communisten werden opgepakt en hun kranten
werden verboden.
- Om de macht helemaal in handen te krijgen liet Hitler de Weimar Grondwet
afschaffen. Dat gebeurde met de machtigingswet, die hem het recht gaf zonder
parlement te regeren. Op 23 maart 1933 nam de rijksdag deze wet aan en zette
zichzelf hiermee buitenspel. Alleen de sociaaldemocraten stemden tegen.De
communsiten konden niet meestemmen: zij zaten gevangen, waren ondergedoken of
naar het buitenland gevlucht.
- Hitler kreeg onbeperkte macht doordat Hindenburg in 1934 overleed en Hitler besloot
dat er geen nieuwe president kwam en dat hij zelf aan de macht kwam. Militairen
moesten een eed van onvoorwaardelijke trouw aan hem afleggen.
- De nazi’s begonnen met terreur en propaganda aan een snelle nazificatie van de
samenleving. Al na een paar weken opende ze hun eerste concentratiekamp en
richtten ze de geheime staat politie de Gestapo op, zij hadden de taak alle
tegenstanders van de nazi’s op te sporen en uit te schakelen. Zowel de gestapo en
de concentratiekampen kwamen onder de leiding van de SS, de elite-organisatie van
de nazi’s. De SS beulde de gevangen in de kampen zo af met dwangarbeid dat ze
stierven.
- Eerst waren het alleen politieke gevangen in de kampen, maar later kwamen er meer
mensen waar de nazi’s het niet zo mee hadden. Zo kwamen er joden, Roma en Sinti,
Jehova’s getuigen en homoseksuelen in het kamp.
- Het ministerie van propaganda onder leiding van Joseph Goebbels verzorgde voor
de radio-uitzendingen en de bioscoopjournaals. Boeken, nieuws en kranten die de
nazi’s niet bevielden werden verboden. Door de propaganda en de terreur
gehoorzaamden de meeste Duitsers het naziregime. Veel mensen deden zelfs vrolijk
mee omdat de economie wel omhoog kwam.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leaasselt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
