Inhoudsopgave
Week 1: Inleiding Ondernemingsrecht...................................................................................................................... 3
Hoorcolleges week 1........................................................................................................................................................3
HC 1 – Inleiding ondernemingsrecht (5/2/20)............................................................................................................3
Jurisprudentie week 1......................................................................................................................................................4
Kennisclips week 1...........................................................................................................................................................5
Kennisclip: Handelsregister (mini-college)..................................................................................................................5
Kennisclip: Beroep en bedrijf......................................................................................................................................7
Week 2: Algemene bepalingen en leven van een rechtspersoon...............................................................................9
Hoorcolleges week 2........................................................................................................................................................9
HC 2 – Algemene bepalingen, leven rechtspersoon 1 (11/2/20)...............................................................................9
HC 3 – Algemene bepalingen, leven rechtspersoon 2 (12/2/20).............................................................................11
HC 4 – Het leven van de rechtspersoon (18/2/20)...................................................................................................13
Jurisprudentie week 2....................................................................................................................................................15
Kennisclips week 2.........................................................................................................................................................17
Kennisclip: Toetsing van besluiten............................................................................................................................17
Week 3: Vereniging, owm, coöperatie en stichting.................................................................................................. 19
Hoorcolleges week 3......................................................................................................................................................19
Jurisprudentie week 3....................................................................................................................................................19
Kennisclips week 3.........................................................................................................................................................20
Kennisclip: Stichting..................................................................................................................................................20
Kennisclip: Vereniging...............................................................................................................................................20
Kennisclip: Coöperatie en Onderlinge Waarborgmaatschappij...............................................................................22
Werkgroep week 3.........................................................................................................................................................23
Week 4: Inleiding BV/NV, Kapitaal & vermogen, aandelen......................................................................................30
Hoorcolleges week 4......................................................................................................................................................30
HC 5 – Inleiding NV en BV (3/3/20)...........................................................................................................................30
HC 6 – Kapitaal, vermogen, aandelen (4/3/20)........................................................................................................33
Jurisprudentie week 4....................................................................................................................................................38
Kennisclips week 4.........................................................................................................................................................38
Kennisclip: Kapitaal...................................................................................................................................................38
Kennisclip: Vermogensbescherming.........................................................................................................................40
Kennisclip: Levering en blokkeringsregeling.............................................................................................................41
Werkgroep week 4.........................................................................................................................................................43
Week 5: AVA, Oligarchie en certificering................................................................................................................. 50
Hoorcolleges week 5......................................................................................................................................................50
HC 7 – Algemene vergadering van aandeelhouders (ava) (10/3/20).......................................................................50
HC 8 – Algemene vergadering van aandeelhouders (ava) (11/3/20).......................................................................54
Jurisprudentie week 5....................................................................................................................................................58
Kennisclips week 5.........................................................................................................................................................59
Kennisclip: Certificering............................................................................................................................................59
Werkgroep week 5.........................................................................................................................................................61
Week 6: Bestuur en Raad van Commissarissen........................................................................................................ 65
1
, Hoorcolleges week 6......................................................................................................................................................65
HC 9 – Het Bestuur (17/3/20)...................................................................................................................................65
HC 10 – Raad van Commissarissen (18/3/20)...........................................................................................................71
Jurisprudentie week 6....................................................................................................................................................76
Kennisclips week 6.........................................................................................................................................................77
Kennisclip: Dubbele band.........................................................................................................................................78
Werkgroep week 6.........................................................................................................................................................79
Week 7: Vertegenwoordiging en tegenstrijdig belang............................................................................................. 83
Hoorcolleges week 7......................................................................................................................................................83
HC 11 – Vertegenwoordiging en tegenstrijdig belang (24/3/20).............................................................................83
Jurisprudentie week 7....................................................................................................................................................87
Kennisclips week 7.........................................................................................................................................................87
Kennisclip: Tegenstrijdig belang...............................................................................................................................87
Werkgroep week 7.........................................................................................................................................................88
Week 8: Aansprakelijkheid..................................................................................................................................... 95
Hoorcolleges week 12....................................................................................................................................................95
HC 12 – Bestuurdersaansprakelijkheid (31/3/20).....................................................................................................95
Jurisprudentie week 8..................................................................................................................................................102
Kennisclips week 8.......................................................................................................................................................103
Kennisclip: Afgeleide schade...................................................................................................................................103
Week 9: Structuurregime en medezeggenschap.................................................................................................... 109
Hoorcolleges week 9....................................................................................................................................................109
HC 13 – Structuurregime (7/4/20)..........................................................................................................................109
HC 14 – Medezeggenschap (8/4/20)......................................................................................................................113
Jurisprudentie week 9..................................................................................................................................................117
Kennisclips week 9.......................................................................................................................................................118
Kennisclip: Het structuurregime van prof. Maeijer................................................................................................118
Werkgroep week 9.......................................................................................................................................................119
Week 10: Enquêterecht; geschillenregeling; uitkoop; jaarrekening........................................................................128
Hoorcolleges week 10..................................................................................................................................................128
HC 15 – Enquêteprocedure, geschillenregeling, uitkoopregeling (14/4/20)..........................................................128
HC 16 – Jaarrekening (15/4/20)..............................................................................................................................132
Jurisprudentie week 10................................................................................................................................................135
Kennisclips week 10.....................................................................................................................................................135
Kennisclip: Geschillenregeling................................................................................................................................135
Werkgroep week 10.....................................................................................................................................................137
Week 11: Fusie en herstructurering; personenvennootschappen...........................................................................141
Hoorcolleges week 11..................................................................................................................................................141
HC 17 – Fusie en herstructurering (21/4/20)..........................................................................................................141
HC 18 – Personenvennootschappen (22/4/20)......................................................................................................144
Jurisprudentie week 11................................................................................................................................................148
Kennisclips week 11.....................................................................................................................................................148
Werkgroep week 11.....................................................................................................................................................149
2
, Week 1: Inleiding Ondernemingsrecht
Hoorcolleges week 1
HC 1 – Inleiding ondernemingsrecht (5/2/20)
Begrippen: rechtspersoon, vennootschap en onderneming
Onderneming, rechtspersoon en een vennootschap -> houd deze drie begrippen uit elkaar. Vennootschapsrecht is strikt genomen
geen ondernemingsrecht.
Rechtspersoon. De belangrijkste rechtspersonen die wij moeten kennen: vereniging, stichting, coöperatie, onderlinge
waarborgmaatschappij, NV en BV. De meeste vennootschappen staan opgesomd in Boek 2. Vennootschap is een specius
van de rechtspersoon. Niet elke vennootschap is een rechtspersoon! Naast rechtspersonen die vennootschap zijn heb je
ook nog de personen vennootschap: bijzondere ovk tot samenwerking -> Boek 7A en Wetboek van Koophandel. Dit zijn:
maatschap, VOF en CV.
Vennootschap. Een vennootschap is een vorm waarin de onderneming kan worden gegoten. De onderneming is dus
nooit hetzelfde als de BV. Als natuurlijk persoon kun je ook een onderneming hebben -> zzp’er of eenmanszaak. Een BV
staat altijd vast. Een onderneming wordt in stand gehouden door de BV. Ondernemingsrecht is het grote verzamelbegrip.
Wetten
Nederlandse regels:
Boek 2 Burgerlijk Wetboek
Wet op de Ondernemingsraden (WOR): regelt de ondernemingsraad. De ondernemingsraad zit in de onderneming.
Werken er in een bedrijf meer dan 50 mensen, dan ben je verplicht om een ondernemingsraad in te stellen. Het is een
medezeggenschapsorgaan -> werknemers hebben invloed op het reilen en zeilen van het bedrijf.
Handelsregisterwet 2007: regelt het handelsregister. Dit is de burgerlijke stand voor bedrijven -> regelt precies wat er
met het bedrijf gebeurt. Heb je een bedrijf, dan ben je verplicht dit in te schrijven in het handelsregister. In samenhang
met Handelregisterbesluit 2008
Boek 7A Burgerlijk Wetboek (art. 1655-1688) en Wetboek van Koophandel (art. 15-34).
Europese richtlijnen -> vooral de regels over de NV.
Onderneming
Onderneming = een zaak die men drijft om winst te maken
Sociale ondernemingen -> gericht op het goede te doen en niet per se gericht op winst maken, winst maken is niet het primaire
doel.
Er zijn meerdere definities:
1. Van Schilfgaarde/Winter: Een onderneming is een organisatorisch verband gericht op duurzame deelneming aan het
economisch verkeer. Bijv. KLM: organisatie die al meer dan 100 jaar bestaat. Hier zie je het begrip winst niet terugkeren.
2. Art. 1 lid 1 sub c WOR, drie elementen: organisatorisch verband (samenwerking), zelfstandige eenheid (de onderneming
presenteert zichzelf naar de buitenwereld zelfstandig, de onderneming is geen subonderdeel van een groter geheel) &
arbeidsovereenkomst/publiekrechtelijke aanstelling (ambtenaren die bijv. bij een ministerie werken)
3. Art. 1 lid 1 sub a SER-Fusiegedragsregels 2015. Deze regels zien op bescherming van de werknemer, maar dan via de
route van de vakbond (die betrokken moet worden bij de voorgenomen fusie). Deze regels zijn opgesteld door de Sociaal
Economische Raad. Dit is een van de belangrijkste adviesorganen van de regering. In de SER: poldermodel in
optimaforma. SER bedacht door Wim v/d Grinten. In de SER zitten 10 vertegenwoordigers van de werkgevers,
vertegenwoordigers van de werknemers (vakbonden) en daarnaast 20 wetenschappers (‘kroonleden’ -> benoemd door
de kroon). Deze regels zijn een compromis: hierin staat hoe bedrijven gaan fuseren/overnames hoe zij met de vakbonden
moeten omgaan.
ABN Amro wilde bij de top 5 van de wereld horen. Dit lukte niet. De bestuursvoorzitter dacht, we kunnen niet alleen bij
de top 5 horen, maar we zorgen ervoor dat ABN fuseert met een andere grote bank en dan lukt het wel. Gefuseerd met
Bardays. Hij had afgesproken dat hij na de fusie bestuurder etc. mocht blijven. ABN was een beursgenoteerd bedrijf
(aandelen in handen van beleggers). Iedereen kon aandelen ABN kopen. Een bedrijfje TCI (sprinkhaan) had een bepaald %
aandelen en stuurden een brief naar ABN: niet samengaan. TCI zei er is ook een andere bank. Consortium: bestond uit 3
banken (waren met z’n 3 groter dan ABN) en dacht: we gaan ABN overnemen. Je doet een bod op de aandelen om een
bank over te nemen. Die TCI dacht: als er nou een biedingsstrijd komt, dan komt daar wellicht wat goeds uit. De
bestuurder had een onderdeel van ABN verkocht aan Bank of America (Barclays zei dat ze dat onderdeel toch niet nodig
hadden), maar 1 van die drie bedrijfjes wilde dat juist hebben. Koop nog niet helemaal rond, hele goede prijs +
boetebeding opgenomen. Dus Bank of America is de winnaar in dit verhaal. Consortium heeft gewonnen (heeft ABN
overgenomen), uiteindelijk weer ABN teruggekocht. Hier is een juridisch uitspraak gedaan -> gaan we nog bespreken.
Op een enig moment moet je de vakbond erbij betrekken. Een van de vakbonden heeft de fusieregels overtreden.
3
, 4. Art. 5, 6 en 7 Handelsregisterwet 2007 (Hrgw). Geen letterlijke definitie, ook niet in wetsgeschiedenis (het werd
overgelaten aan de praktijk). Je moet het begrip ruim invullen. Een samenwerkingsverband is snel een onderneming.
Elementen van het begrip onderneming:
- Bedrijfsuitoefening. Je moet een bedrijf hebben, een beroep wordt dus niet ingeschreven. Het verschil tussen een
beroep en bedrijf is erg lastig. Een beroep kun je zo inrichten dat het een bedrijfsmatig karakter heeft. De schilder
van een huis vinden we een bedrijf, maar de portretschilder is een beroep.
