College aantekeningen
Hoorcolleges Inleiding Bestuursrecht
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Aantekeningen van de hoorcolleges van het eerstejaarsvak Inleiding Bestuursrecht van de bachelor Rechtsgeleerdheid.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges BestuursrechtHC 1
Bestuursrecht ziet op de verhouding tussen het bestuur (overheid) en burgers.
Kern: overheid voert macht uit over burger; eenzijdig vaststellen van de rechtspositie van burgers in
het algemeen belang. Besluit (subsidie/vergunning krijg je wel of niet) is vertaalslag van
belangenafweging door overheid van belang aanvrager en belang eventuele anderen die daar last
van hebben. Individuele besluiten: beschikkingen.
Patersven: nieuw bestemmingsplan zodat je permanent kon wonen in recreatiewoningen. Kwam bij
Raad van State (hoogste orgaan).
Bestuursorganen: voeren publiekrechtelijke bevoegdheden uit. Bijv. college van B&W,
gemeenteraad. Rechtspersonen zoals gemeente heeft zelf niet bevoegdheid, maar wel organen
binnen de gemeente.
Welke bevoegdheden: moet bij wet zijn toegekend (volgende week; attributie, delegatie en
mandaat).
Rechtsnormen: moeten rechtszekerheid scheppen voor burgers, duidelijkheid. En overheid wordt
zelf aan regels gebonden. Materiële normen: beginselen van behoorlijk bestuur (hoofdstuk 2 en 3
Awb). Proportionaliteit bij maatregelen bijv. Algemene leidraad voor bestuursorgaan bij
publiekrechtelijke bevoegdheden.
Zorgen dat aan de regels houden: bijv. verzoek op handhaving. Welke burgers kunnen iets doen?
Buurman die last heeft is een belanghebbende. Die kan opkomen tegen besluit bestuursorgaan.
Rechtsbescherming: soms civiel procederen met advocaat. Bij appelaat besluit kan je naar
bestuursrechter. Dus 2 wegen: ligt aan wat voor soort handeling welke rechter je moet zijn.
Week 6 wordt killing, zorg dat je dan bij bent!
Sinds 1994 Awb. Hiervoor vooral in bijzondere bestuurswetten. Verhouding Awb tot bijzondere
wetten is belangrijk.
APK keuring is een besluit. Groei van de bevolking – meer mensen – waarborgen verkeersveiligheid –
APK, gordels etc. Technische ontwikkeling: opkomst bedrijven – meer aandacht voor veiligheid.
Rampen en crises: door meest recente economische crisis een wet herstel (?). Verzorgingsstaat
gedachte: vroeger nachtwakerstaat – nu groei sociale zekersheidswetgeving. Europese integratie:
toename notie dat normen niet alleen op nationaal maar ook Europees niveau moeten worden
vastgelegd. Groei van vooral bijzonder bestuursrecht. Ontwikkeling sinds begin vorige eeuw.
Waartoe dient Awb:
Bevorderen eenheid: bijv. bezwaartermijnen. Dat voor iedereen gelijk is.
Systematiseren en vereenvoudigen – sinds Awb moet je bij bijzondere wetgeving ook naar
Awb kijken voor de ‘algemene regels’ – dus minder vanaf geweken = duidelijker.
Codificeren van jurisprudentie: beginselen behoorlijk bestuur zijn bijv. codificatie
jurisprudentie. Algemeen ontwikkelde notie wordt wet.
Regelen van algemene onderwerpen die niet goed passen in bijzondere regelgeving – bijv.
doorzendplicht. Algemene notie.
Awb is spil tussen bijzondere wetgeving. Uniformerende werking Awb. Vorm van rechtseenheid.
,Voorbeeld: verblijfsvergunning is een besluit, moet dus aan normen voldoen van Awb.
Dwingend recht: afwijken niet mogelijk. soms afwijking, maar alleen uitdrukkelijk en middels andere
wet formele zin. Bijv. bezwaartermijn 4 weken bij Vreemdelingenwet (art. 69).
Regelend recht: afwijking wordt uitdrukkelijk toegestaan. Awb bevat wel hoofdregel. Kan ook een
materiële wet zijn, bij zin: tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald.
Gelaagde opbouw Awb: begint algemeen, daarna steeds specifieker.
Van het bestuur: instrumentele functie. Toekennen bevoegdheden om taken uit te oefenen.
Voor het bestuur: normerende functie. Regels waar het bestuur zich aan moet houden – richtlijnen.
Een besluit kan voorwaarden bevatten – besluit zelf bevat info over regels. Behoorlijk bestuur: bijv.
zorgvuldigheidsbeginsel, evenredige belangenafweging.
Tegen het bestuur: waarborgfunctie. Rechtsbescherming, en bevoegdheid om streep te halen door
een besluit.
Bestuursorgaan weet van politiek bedrijven.
Administratief beroep is op zijn retour.
Vrije bevoegdheden: bij toetsing vrijheid, kijkend naar motivering voor besluit = marginale toetsing.
Gebonden bevoegdheden: zelf vol kijken of het recht op de juiste manier is toegepast.
Week 2: Bestuursorganen
Bestuursorgaan kan eenzijdig burger binden, maar dat moet wel wettelijke grondslag hebben.
De overheid, wie is dat? De rector van de uni is ook onderdeel van bestuursorgaan; je P is een
besluit. Rechter ook, kan uitspraken doen die burgers binden, doen dat ook eenzijdig met
onmiskenbaar rechtsgevolgen, hoe verhoudt dat zich tot de Awb. Baas Nederlandse Bank is een NV
(privaatrechtelijke rechtspersoon), beschikt voor een deel van zijn taak over publiekrechtelijke
bevoegdheden. Stichting (privaatrechtelijke rechtspersoon) heeft ook publiekrechtelijke
bevoegdheden, bijvoorbeeld examens afnemen. Overheid is dus divers en uiteenlopend.
Overheid:
Wetgever in formele zin: geen bestuursorgaan, want art. 1:1 lid 2 sub a Awb. Ze maken wetten, wat
onmiskenbaar besluiten zijn en wetten die grote groepen burgers binden, maar is geen
bestuursorgaan in de zin van Awb. Ook 1 e en 2e Kamer (en Staten-Generaal) geen bestuursorgaan.
Rechtspraak: ook geen bestuursorgaan, want art. 1:1 lid 2 sub c Awb.
Wat blijft over: openbaar bestuur. Deel van de overheid dat zich bezig houdt met besturen en het
nemen van besluiten (art. 1:1 lid 1 Awb).
Waarom van belang om te weten of je met een bestuursorgaan te maken hebt? De Awb is alleen van
toepassing op het handelen van bestuursorganen. Geen bestuursorgaan, dan ook geen besluit (art.
1:3 Awb). Geen besluit = geen bestuursrechtelijke rechtsbescherming (bezwaar, beroep). Bij een
besluit kan je in beroep bij de bestuursrechter. Aan de bestuursrechtelijke rechtsbescherming kleven
andere eigenschappen dan bij de civiele rechter. Hangt samen met de inrichting van
bestuursrechtspraak:
, Cultuur van goede toegang > geen verplichting om advocaat in te schakelen, lage
griffierechten, geen procesrisico (als je verliest, dan krijg je geen kostenveroordeling) en
relatief informele procedure.
Procedurele rechtvaardigheid / ongelijkheidscompensatie > lage eisen aan een
beroepsschrift, actieve rol van de bestuursrechter (materiële waarheidsvinding), ambtshalve
aanvullen van de rechtsgronden (zelf vertaalslag van de aangevoerde gronden en welke
juridische gronden daarbij horen).
Veel van deze elementen vind je niet (of in mindere mate) bij de civiele rechter.
Er zijn twee soorten bestuursorganen, in art. 1:1 lid 1 sub a en sub b.
A-organen (sub a)
Hanteert een formeel criterium: niet kijken naar de inhoud, maar de manier waarop het orgaan
wordt ingesteld. Een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld. Wij zijn
geïnteresseerd in wie organen van die rechtspersonen zijn. Rechtspersoon is een civiel begrip.
Art. 2:1 BW lid 1: De staat, provincies, gemeenten, waterschappen alsmede alle lichamen waaraan
krachtens de Grondwet verordenende bevoegdheid is verleend, bezitten rechtspersoonlijkheid.” Het
bestuursorgaan is het orgaan van die rechtspersoon. Lid 1 bevat de meest zichtbare categorie van
bestuursorganen. Formele wetgever roept rechtspersoonlijkheid in, dat is hier de Awb. Normaal krijg
je rechtspersoonlijkheid door naar een notaris te gaan. Dit is een unieke manier: door middel van
wetgevingsprocedure op grond formele wet wordt rechtspersoonlijkheid toegekend =
publiekrechtelijke rechtspersoonlijkheid.
Lid 2. Andere lichamen, waaraan een deel van de overheidstaak is opgedragen, bezitten slechts
rechtspersoonlijkheid, indien dit uit het bij of krachtens de wet bepaalde volgt. Bijvoorbeeld,
openbare universiteiten, Commissariaat voor de Media, het UWV etc. Hier is het niet het BW dat het
toekent, maar een andere bijzondere formele wet, op grond waarvan een ander lichaam
rechtspersoonlijkheid krijgt toebedeeld. Volgt dezelfde systematiek als bij lid 1, maar dan dus vanuit
een andere formele wet. Openbare universiteiten zijn de rechtspersonen, dan kijken naar de organen
binnen uni die zich bezig houden met bestuur, bijv. college.
Functie van een rechtspersoon:
Bestuursorgaan heeft publiekrechtelijke bevoegdheden, maar privaatrechtelijk moeten er ook
rechtshandelingen worden verricht. Dat doet de rechtspersoon. Is nodig om de overheid
privaatrechtelijk aan te spreken. Als wethouder iets verkeerd doet, wordt de gemeente aansprakelijk
gehouden.
Privaatrechtelijk aanspreekpunt:
- Sluit overeenkomsten en verricht andere privaatrechtelijke rechtshandelingen
- Beheert geld
- Is aansprakelijk uit onrechtmatige daad (niet de individuele gezagsdragers (wethouders
bijv.) maar de rechtspersoon (gemeente bijv.) wordt in rechte aangesproken)
B-organen
Een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed. Deze organen zijn niet in het leven
geroepen voor alleen bestuurs dingen, hebben het slechts voor een deel. Zijn vaak particuliere
instellingen (vooral stichtingen) waaraan een deel van de overheidstaak is opgedragen. Zijn ‘met enig
openbaar gezag’ bekleed, d.w.z. zijn voor een deel van hun activiteiten bevoegd eenzijdig rechten of
plichten voor een ander in het leven te roepen of bindend vast te stellen. Hier gaat het om een
materieel criterium: binnen de stichting op zoek gaan naar iets dat duidt op openbaar gezag.
Lid 1. Oefenen bevoegdheden uit op basis van enig wettelijk voorschrift – democratische legitimatie.
Voorbeeld: Stichting Vakbekwaamheid Horeca; Examencommissie is bevoegd om examens af te
nemen, dat is publiek gezag. Stichting, dus geen A orgaan. Is het dan een B-orgaan? Is aan haar een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulettevanoosten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen