Samenvatting
samenvatting tentamenstof straf(proces)recht II
Samenvatting van de stof van week 1 t/m 9 van straf(proces)II
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting strafrecht,Hoorcollege week 1 – Inleiding
Strafrecht beoogt bepaald gevaarlijk en schadelijk gedrag tegen te gaan. Materieel strafrecht is
het recht dat bepaald welke omstandigheden bepaalde straffen kunnen worden opgelegd en
onder welke voorwaarden het strafrecht mag worden toegepast. Materieel strafrecht bepaalt
dus of, wie en hoe de overheid haar burgers kan straffen terwijl het procesrecht hoe de staat
door middel van zijn organen het recht tot straffen kan doen gelden. Materieel strafrecht
legitimeert het strafrechtelijk optreden voor de overheid.
De straf kan worden gezien als vergelding. Het is dus het opzettelijk toebrengen van leed. Dit
zijn de zogenoemde vergeldingstheorieën. De daad staat hierbij centraal. Het misdrijf zelf
vormt de grondslag voor de straf. Er moet evenredigheid zijn tussen straf en daad. De dader
wordt dus niet voor meer gestraft dan hij zelf heeft aangericht, maar ook niet voor minder.
Een aanhanger hiervan was Beccaria. Hij formuleerde een aantal uitgangspunten voor het
strafrecht:
1) Uitsluitend geschreven wetboeken
2) Geen onnodige strafbaarstellingen
3) Duidelijke en heldere formuleringen
4) Proportionele straffen
5) Effectieve bestraffing
6) Geen preventief optreden door de overheid
7) Openbare bestraffingen
Hierop kwam redelijk wat kritiek. Deze kritiek vormde de basis voor de preventietheorieën.
Deze stellen niet vergelding maar afschrikking en preventie centraal. De straf dient als
instrument om deze doelen te bereiken. Niet de daad, maar de dader staat op de voorgrond.
Dus ook dingen die de daad hebben kunnen beïnvloeden. Denk aan psychische problemen of
opvoeding.
In Nederland is hier een mengeling van gemaakt. Bij ons ligt de verenigingstheorie ten
grondslag. Pompe (1959): Het wezen van straf is vergelding van schuld. Het doel van straf is
de behartiging van het algemeen welzijn en de werking van straf is de speciale en generale
preventie.
Het legaliteitsbeginsel beoogt de waarden van de rechtszekerheid en de rechtstaatsgedachte te
beschermen:
1) Verbod op terugwerkende kracht
2) Lex scripta: geschreven recht
3) Lex certa: toegankelijke en scherpe normen in strafbaarstellingen
4) Grenzen aan de interpretatieruimte voor de strafrechter
,Werkgroep 1 – Causaliteit
Strafrechtelijke aansprakelijkheid vereist: (1) een menselijke gedraging (2) die valt binnen een
delictsomschrijving, welke (3) wederrechtelijk en (4) verwijtbaar is.
Er zijn drie typen delicten:
Materiele delicten
Strafverzwarende elementen
Formele delicten
De causaliteitsleer speelt bij veel strafrechtelijke delicten een prominente rol. Er zijn
verschillende soorten causaliteitsleren:
Conditio sine qua non
o De gedraging van de verdachte moet een onmiskenbaar noodzakelijke
voorwaarde voor het gevolg zijn geweest. In veel situaties is dit selectief.
Voorbeeld: ‘Was de dood van Mitch Henriquez niet ingetreden indien de
verdachten geen, dan wel minder geweld zouden hebben gebruikt bij de
arrestatie?’
o Dit is de ondergrens als het aankomt op toerekening aan de dader. Het nadeel
hiervan is dat het weinig selectief vermogen heeft. Er zijn immers vaak
meerdere onmisbare schakels geweest voordat een gedraging tot een bepaald
gevolg heeft geleid.
Causa proxima
o Is de dichtstbijzijnde oorzaak een juridisch relevante oorzaak geweest? Hoe
groter de afstand tussen het gevolg en de gedraging, des te moeilijker is het
verband tussen die twee vast te stellen. Deze leer is in veel situaties ook te
selectief.
o Nadeel is dat er soms schakels tussen een gedraging en het gevolg zitten die
niet relevant of minder relevant zijn voor het gevolg.
