Samenvatting van hoofdstuk 10 uit geschiedenis werkplaats havo tweede fase. Het gaat om tijdvak 10 tijd van de televisie en computer. Samengevat per paragraaf.
Tijdvak 10
Kenmerkende aspecten:
1: De dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld
2: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
3: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw aanleiding
gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
4: De eenwording van Europa
5: De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
Samenvatting 10.1
- In juni 1945 verloor Winston Churchill zijn Conservatieve Partij bij de Britse
verkiezingen. De sociaaldemocraten wonnen en Labourleider Attlee werd premier.
- Dit had grote gevolgen voor het Britse koloniale wereldrijk. Churchill was tegen de
onafhankelijkheid van India, maar Attlee was er juist van overtuigd dat de
onafhankelijkheid onvermijdelijk was.
- Attlee en Gandhi wilde een verenigd India, maar moslimleider Jinnah eiste dat
Brits-Indië werd opgedeeld in twee staten, India en Pakistan. Toen hij zijn aanhanger
opriep in actie te komen, brak er geweld uit tussen hindoes en moslims. Op 15
augustus 1947 droeg Mountbatten, die gestuurd was om de dekolonisatie te regelen,
de soevereiniteit over aan India en Pakistan.
- De havenstad Hongkong bleef Brits, tot de Britten in 1997 deze kolonie afstonden.
- De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog was van 1945 tot 1949. Waarin
Indonesiërs zich eerst verzetten tegen het Britse leger, dat de heerschappij van de
Japanners in Indonesië tijdelijk overnam en daarna tegen het Nederlandse leger, dat
delen van Indonesië bezette.
- Op 27 december 1949 gaf Nederland de soevereiniteit over aan Indonesië.
Nederland bedong wel dat Nieuw-Guinea voorlopig onder Nederlands bestuur bleef.
Het conflict over dit gebied liep hoog op. In 1957 werden alle Nederlandse bedrijven
in Indonesië bezet en genationaliseerd. Alle Nederlanders moesten vertrekken.
- Franse verlaten Vietnam na en grote militaire nederlaag in 1954.
- In het interbellum was er al geweld uitgebroken in Palestina tussen Arabische
Palestijnse en joodse immigranten. De immigranten waren zionisten, aanhangers
van het joods nationalisme.
- Vanaf 1945 trokken overlevenden van de Holocaust massaal naar Palestina,
waardoor het geweld tussen joden en Palestijnen toenam. Omdat de situatie
onbeheersbaar werd, besloten de Britten om Palestina te verlaten.
- In 1952 maakten nationalistische officieren met een staatsgreep een eind aan de
Egptische monarchie. un leider Nasser bezette in 1956 het Suezkanaal.
- In 1954 begonnen Algerijnse nationalisten een opstand die uitliep op een langdurige
koloniale oorlog, met verschrikkelijke wreedheden van beide kanten, van de Fransen
en de Algerijnse. Pas in 1962 gaven de Franse de strijd op.
- In Zuid-Afrika voerde het witte regime in 1994 algemeen kiesrecht in, waarna de
zwarte leider Mandela werd gekozen tot president.
- Nederland liet in 1975 Suriname onafhankelijk worden. Veel Surinamers wilde dit
niet, maar Nederland wilde van Suriname af.
Samenvatting 10.2
, - Er ontstond een vijandschap tussen de VS en de Sovjet-Unie net na de Tweede
Wereldoorlog. Bijna 45 jaar zou de tegenstelling tussen de VS en de Sovjet-Unie de
wereldpolitiek beheersen.
- President Roosevelt hoopte na de oorlog nog samen met Stalin te kunnen blijven
werken.
- Tussen 1945 en 1949 liet Stalin overal in zijn invloedssfeer communistische staten
naar Sovjet-voorbeeld vestigen. De grenzen met het westen gingen dicht, midden in
Europa kan het onzichtbare Ijzeren Gordijn, bewaakt met prikkeldraad,
mijnenvelden, grenstroepen en schietinstallaties.
- Truman beloofde in 1947 steun aan landen die door het communisme werden
bedreigd. Onderdeel van deze containmentpolitiek was het grootschalige
economische hulp voor de wederopbouw van West en Zuid-Europa. De
Marshallhulp moest de Europeanen welvarend maken waardoor ze zich niet zouden
laten beïnvloeden door de communistische propaganda.
- In 1949 werden de westerse Duitse zones samengevoegd tot een nieuwe staat, de
Bondsrepubliek Duitsland (BRD). In de Sovjetzone werd de communistische Duitse
Democratische Republiek (DDR) gesticht.
- De VS in de westerse landen in Europa sloten in 1949 een militair bondgenootschap,
de NAVO. Ze spraken af dat ze een aanval op een van hen zouden beschouwen als
een aanval op hen allen.
- In 1955 sloten ook de communistische landen van Oost-Europa een militair verbond,
het Warschaupact.
- De VS en de Sovjet-Unie kwamen als supermachten uit de oorlog en hun
ideologische tegenstelling versterkt het wantrouwen, dit was een oorzaak van de
Koude Oorlog.
- De Koude Oorlog leidde tot blokvorming, waarbij een groot deel van de wereld
verdeeld raakte in twee ideologische blokken, het Oostblok onder leiding van de
Sovjet-Unie en het Vrije Westen onder leiding van de VS.
- In 1965 gingen Amerikanen in Vietnam vechten, nadat met Noord-Vietnamese steun
een gewapende pstand in Zuid-Vietnam was uitgebroken.De Vietnamoorlog kosten
veel mensen het leven en eindigde met een totale communistisch overwinning.
- Vanaf 1949 had ook de Sovjet-Unie atoombommen en was tussen de VS en de
Sovjet-Unie een wapenwedloop ontstaan, waarin ze kernwapens met een steeds
grotere ernietingsracht bouwden. Stalins opvolger Chroesjtsjov ei dat vreedzame
co-existentie van communisme en kapitalisme nodig was.
- In 1961 stapte de DDR-regering de grote uitloop van het oosten naar het westen
door een hoge muur om West-Berlijn te bouwen.
- Eind 1962 ontdekte de Amerikanen dat de Sovjet-Unie kernraketten op Cuba
plaatste. Kennedy dreigde met een atoomoorlog als Chroesjtsjov ze inet weghaalde.
Chroesjtsjov antwoordde dat hij zich daar niets van aantrok, maar na 2 weken van
hoogspanning gaf hij toch toe en haalde de raketten weg.
- Na de Cubacrisis werd Chroesjtsjov vervangen door Brezjnev. Er volgde een periode
van ontspanning al ging de nucleaire wapenwedloop door met de productie van
duizenden kernwapens.
- In 1970 spraken de Sovjet-Unie en de VS af hun kernwapenarsenalen niet meer uit
te breiden, maar ze hielen enorme voorraden. Ze wilden de rede bewaren door de
vijand met kernwapens af te schrikken, daardoor bleef de dreiging van een
atoomoorlog bestaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leaasselt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
