Bestuursrecht hoorcolleges
Week 1: Bestuur & bestuurden
Schiphol arrest: leerstuk over wat is een bestuursorgaan.
Bestuursrecht is recht voor, van en tegen het overheidsbestuur. Instrument voor overheid om
beleidsdoelstellingen te verwezenlijken. Biedt ook waarborgen voor burgers en bedrijven, zodat
overheid niet eenzijdig ingrijpt in rechtspositie / bescherming tegen ingrijpen rechtspositie.
Spanningsdriekhoek: zeggenschap, controle en doelmatigheid. Bij maken nieuwe regelingen: met
deze drie eisen rekening houden. Je wil dat burgers zeggenschap hebben, dat bestuursorgaan
gecontroleerd wordt en dat er doelmatigheid is, dus dat er niet eerst nog jaren geprocedeerd moet
worden.
Overheid als bestuursorgaan is primair wetgevende macht.
Bestuursrecht geldt daar waar bestuursorganen besturen.
Bestuursorganen
A-orgaan
Art. 1:1 lid 1 sub a Awb = orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld. Dan
ben je voor al je handelen aan bestuursrecht onderworpen.
B-orgaan
Sub b = persoon of college krachtens privaatrecht ingesteld, met enig openbaar gezag bekleed.
Voorbeeld: garagebedrijf BV dat op grond van de wet ook bevoegd is om APK keuring uit te voeren.
BV is alleen gebonden aan bestuursrecht voor zover publieke taak uitoefent / met openbaar gezag
zijn bekleed.
Zijn bevoegd om eenzijdig rechten of plichten voor een ander in het leven te roepen of bindend vast
te stellen / eenzijdig rechtspositie vaststellen. Is een materieel criterium.
Overheid kan niet alles doen, dus kiest privaatrechtelijke rechtspersoon die overheidstaken kan
uitvoeren.
Stichting Silicose
Silicose = ziekte die je kan oplopen door steenkool als mijnwerker. Stof nestelt in je longen, longen
raken versteend en kunnen niet meer goed zuurstof rondbrengen in lichaam. Stichting had taak om
te kijken of iemand als mijnwerker ziek was geworden en welk bedrag redelijk zou zijn. Kreeg geld
van de rijksoverheid, die gaf ook wel iets mee van een beleidskader voor bepalen subsidie. Stichting
maakt zelf besluiten, bij sommige mensen geen of minder subsidie dan verwacht. Wat kunnen zij
doen? Het is geen besluit, want niet afkomstig van bestuursorgaan (Art. 1:3). Maar wel een publieke
taak, ondanks privaatrechtelijk rechtspersoon.
Elke keer aan de orde: is er publieke taak, wat is de publieke taak eigenlijk? Uit wetenschap veel
kritiek op publieke taak jurisprudentie en bij geld verstrekkende stichtingen onduidelijk of b-orgaan
was.
Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol arrest
AG: we moeten een duidelijke grens stellen. B-orgaan alleen als wettelijke regeling is waarin
bevoegdheid is toebedeeld. Als er geen wet is, in beginsel geen sprake van b-orgaan. (anders, want
hiervoor vaker publieke taak criterium). 1 uitzondering: met een deel overheidsgeld en deel
overheidsinvloed geld wordt verstrekt aan derden. 2 voorwaarden:
2/3 of meer financiering van overheid/ a-organen
2/3 of meer invloed van a-organen op criteria aan de hand waarvan stichting beslist.
Dan toch sprake van een b-orgaan.
, Prof: laatste woord nog niet over gezegd. Is nu duidelijkheid gecreëerd, maar ook aanleiding om
financiering zo in te richten dat geen b-orgaan en geen rechtsbescherming. Dus strategische omgang
met criteria.
Maror-gelden
Geld uitkeren aan oorlogshelden. Is stichting bestuursorgaan? Toepassing aan conclusie AG – hier
wel 2/3 financiering + minister moest criteria goedkeuren, dus sprake b-orgaan. Wob alleen van
toepassing bij bestuursorgaan. Kan alleen voor stukje waar openbaar gezag / waar b-orgaan – dus
kan wel info over uitkeringen opvragen en niet personeelszaken.
Wat doen bestuursorganen:
Presterend bestuur – subsidies verstrekken
Dwingend/handhavend bestuur – boetes opleggen
Bestuur ter uitvoering van EU recht
Schadeveroorzakend bestuur – is er grondslag om schadevergoeding te krijgen? Wordt
onrechtmatig gehandeld? Bijv. bij aanleggen spoorlijn, woonwijk wordt weggehaald.
Bestuur door middel van privaatrecht – overheid is vaak grondeigenaar, via grondeigendom
kan je bepaalde eisen stellen aan degene die op de grond gaat bouwen
Bevoegdheden
Legaliteitsbeginsel: overheidsoptreden heeft een grondslag in de wet nodig. Moet democratische
legitimatie voor zijn.
Verkrijging:
Attributie – creëren nieuwe bevoegdheid.
Delegatie – overdracht reeds geattribueerde bevoegdheid aan andere persoon of college.
Mandaat – namens een bepaald bestuursorgaan handelen. Bevoegdheid is gebleven bij
originair bevoegde.
Bestuurden
Wie worden er bestuurd, wie worden geraakt door besluiten, wiens rechtspositie wordt veranderd
door optreden bestuursorgaan.
Belanghebbendheid belangrijk: met wie moet bestuursorgaan rekening houden en wie kan opkomen
tegen besluit. Niet iedereen kan belanghebbende zijn, want dan wel zeggenschap en controle, maar
geen doelmatigheid. Wie dan wel, hoe breed wordt die kring? Concurrenten wanneer: zelfde
verzorgingsgebied en zelfde marktsegment.
Belanghebbenden
Natuurlijke personen, rechtspersonen krachtens privaatrecht of publiekrecht en andere entiteiten
dan rechtspersonen of natuurlijke personen, bijv. informele vereniging.
Moet voldoen aan criteria van art. 1:2 Awb. OPERA. Discussie vooral: wanneer rechtstreeks in
belangen geraakt? Nuance: gevolgen moeten van enige betekenis zijn = Mestbassin arrest.
Aanvullende bepalingen voor bestuursorganen en rechtspersonen – leden 2 en 3.
Buggenum arrest – club komt op, afdeling: komt op voor bundeling bovenindividuele belangen of
collectief belang? Eis feitelijke werkzaamheden geldt niet bij bundeling bovenindividuele belangen.
Wel bij algemene belangen. Afdeling: geen bundeling, maar laten wel toe als belanghebbende.
De Poorter/Van Heusden artikel: bij algemene belangenorganisaties, hebben die wel voldoende
representativiteit? Moeten we daar niet ook eis aan stellen, dat ze achterban hebben? Want mogen
wel overal mee procederen. (is debat over, prof niet perse mee eens wat ook relativiteitsvereiste).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulettevanoosten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.