College aantekeningen

Samenvatting Stress & Gezondheid van alle online-lesstof, inclusief documentaires en artikelen (Boek: Gezondheids)psychologie van Val Morrison Paul Bennett

6 keer verkocht

Instelling
Hanzehogeschool Groningen (Hanze)

Boek
Gezondheidspsychologie

Alle online lesstof omtrent het vak Stress & Gezondheid, inclusief: - Documentaire ‘Labyrint: het gestreste geheugen’ - Artikel ‘The importance of psychoneuroimmunology for social workers’ - Artikel ‘Het meten van proactieve copingvaardigheden: Psychometrische eigenschappen van de UPCC...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 52 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 11 mei 2021
Aantal pagina's 52
Geschreven in 2020/2021
Type College aantekeningen
Docent(en) Tessa jaarsma
Bevat Alle colleges

€3,39

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Stress & Gezondheid Distress = negatieve stress
Eustress = gezonde stress
Lesweek 1 (week 6): Wat is stress?

Stress: verstoorde balans tussen eisen situatie en de bronnen van een individu
> draaglast ~ draagkracht
- Voorbeelden eisen situatie: bus te laat, kleren niet kunnen vinden, veel moeten studeren etc.
- Voorbeelden bronnen individu: sociale steun, gezondheid, manier van denken, assertiviteit
etc.

Volgens psychologen: “Stress is een subjectieve ervaring, die door een objectieve waarnemer
kan worden beschouwd als al dan niet passend bij de situatie die de reactie oproept.” Of een
gebeurtenis al dan niet als stressor wordt beleefd, is een kwestie van de beoordeling.

Negatieve stress wordt pas feitelijk wanneer deze chronisch wordt (sympaticus overactief).
Chronische stress kan leiden tot fysiologische en psychologische schade. Van korte/acute
negatieve stress kunnen we herstellen, maar wanneer de herstelmomenten te weinig worden
t.o.v. de stress die we ervaren, raken we langzaam uitgeput. Onze energievoorraad raakt
letterlijk op.

Acute stress stoppen kan op 2 manieren: -omgang met stressor veranderen of stressor mijden.

Hormoonspiegels weer in balans krijgen door: bewegen/ gezonde levensstijl, positieve
emoties oproepen, sociale relaties opbouwen en onderhouden.

Stress heeft 3 gezichtspunten:
1. Stress als externe stimulus (stimulus of gebeurtenis buiten het individu);
o Levensgebeurtenissen (+&-) en LCU’s, dagelijkse ergernissen
2. Psychologische interactie tussen een stimulus of gebeurtenis en de cognitieve en
emotionele kenmerken van het individu;
o Arousal, afstandelijke reactie, ontkenningsreactie, beoordeling)
3. Stress als respons (lichamelijke en/of psychosociale reactie).
o Fight/flight/freeze reactie en adrenaline aanmaak vanuit het reptielenbrein

Het menselijk stress-systeem
Is een oeroud systeem, met een vast patroon van fysiologische en gedragsprogramma’s dat in
gang wordt gezet zodra er een bedreigende of als bedreigend aangevoelde situatie
opduikt. Doel: directe overleving verzekeren.

1

,Programma’s stress-systemen
Fysiologisch Gedragsmatig
Verhoging hartslag Hyperalert
Verhoging bloeddruk Vecht/vlucht
Snellere ademhaling Gedrag gekenmerkt door: snelheid,
eenvoud en eenvormigheid
Aanmaak glucose (brandstof) Complexe gedragspatronen worden
onderdruk (geen creativiteit dus)
Op laag pitje gezet: voeding, slaap, pijn,
seksueel gedrag en voortplanting

3 systemen bij stressreactie: sympaticus van autonome zenuwstelstel (AZS), HPA-as &
prefrontale cortex.

1. Autonome zenuwstelsel (AZS)
Snelle stressreactie: catecholaminen
Het autonome zenuwstelsel bestaat uit hersenen en ruggenmerg = snelle reactie op stress. Dit
wordt aangestuurd door catecholaminen (neurotransmitters) door communicatie
(prikkeloverdracht) tussen zenuwen en organen.
Gas is de sympaticus die je alert maakt > hartslag omhoog, zodat bloed sneller
rondgepompt kan worden, meer energie naar spieren: bv. Ledematen om weg te rennen. Ook
stolt het bloed eerder door adrenaline aanmaak, zodat verwondingen eerder stoppen met
bloeden. Ook komt er endorfine vrij om de pijndrempel te verhogen om beter te kunnen
overleven.
Conclusie sympaticus (gas): catecholaminen (fight or flight):
- Hartslag omhoog;
- Ademhaling versnelt;
- Vaten vernauwen;
- Meer bloed naar ledematen en hersenen;
- Bloed stolt eerder bij eventuele verwondingen;
- Endorfine-aanmaak om pijndrempel te verhogen;
- Ten koste van: spijsverteringsproces, doorbloeding huid etc.;
- Parasympaticus wordt stilgezet → wanneer het gevaar geweken is komt de
parasympaticus (rem) weer in werking.

Rem is de parasympaticus die weer zorgt voor rust.
o Wordt ook wel vecht/vlucht reactie genoemd
Merg bijnier maakt adrenaline en noradrenaline aan om ons lichaam in staat van paraatheid
te brengen.
Bijniermerg geeft adrenaline af.

2

, 2. HPA-as: langzamere stressreactie
Reageert op adrenalineniveau (adrenaline aanmaak via zenuwstelsel). Adrenaline zelf een
endocriene boodschapper, die het endocriene systeem, HPA-as, stimuleert in werking te komen
door cortisol (=stresshormoon) aan te maken (zorgt dat opgeslagen vetten en glucose
vrijkomen). Is nodig om een stressrespons vol te houden. Cortisol zorgt ervoor dat we ons goed
voelen. Het activeert, vermindert de pijnbeleving en zorgt dat we ons naar buiten richten –
het is een impuls om te praten of te handelen -. Cortisol zorgt ook weer voor het beëindigen
stressrespons: via negatieve feedback loop naar hypothalamus en hypofyse. Bij langduriger
stress komt deze dus in werking.
De hypothalamus krijgt stressprikkel binnen. Communiceert met hypofyse via hormoon. Cortisol
wordt stresshormoon genoemd, maar in feite anti-stresshormoon. Zorgt ervoor dat het lichaam
niet vergiftigt raakt door de adrenaline. Ook andere systemen worden beïnvloed, zoals HPT
(schildklier) en HPG (geslachtsorganen).
De bloeddruk gaat omhoog en de hartslag stijgt. Er stroomt zuurstofrijk bloed naar de
spieren, het hart en de hersenen. In het lichaam komt de adrenaline vrij die brandstof levert
voor de spieren. De spieren spannen zich, de longblaasjes verwijden zich en de ademhaling
wordt sneller. Het bloed trekt weg uit het gezicht en spijsvertering komt op een laag pitje te
staan. De keel knijpt samen, de handen worden koud, het zweet breekt uit.

CRH: corticotropine vrijmakend hormoon
ACTH: adrenocorticotroop hormoon

Een belangrijke hersenstructuur die de HPA-as regelt is de hippocampus (zorgt onder meer
voor tijdig afsluiten van de stressrespons, waardoor cortisolproductie wordt afgeremd).

Niet alleen externe bedreigende situaties kunnen stress veroorzaken, maar ook gedachten,
interpretaties en persoonlijke achtergrond spelen hier een grote rol, die hetzelfde stress-
systeem activeren als bij levensgevaar.
Emotionele brein: amygdala; deze activeert dus het stress-systeem.

3

, Psychoneuroimunologie (PNI)
o Interactie tussen brein, gedrag en het immuunsysteem;
o Het endocriene systeem (hormonen) hoort er ook bij;
o Vroeger: biomedisch; immuunsysteem als autonoom systeem (o.a. door in vitro
onderzoek (=buiten het lichaam);
o Nu: holistische visie. Systemen beïnvloeden elkaar onderling.

Geleerde immuunreacties
o Associatief leren: klassieke conditionering
Vb.: kankerpatiënten;
o CS = omgeving, bv. Ziekenhuis (geconditioneerde stimulus)
o UCS = chemotherapie (ongeconditioneerde stimulus)
o Immuunsysteem geactiveerd: misselijk.

Cytokine-induced ziektegedrag
Gaat om ontstekingwaarden die gedrag veroorzaken dat lijkt op depressie, maar in feite
bedoeld om lichaam ‘rust’ te geven.
o Onderzoek naar relatie depressie en hartfalen;
o Relatie depressie en immuunsysteem: info van immuunsystemen naar hersenen;
o Ziek > cytokines omhoog > depressieve gevoelens > cytokines omhoog > ziek.
Cytokines: communicatiemoleculen tussen immuunsystemen en de hersenen: immuumregulatie
Depressie: interactiesysteem hersenen en immuunsysteem en vv.

Waarde PNI in praktijk
Psychologische interventies om immuunsysteem te beïnvloeden:
o Immuumgerelateerde huidziekten: hypnose, geleide meditatie;
o Mindfulness;
o Aandacht positieve emoties;
o Aandacht voor rustige en diepe in- en uitademing;
o Werken parasympaticus versterken.

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessygabriel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

College aantekeningen

Samenvatting Stress & Gezondheid van alle online-lesstof, inclusief documentaires en artikelen (Boek: Gezondheids)psychologie van Val Morrison Paul Bennett

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud