Biologie H12 Gezondheid
12.1 Voorkomen is beter dan genezen
Een aantal factoren hebben een sterke invloed op de gezondheid van mensen:
1. Lichamelijke factoren = Bewegen en gezond eten.
2. Psychische factoren = Bijvoorbeeld langdurige stress en ingrijpende gebeurtenissen.
3. Sociale factoren = Bijvoorbeeld armoede, goede gezondheidszorg die niet in bereik ligt.
Erfelijke factor = Het berust op afwijkende informatie in een allel.
Hygiëne = Manier om besmetting met ziekteverwekkers te voorkomen.
Leefstijl = De manier van leven.
Om gezond te blijven beschikt je lichaam over een aantal mechanismen om je te beschermen
Aan de buitenkant heb je je huid. Deze beschermt je in kou en in warmte.
Kou De bloedvaatjes net onder de huid trekken samen Er stroomt minder bloed aan het
huidoppervlak en de warmteafgifte neem af. De vetlaag in het onderhuidse bindweefsel vlak
onder de lederhuid levert een prima isolatielaag.
Warmte De bloedvaatjes net onder de huid staan open. Er stroomt extra bloed naar het
huidoppervlak. Zweetklieren, exocriene klieren geven zweet af aan het uitwendige milieu.
Zon Om zich te beschermen tegen het uv-licht heeft de huis de mogelijkheid een uv-filter te
maken. Uv-licht stimuleert pigmentvormende cellen in de onderste laag van de opperhuid De
kiemlaag wordt gestimuleerd om pigmentkorrels te maken. Huid krijgt bruine kleur.
De hoornlaag = De buitenste laag van de huid. Gaat vochtverlies tegen en voorkomt
binnendringen van pathogenen (Bacteriën, schimmels, virussen, parasieten en gifstoffen.) Als
deze toch binnendringen is een infectie/besmetting een feit.
Op de plekken waar geen huid zit heeft het lichaam andere afweermechanismen Ogen hebben
traanvocht, luchtwegen, maag, darmen en vagina hebben slijmvliezen. Produceren een slijmlaag
die stof en pathogenen tegenhoudt. Trilharen in de luchtpijp duwen het slijm met stof en
ziekteverwekkers naar de keelholte.
Stekels en doornen vormen een mechanische afweer.
Planten hebben een andere verdediging Zij maken geurstoffen = Signaalstoffen. Gifstoffen.
Chemische afweer = giftige en vies smakende stoffen in een plant.
Middenlamel = Laag van pectine in de celwand tussen de celwanden van aangrenzende cellen;
ontstaat als eerste na een celdeling. Pectine = Plakkerige polysacharide, gevormd door het Golgi
systeem.
Primaire celwand = Laag rondom de plantencel Bestaat uit cellulosevezels.
Secundaire celwand = Extra versteviging van de celwand Bijvoorbeeld van houtstof.
Tussencelstof = Alle stoffen rond het celmembraan van een plantencel.
Biologische landbouw = Het verbouwen van voedselgewassen volgens vastgelegde regels, zoals het
niet gebruiken van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest.
12.2 Eigen afweer en antibiotica
Fagocyten = Witte bloedcellen Nemen ziekteverwekkers op via fagocytose.
Vooral de macrofagen = Een deelgroep van de fagocyten Zijn actief. De opgenomen
ziekteverwekkers breken ze met behulp van enzymen af.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ekristelijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.