Relevantie
o Er wordt gekeken naar de optiek van de wetgever. Is er sprake van een
typische oorzaak? Je kijkt dus of de oorzaak binnen de delictsomschrijving
valt.
Adequatie
o Hier staat de voorzienbaarheid centraal. Wat zou een gemiddeld mens naar
algemene ervaringsregels hebben voorzien? Hier staan de gedraging en het
gevolg centraal, niet of het gevolg te verwijten valt aan de verdachte.
Redelijke toerekening
o Het brengt een nieuw perspectief om te kijken of er situaties hebben
voorgedaan waardoor het gevolg niet meer aan de verdachte kan worden
toegerekend. Dit is de leer die op dit moment aangehangen wordt. Het
voordeel van deze theorie is dat je het er inhoudelijk eigenlijk niet mee oneens
kan zijn. Het nadeel is dat deze theorie enigszins vaag is, want wat redelijk is,
kan per persoon verschillen.
De Hoge Raad hangt met name de leer van de redelijke toerekening aan, al worden alle
theorieën wel in min of meerdere mate meegenomen in dit oordeel.
, Alternatieve oorzaken
Groninger HIV- arrest r.o. 2.4.4: Om te kijken of er sprake is van aanzienlijke mate van
waarschijnlijkheid, dient er gekeken te worden naar de omstandigheden van het geval. De
aard van de gedraging en de algemene ervaringsregels kunnen als indicatie gebruikt worden.
Hierbij kan tevens gekeken worden of een andere oorzaak niet tot dat gevolg geleid zou
hebben.
Stap 1: Is er sprake van een Conditio sine qua non- verband? Dit verband wordt als
ondergrens gehanteerd. Je dient hierbij te kijken naar:
- Gedraging van de verdachte: was de gedraging een noodzakelijke voorwaarde voor het
gevolg?
- Alternatieve oorzaken: HR Groninger HIV
Stap 2: De toets van de redelijke toerekening. Er wordt hier teruggegrepen op de volgende
leren:
- Voorzienbaarheid
Adequatieleer
Feiten van algemene bekendheid
Garantenstellung (wat mag je van iemand verwachten? Denk aan beroep)
- Verband tussen gedraging en gevolg
Causa proxima theorie
Relevantietheorie
Tijdsverloop
Stap 3: Hebben derden de causale keten beïnvloed?
Wanneer er geen sprake is van Conditio Sine Qua Non, hoeft dit niet in alle gevallen een
probleem te vormen. Soms zijn er uitzonderlijke gevallen waarin niet kan worden uitgesloten
dat het gevolg alleen door gedragingen van een derde is veroorzaakt. Dit hoeft er niet toe te
leiden dat het gevolg niet meer is toe te wijzen aan de verdachte. De maatstaf is in dat geval
redelijke toerekening (Groninger HIV-arrest):
- Gedraging moet het gevolg kunnen hebben veroorzaakt
- Het moet ook aannemelijk zijn dat de gedragingen dit gevolg hebben veroorzaakt.
Je kijkt dan naar de concrete omstandigheden van het geval:
o Is de gedraging geschikt om het gevolg teweeg te brengen?
o Leert de ervaring ook dat de gedraging tot dit gevolg leidt?
o Je moet kunnen vaststellen dat alternatieve oorzaken niet tot het gevolg
hebben geleid.
HR Groninger HIV
Rechtsvraag: bestaat er een causaal verband tussen de door de verdachte verrichte
gedragingen en de besmetting van de aangevers?
Rechtsregel: Dit moet beoordeeld worden aan de hand van de maatstaf of die besmetting
redelijkerwijze als gevolg van die gedragingen aan de verdachte kan worden toegerekend.
Voor redelijke toerekening van een gevolg is in ieder geval vereist dat het met een
aanzienlijke mate van waarschijnlijkheid is verzaakt door de gedraging van de verdachte. Bij
die beoordeling kan als hulpmiddel dienen of in de gegeven omstandigheden de gedraging
naar haar aard geschikt is om het gevolg teweeg te brengen en bovendien naar ervaringsregels
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lilypots35. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen