NUTRITION 3.1 – SAMENVATTING
Overgewicht en obesitas
Wat is overgewicht/obesitas?
Mensen met overgewicht/obesitas hebben te veel overtollig vet in het lichaam opgeslagen.
Een eenvoudige (maar niet altijd betrouwbare) manier om te zien of iemand obesitas heeft is
door het uitrekenen van de BMI.
Formule BMI: Lichaamsgewicht (kg) / Lengte2 (m)
Gezond gewicht Tussen 18,5 en 24,9
Overgewicht Tussen 25 en 29,9
Obesitas 30 en hoger
Een gezond vetpercentage ligt voor mannen tussen de 10% en 20% en voor de vrouwen
tussen de 18% en 28%.
Lichaamssamenstellingen meten en berekenen
Naast BMI zijn er ook andere manieren om overgewicht en obesitas vast te stellen bij
personen, zo kun je de lichaamssamenstelling van iemand op verschillende manieren meten.
Soort meting Wat meet je? Hoe meet je? Voordelen Nadelen
DEXA Botmassa, vetmassa, D.m.v. röntgen Nauwkeurig, per Duur, geringe
lean massa lichaamssegment blootstelling
röntgenstraling
Bodpod Lichaamsvolume > Verandering in Standaard voor Tijdrovend,
vetmassa luchtdruk vetmassa meten spiermassa niet
BIA Vetmassa, vetvrije Geleiding stroom Snel, toegankelijk Voorbereiding
massa nodig, schatting
Indirecte Energieverbruik in Concentraties O2 Nauwkeurig Duurt vrij lang,
calorimetri rust en CO2 duur
Omtrek Middel, heup Meetlint en Veilig, toegankelijk Zegt niets over
potlood spier, vet, vocht
Huidplooi Bicep, tricep, onder D.m.v. Veilig, toegankelijk Schatting
schouderblad, Huidplooimeter lichaamsvet
bovenrand heupbeen -> formule
In deze afbeelding is te zien waar ons lichaam
uit bestaat vanuit verschillende niveau’s.
Lichaamssamenstellingen berekenen
,Actualiteiten en epidemiologie
Er is duidelijk een stijgende lijn te zien in het aantal mensen met overgewicht/obesitas. Er
zijn een aantal factoren die invloed hebben op deze epidemiologie; de obesogene omgeving.
De obesogene omgeving bevordert overmatige energie inname en bewegingsarmoede en
daarmee het ontstaan van obesitas. Dit valt ook onder te verdelen in fysieke omgeving,
economische omgeving, politieke omgeving en sociaal-culturele omgeving. Naast de
omgeving spelen ook persoonlijke factoren een rol bij de ontwikkeling van overgewicht en
obesitas.
Omgevingsfactoren: School, werk, zorg, sport, restaurants, supermarkten, winkels, andere
personen, thuissituatie. Dit is op wijk-, gemeente- en landelijk niveau.
Persoonlijke factoren: Leeftijd, geslacht, gezondheid, welzijn, eet- en beweegpatroon,
opleiding, inkomen, gedrag, motivatie, voedselvaardigheden, sociale media, slaap,
schermtijd, medicijngebruik, roken en alcoholgebruik.
Oorzaken en gevolgen
Oorzaken Gevolgen
Mentaal; bijv. depressie of trauma’s Psychische problemen
Ongezond voedingspatroon; grote porties, Hoge bloeddruk
hoge energiedichtheid, veel
suikerhoudende dranken, veel alcohol
Medicijnen Hart- en vaatziekten
Genetisch; genetische predispositie Diabetes type 2
Zwangerschap; zwangerschapsdiabetes, Verschillende vormen van kanker
flesvoeding i.p.v. borstvoeding
Lage SES Metabool syndroom; klachten rondom
stofwisseling
Weinig lichaamsbeweging Vruchtbaarheidsproblemen
Preventie: Organisaties en programma’s
Organisaties
Nationaal Internationaal
JGZ-richtlijn Overgewicht WHO factsheet
CBO-richtlijn European Charter on Counteracting Obesity
Nederlandse Huisartsen Genootschap - European Association for the Study of
Standaard Obesity (EASO)
Zorgstandaard Obesitas van het
Partnerschap Overgewicht Nederland
, Preventieprogramma’s
Interventie Doel
COOL; Coaching op leefstijl Leefstijl coaching gericht op het stapsgewijs
verbeteren van het leefpatroon om zo een duurzame
verandering van de leefstijl te realiseren met als
uiteindelijke doel gewichtsverlies, lichamelijke fitheid
en verbeteren kwaliteit van leven.
SLIMMER; diabetes voorkomen Het duurzaam verbeteren van de leefstijl van
deelnemers om zo obesitas te verminderen.
Beweegkuur; het recept voor uw Het realiseren van gezondheidswinst door meer
gezondheid bewegen, gezonde voeding en het laten beklijven van
de gezonde leefstijl door gedragsverandering.
https://www.loketgezondleven.nl/leefstijlinterventies/interventies-zoeken-algemeen/
interventieoverzichten
Verder bestaat er een landelijk model ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en
obesitas. In de onderstaande afbeeldingen is dat te zien.
Nationaal Preventieakkoord
Het Nationaal Preventieakkoord richt zich op een gezonder Nederland in 2040 en is gesloten
met vele partijen en organisaties. Dit zijn de belangrijkste punten/maatregelen uit het
akkoord:
1. Sportclubs en sportscholen toegankelijker voor iedereen maken.
2. Gezondere voeding aanbieden in school- en sportkantines.
3. Gezondere voeding in ziekenhuizen aanbieden aan zowel personeel, patiënten en
gasten.
4. Schijf van Vijf bekender maken.
5. Fabrikanten moeten frisdranken, snoep en melkproducten gezonder maken.
6. Het ontwikkelen van een nieuw voedselkeuzelogo.
7. Het aanbieden van zorg en ondersteuning op maat.
