2.1 Neus
Rhinitis: aandoening van de neus.
Pollinose: hooikoorts
Hypertensie: hoge bloeddruk
Neuscongestie: verstopte neus
De anatomie van de neus, de bijholtes en het oor
De neus bestaat uit een inwendig - en een uitwendig deel. Het uitwendige deel bevat
kraakbeen, dat de vorm bepaalt van de neus. Het inwendig deel wordt door een
neustussenschot verdeeld in de linker- en de rechterneusholte.
In de zijwanden van iedere neushelft bevinden zich de neusschelpen, die de neusholte
verdelen in een bovenste, middelste en onderste gang. Een neusgang is heel smal, tussen de
2 en 4 mm breed. In de neusgangen monden de neusbijholten uit, waaronder de
voorhoofdsholte en de kaakholte, deze zijn dus beide dubbelzijdig aangelegd.
1. Voorhoofdsholte
2. Neusamandel
3. Luchtpijp
4. Stembanden
5. Strottenhoofd
6. Strottenklepje
7. Keel
8. Neusholte
9. Opening buis van Eustachius
10. Bijholte
13. Reukorgaan.
De bijholten zijn holle ruimtes achter de neus, in de bovenkaak en in het voorhoofd, deze
ruimtes staan via kleine kanaaltjes in verbinding met de neus. Het slijmvlies dat de neus van
binnen bedekt loopt via die verbindingskanaaltjes door in de bijholten.
1. Reeks kleinere bijholten tussen
voorhoofd en slaap
2. Bijholte ter hoogte van de slaap
3. Kaakholte van de bovenkaak
4. Voorhoofdsholte
De voorhoofdsholte en bijholten staan via nauwe openingen in verbinding met de neusholte.
De neusholte staat ook in verbinding met de keelholte en via de buis van Eustachius met het
middenoor. Al deze holten zijn bekleed met slijmvlies.
Neusverkoudheid
Door een neusverkoudheid kan er een ontsteking ontstaan van het slijmvlies in de neus, de
bijholten en de keel.
Klachten ontsteking neusslijmvlies: verstopte neus, loopneus of niezen.
1
, Een neusverkoudheid gaat vanzelf over, het hoesten en niezen kan enkele weken duren.
Oorzaken en klachten
Virus: hoesten, keelpijn, grieperig gevoel.
Geelgroene verkleuring slijm kan wijzen op een bacteriële infectie (hoeft niet).
Allergie: de klachten komen alleen op bepaalde momenten voor, klachten gaan gepaard met
jeukende, branderige ogen, benauwdheid.
Verder: Acetylsalicylzuur, NSAID kunnen een ontsteking van het neusslijmvlies veroorzaken.
Er kan ook sprake zijn van een chronische verstopping van de neus, doordat de neus te
weinig slijm produceert (rhinitis sicca).
Bijholteontsteking (sinusitis)
In het hoofd bevinden zich verschillende holten (sinussen). Bij een sinusitis blijft het zelden
beperkt tot één holte, de kaakholten wordt het meest getroffen.
Een bijholteontsteking gaat meestal binnen één tot drie weken vanzelf over.
Pijnklachten: achter het voorhoofd, in de kaken, achter de ogen, drukkend/kloppend of vol
gevoel in het hoofd (verergert bij voorover bukken), kiespijn of pijn bij het kauwen,
verstopte neus (geelgroen slijm -> slijm kan achter in de keel terechtkomen postnasal drip,
waardoor je gaat hoesten). De pijn is vooral 's ochtends aanwezig.
Virussen of bacteriën kunnen van buiten in de neusholte op het slijmvlies terecht komen. De
bloedvaatjes in het neusslijmvlies verwijden zich, hierdoor komt er vocht vrij en zwelt het
slijmvlies op. Er wordt ook slijm aangemaakt, dit gebeurt om te voorkomen dat de bacterie,
virus dieper in de neus terecht kan komen, het is onze natuurlijke verdediging.
Door de zwelling van het slijmvlies in de neusholte kan de neus verstoppen en kunnen de
openingen van de neusholte naar de bijholten afgesloten raken. Het slijm uit de bijholten
kan dan niet meer weglopen en hoopt zich op in de holten, als het slijm in de holten
ontstoken raakt, spreek je van een bijholteontsteking. Het slijm is dun en kleurloos. Als de
buis van Eustachius verstopt raakt, kan ook het middenoor pijnlijk worden.
In het 'plafond' van de neusholte zit het reukorgaan. Als het neusslijmvlies ontstoken is, kan
ook dit reukorgaan aangetast zijn (het kan zijn dat je niet kan ruiken of niet meer proeft).
Oorzaken neusklachten
Virus infectie Het geeft een lichte ontstekingsreactie van de slijmvliezen in de neusholte, hierdoor
worden de zenuwen geprikkeld en ontstaat de niesreflex.
Bijkomende klachten: hoesten, keelpijn, oorpijn, heesheid en (lichte) verhoging.
Bacteriële Een bacterie maakt gebruik van een verminderde weerstand. In tweede instantie
infectie ontstaat dan een bacteriële infectie.
Allergie Bij hooikoorts: loopneus, jeuk, prikkende en tranende ogen.
Bij allergie: langdurig verstopte neus.
Afwijkingen Afwijking neus: scheef neustussenschot of neuspoliepen (goedaardige gezwellen),
kunnen zorgen dat de openingen tussen de verschillende holten sneller geblokkeerd
raken, er ontstaan dan eerder klachten (verstopte neus of neus- of bijholteontsteking)
(Recept-) Bijwerking: verstopt gevoel van de neus.
geneesmiddelen Geneesmiddelen bij prostaatklachten, hoge bloeddruk, NSAID's.
Kinderen Kinderen kunnen een kraaltje of ander klein voorwerp in hun neus stoppen, het
neusslijmvlies kan geïrriteerd en uiteindelijk ontstoken raken.
2
