soorten communicatie, Algemene hormonale dysfuncties, Hypofyse en zijn hypothalamische controle, Tabel: de hormonen van de hypofyse, De 7 hormonen van de adenohypofyse, Hormonen van de neurohypofyse, schildklier, bijschildklier, thymus, bijnieren, Afwijkingen in de productie van corticoïdenrenine
- Directe communicatie
o Door: cytoplasmabruggen
- Synaptische communicatie
o Door: neurotransmitters
- Lokale communicatie
o Door: paracriene
- Afstand communicatie
o Door: hormonen
Duur van hormonale effecten
- De effecten van hormonen zijn, in
vergelijking met synaptische communicatie traag maar duren veel langer en zijn wijd
verspreid. De doelen zijn handhaving van een constante samenstelling van bloed
(homeostase) en groei (groeihormoon, geslachtshormonen), en vooral glucosetoevoer naar
de hersenen.
Doel van hormonale functies
- VRAAG: Herken je dit principe? (Te vinden in deel 1) dit is het “slot en sleutel” principe
- Om een homeostase te handhaven moet er een regelmechanisme zijn: als het doel bereikt
wordt moet het uitgezonden signaal (het hormoon) zijn activiteit stoppen of verminderen.
Dit gebeurt door negatieve terugkoppeling, een systeem dat alles in een welbepaalde balans
houdt. Deze hormonale reflexen zijn vergelijkbaar met neuronale reflexen.
,Soorten
- De aminozuurderivaten zijn kleine moleculen, afgeleid van aminozuren. Dit zijn de biogene
amines (adrenaline, noradrenaline, dopamine) en het schildklierhormoon. Weet je nog welk
chemisch element deel uitmaakt van het schildklierhormoon?
o De drie eerste zijn structureel verwant en worden ook wel catecholaminen
genoemd. Adrenaline en noradrenaline worden afgescheiden door het bijniermerg
tijdens sympathische activiteit. Ze worden ook gebruikt als neurotransmitters.
o Het schildklierhormoon wordt geproduceerd door de schildklier.
- De peptidehormonen zijn aminozuurketens. Er zijn 2 klassen
o Een grote en vrij gevarieerde subgroep bestaat uit ketens van 9 tot +/- 200
aminozuren. Alle hormonen van de hypothalamus, posterior hypofyse, hart, thymus,
maag- en darmkanaal, pancreas en de meeste voorste hypofyse hormonen behoren
hiertoe.
o Een tweede subgroep bestaat uit glycoproteïnen. Ze bevatten meer dan 200
aminozuren. Drie worden er in de voorste hypofyse aangemaakt. Hun productie
gebeurt door eiwitsynthese in de cellen via het mRNA. In het endoplasmatisch
reticulum zijn het de pre-hormonen. Daar worden ze door modificatie omgezet tot
de pro-hormonen, dit zijn de inactieve vormen.
- De lipide afgeleide hormonen bestaan eveneens uit 2 klassen, de steroïde hormonen en de
eicosanoïden.
o De steroïde hormonen zijn afgeleiden van cholesterol. Ze worden vrijgesteld in de
bijnierschors, de gonaden en de nier (vanuit Vit. D). Wegens onoplosbaarheid
vereisen ze dragers en kunnen daarom lang actief blijven. De reden is dat slechts een
klein deel in oplossing is en dus gebruikt kan worden door de cellen. Naarmate de
opgeloste fractie opgebruikt wordt geven de dragereiwitten langzaam de fractie die
ze dragen vrij. Het werkt een beetje als een groot depot met een kleine uitgang: het
duurt lang eer het depot leeg is.
o Eicosanoïden zijn afgeleiden van arachidonzuur. Voorbeelden zijn leukotriënen uit
de witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in lichaamsreacties op letsels,
zoals inflammatie. Prostaglandines worden vrijwel overal aangemaakt en hebben
vooral een lokaal effect. Ze spelen onder meer een rol in de stolling (bloedplaatjes),
de rijping van de cervix op het einde van de zwangerschap, ontstekingsreacties en tal
van andere lichaamsfuncties.
- VRAAG: Waar hoort arachidonzuur thuis? Dit is een meervoudig onverzadigd vetzuur.
Algemene hormonale dysfuncties
- Er zijn twee grote soorten afwijkingen:
o Een tekort aan hormoon
▪ Kan het gevolg zijn van vernietiging van klierweefsel door auto-
immuunziekten waarbij de producerende cellen aangevallen worden door
antistoffen en immuun cellen
▪ Infectie
▪ Bloeding,
▪ Voorbeeld: na een totale strumectomie of schildklierverwijdering wegens
schildklierkanker wordt nadien substitutie te geven).
, o Een teveel aan hormonen
▪ Is het gevolg van hypertrofie van de klier of van hormoonproducerende
goed- en kwaadaardige tumoren. Sommige longtumoren kunnen ook
hormonen produceren.
▪ De diagnose wordt gesteld aan de hand van symptomen en tekens,
bloedspiegels van hormonen en medische beeldvorming, om de bron in het
licht te stellen
Hypofyse en zijn hypothalamische controle
- 2 delen
o De anterior of adenohypofyse
o De posterior of neurohypofyse.
- Controle op de adenohypofyse
o Twee mechanismen waardoor adenohypofyse gecontroleerd wordt door de
hypothalamus.
▪ De hypothalamus scheidt een stimulerend en een remmend hormoon af.
Hun balans bepaalt de activiteit van de hypofyse.
▪ De hypothalamus scheidt een hormoon af die de hypofyse stimuleert. Deze
stimuleert op zijn beurt een perifere klier (schildklier, bijnierschors, gonade).
Hormonen van deze perifere klieren inhiberen de hypothalamus/hypofyse.
o Onder aan de hypothalamus is er een haarvatennetwerk waarin de hypothalamus
zijn regelende hormonen vrijstelt. Dit netwerk mondt uit in een aantal vaatjes die in
de adenohypofyse opnieuw vertakken in een (tweede) haarvatennetwerk, een
poortadersysteem.
- Controle op de neurohypofyse
o Cellen in de hypothalamus hebben uitlopers (axonen) in de neurohypofyse.
▪ Daar scheiden ze 2 hormonen af.
• Oxytocine stimuleert de gladde spiercellen in de baarmoeder en in
de borstklier.
• ADH of het antidiuretisch hormoon heeft zijn werking op de nier
door water te conserveren.
- Andere hypothalamische regelfuncties
o De hypothalamus heeft via de sympathicus ook een invloed op het bijniermerg.
o De stimulatie van de hypothalamus gebeurt door hogere zenuwvezels in het centraal
zenuwstelsel.
o Omdat er 2 componenten betrokken zijn, is dit een andere neuro-endocrine reflex.
Tabel: de hormonen van de hypofyse.
- De adenohypofyse scheidt er 7 af, de neurohypofyse 2. De namen geven een aanwijzing voor
hun werking, maar vaak worden er afkortingen gebruikt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zoëclaessens1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
