2.2 Hoest
Luchtwegen
Mond, neus, luchtpijp en longen = luchtwegen
Neus en keel = bovenste luchtwegen (ademhalingsorganen)
Strottenhoofd, luchtpijp en longen = onderste luchtwegen
Bij het inademen komt de ingeademde lucht via de keel in het strottenhoofd, het
strottenhoofd kan de luchtpijp en de daarop volgende bronchiën (de luchtpijpvertakkingen
die naar de longen gaan) afsluiten van de keelholte, daardoor zijn wij in staat te hoesten. De
luchtpijp vertakt via de bronchiën in steeds kleinere buisjes. De kleinste noemt men de
longblaasjes (alveoli). In de longblaasjes vindt een uitwisseling plaats van ingeademde
zuurstof, het wordt hier afgegeven aan het bloed en vervoerd door het lichaam naar de plek
waar het nodig is. Op dezelfde wijze wordt kooldioxide uit het bloed weer naar de longen
afgegeven, zodat je het kunt uitademen.
De luchtpijp en de longen zijn aan de binnenkant bekleed met slijmvlies en trilharen, met
daarin cellen die slijm aanmaken. Dat slijm vormt een slijmlaag die zorgt voor de opvang van
stof dat wordt ingeademd. De trilharen, die in een continue beweging zijn, bewegen de stof
naar de keel. Je merkt daar niets van, behalve als de slijmlaag te dik of te stug wordt. Dat
wekt de hoestreflex op.
Trilharen: ze maken constant een golvende beweging waardoor ze slijm kunnen afvoeren.
Dit wordt afgevoerd naar de keelholte waar het over het algemeen wordt doorgeslikt.
Hierna komt het in de maag terecht waar het maagzuur zoveel mogelijk de schadelijke
stoffen uitschakelt.
Pharynx = de keelholte
Larynx = het strottenhoofd
Epiglottis = het strotklepje
Trachea = de luchtpijp
Bronchus = de luchtpijpvertakking
Alveolus = een longblaasje
Gekuch
Hoest is een nuttig reflex om deeltjes uit de longen te verwijderen.
Hoest is een bijkomend verschijnsel van infecties van de bovenste luchtwegen, het gevolg
van astma of bronchitis en het kan ontstaan doordat irriterende stoffen de slijmvliezen van
de bovenste luchtwegen prikkelen.
De hoestreflex: In de slijmvliezen van de keel en bovenste luchtwegen liggen zenuwen, deze
raken geprikkeld en geven een signaal door aan het hoest-centrum in de hersenen, die zorgt
dat de stembanden zich sluiten en de buikspieren zich aanspannen. De druk in de longen
loopt hierdoor op. Vervolgens verslappen de stembanden plotseling, waardoor de luchtpijp
ineens open komt te staan. De lucht uit de longen komt met kracht naar buiten.
De hoestreflex kan ook optreden door prikkeling van de zenuwuiteinden in de neusholte,
voorhoofdsholte, bijholten ('sinussen'), middenoor, de uitwendige gehoorgang en zelfs het
middenrif en de maag. In dat geval is er geen virusinfectie, de reflex is niet nuttig.
1
, Vormen van hoestklachten
Productieve of slijmhoest, waarbij slijm wordt opgehoest of (nog) vastzit.
Slijm komt los door het ophoesten, dit slijm kan kleurloos, geel, groen of bruinig zijn.
De kleur van het slijm ontstaat doordat cellen in de luchtwegen afsterven door de infectie,
hoe groener hoe ernstiger de infectie, bij bruin slijm kan het wijzen op de aanwezigheid van
bloed en een beschadiging van luchtwegen -> bij herhaling naar de huisarts.
Het slijm kan echter ook vast zitten en is dan moeilijk op te hoesten. Het slijm wordt
verdund, waardoor het kan worden opgehoest. Deze vorm van hoest mag nooit worden
onderdrukt met een hoestdempend middel, dat gebruikt wordt voor een droge hoest. Het
slijm kan een infectie bevatten en zal moeten worden opgehoest.
Improductieve hoest ofwel droge hoest of kriebelhoest.
Bij droge hoest ontstaan hoestprikkels zonder dat er slijm loskomt.
- De keel en de luchtwegen kunnen pijnlijk en geïrriteerd zijn.
- De stem kan hees klinken en soms heb je het gevoel dat er iets in de longen zit.
- Vooral 's nachts last van ernstige hoestbuien
Oorzaken bij hoest
Virus Bijkomende klachten: loopneus, keelpijn, heesheid en een verhoging.
Het virus geeft een lichte ontstekingsreactie van de slijmvliezen in de luchtwegen. Zenuwen
worden hierdoor geprikkeld en de hoestreflex ontstaat.
Speciale vorm van een virusinfectie: pseudokroep, vooral bij kinderen jonger dan 5 jaar.
Aanvallen van blafhoest, vooral 's avonds, door een ontsteking van het strottenhoofd.
Andere speciale vorm van een virusinfectie: RS-virus, vooral kinderen jonger dan een jaar
en ouderen kunnen daarvan hoestklachten krijgen en benauwd worden.
Bacterie Bij een bacteriële infectie kan de klant zich ziek voelen. Hij is vaak ook hees of kortademig.
Bekend: kinkhoest-bacterie (Bordetella pertussis). Deze ernstige infectie veroorzaakt eerst
een droge kriebelhoest met een klein kuchje. Daarna ontstaat er een ernstige slijmhoest
met gierende uithalen, die zo ernstig is dat de patiënt erbij moet braken.
Oorzaken van een longontsteking:
o Q-koorts (overgebracht door zieke geiten, schapen of koeien)
o Legionella (in lauw stilstaand water, vaak meegebracht van de vakantie)
o Psittacosis (overgebracht door zieke vogels)
Irritatie in Roken beschadigt de trilharen in de luchtwegen. Hierdoor wordt het slijm in de luchtwegen
de niet meer automatisch afgevoerd naar de mondholte.
luchtwegen Stoffen en temperatuurswisselingen kunnen de zenuwen in de luchtwegen prikkelen.
Allergie Pollenkorrels of andere allergische prikkels kunnen onder andere hoesten veroorzaken.
Medicijnen Bijwerking geneesmiddelen bij hoge bloeddruk, hartfalen of nierziekten.
Inademing Iets in de neus of mond stoppen, als dit in de luchtpijp schiet, kan dit hoestklachten geven.
vreemde Verslikken, waarbij iets in de luchtpijp komt, kan hoestbuien veroorzaken. Dit komt voor bij
deeltjes oude mensen of mensen met coördinatieproblemen (bij de ziekte van Parkinson).
Opkomend Maagsap dat in de keel terecht komt kan de hoestreflex opwekken.
maagsap Lang niet iedereen heeft door dat dit door opkomend maagsap kan ontstaan.
2