- Winstoogmerkt. Hier voldoe je ook aan op het moment dat je (per ongeluk) winst maakt.
Stichting is een rechtspersoon en kan winst maken. De vraag is wat een stichting met die winst mag doen. Heeft geen
aandeelhouders/leden. Je moet kijken naar het doel van de stichting wat er met de winst gedaan wordt.
Elementen van het begrip onderneming:
- Organisatie
- Bedrijf
- Continuïteit
- Deelname aan het economisch verkeer
- Winstoogmerk
- Arbeid
Handelsregister
Cafe Faber
Het café is de onderneming. Deze wordt in stand gehouden door de BV (Café FaberBV). De BV heeft organen, o.a. een bestuur, de
Raad van Commissarissen (optioneel) en de AVA (algemene vergadering van aandeelhouders). Dit kun je vertalen als de eigenaren,
maar is niet helemaal zo. AVA en bestuur hebben beide bevoegdheden. Als je maar 1 aandeelhouder hebt dan moet je dat melden:
Faberplein BV. Faberplein BV moet ook in het handelsregeister staan. Deze BV heeft ook weer aandeelhouders en bestuur: Bas drie
BV. Deze staat ook in het handelsregister -> enig aandeelhouder “Alles is voor Bassie BV” -> meneer Bas is de enige aandeelhouder
en bestuurder.
Een holding houdt aandelen in een ander bedrijf.
Verhouding vennootschap-onderneming
Drie benaderingen:
1. Reële benadering, ‘hebben’
Hebben in de zin van behoren. De onderneming behoort toe aan de vennootschap. Zo ziet ook de Hrgw het. De
rechtspersoon kan doen en laten met de onderneming wat hij wil. De onderneming is bijna een soort vermogensobject.
De onderneming is nooit een rechtspersoon. De BV is dat wel.
2. Instrumentele benadering, ‘drijven’
De vennootschap drijft een onderneming, waarbij de onderneming duidelijk in dienst staat van de eigenaar. De
onderneming wordt gezien als het instrument.
3. Institutionele benadering, ‘in stand houden’
De vennootschap houdt de onderneming in stand. Een onderneming wordt gezien als een organisatie met allerlei
belanghebbenden (bijv. werknemers), waar degene die het in stand houdt rekening mee moet houden. Deze benadering
zien we terug in de WOR. De factor kapitaal en de factor arbeid worden gelijkwaardig gewaardeerd.
Jurisprudentie week 1
Verplichte jurisprudentie
Kleuterschool Babbel (HR 7 april 1979), p. 26
Onrechtmatige daad rechtspersonen
Een wethouder had in het openbaar mededelingen gedaan over de oorzaak van het instorten van een kleuterschool, hij gaf de
aannemer de schuld. De aannemer, die de school had gebouwd, voelde zich hierdoor benadeeld (het instorten was niet zijn
schuld). De vraag is of de gemeente hiervoor aansprakelijk is, ook al is de wethouder geen wettelijk orgaan van de gemeente.
HR: De gedragingen van een wethouder kunnen immers ook dan een onrechtmatige daad van de Gemeente opleveren,
wanneer zij in het maatschappelijk verkeer als gedragingen van de gemeente hebben te gelden. Nu de wethouder gedragingen
heeft gedaan in zijn functie als wethouder van onderwijs, moeten deze gedragingen als gedragingen van de gemeente worden
aangemerkt. De gemeente is aansprakelijk voor de uitlatingen van de wethouder. Het is dus niet noodzakelijk dat de dader
een wettelijk orgaan van de rechtspersoon is.
Bodam Jachtservice (HR 28 juni 1996), p. 120
Aansprakelijkheid commissarissen van een BV wegens kennelijk onbehoorlijk toezicht
Bodam BV is failliet. De curator stelt o.a. de commissarissen A & B persoonlijk aansprakelijk. Dit doet hij op grond van het feit
dat de jaarrekeningen niet op tijd zijn gepubliceerd, waardoor aangenomen moet worden dat dit een belangrijke bijdrage
4
