In dit document staat op een schematische wijze de slides van in de les + een uitgebreide toelichting (dit zijn telkens de kaders). Er staan aanvullingen op alle grafieken uit de slides die gevraagd kunnen worden op het examen. Je hebt de originele slides enkel nog nodig om soms een grafiek te bek...
10. Verplicht bijwonen van seminarie (datum nog te bepalen)
Inhoudsopgave
Les 1: Inleiding ......................................................................................................................................... 4
1. De ordening van de samenleving ................................................................................................ 4
2. Corona en de WVS ....................................................................................................................... 4
3. De welvaartstaat ......................................................................................................................... 5
DEFINITIE VAN ‘DE WELVAARTSSTAAT’............................................................................................... 7
Les 2: Historiek en evolutie van de welvaartstaat................................................................................. 12
1. Liberaal tijdvak (1800-1880) : de oorsprong ............................................................................. 12
2. Voorbereiding (1880-1940) ....................................................................................................... 13
3. Uitbouw (1950-1970) ................................................................................................................ 16
4. Crisis en heroriëntering (1975-…).............................................................................................. 17
Les 3: Welvaart, economische groei en levensomstandigheden .......................................................... 22
1. Economische groei en de welvaartstaat ................................................................................... 22
2. Economische groei, inflatie en koopkracht ............................................................................... 26
3. Kritiek op economische groei (/BBP) als welvaartsindicator .................................................... 29
4. Alternatieve indicatoren (van welvaart en welzijn) .................................................................. 30
5. (Evolutie van) Levensstandaard, leefwijze en sociale stratificatie (/ongelijkheden) ................ 32
Les 4: Demografie .................................................................................................................................. 33
1. Inleiding ..................................................................................................................................... 33
2. Begrippen .................................................................................................................................. 33
3. De twee grote demografische transities ................................................................................... 34
1
, 4. De socio-demografische veranderingen ................................................................................... 37
5. De veroudering en toekomst van de welvaartsstaat ................................................................ 38
Les 5: Arbeidsmarkt ............................................................................................................................... 43
1. Begrippen .................................................................................................................................. 44
2. Arbeid en welvaartsstaat........................................................................................................... 44
3. Veranderingen in de beroepsbevolking .................................................................................... 45
4. Veranderingen in de arbeidsduur ............................................................................................. 48
5. Niet-arbeid................................................................................................................................. 49
6. Werkloosheid ............................................................................................................................ 50
7. Actieve welvaartsstaat, armoede en werk ................................................................................ 53
8. De toekomst van arbeid ............................................................................................................ 56
Les 6: Sociale organisatie van de welvaartstaat .................................................................................... 57
1. Intro ........................................................................................................................................... 57
2. Sociaal overleg ........................................................................................................................... 57
Internationaal sociaal overleg ....................................................................................................... 57
Europees sociaal overleg ............................................................................................................... 57
Belgisch sociaal overleg ................................................................................................................. 58
3. Vlaams sociaal overleg - SERV ................................................................................................... 61
4. Cases .......................................................................................................................................... 62
5. Conclusies en discussies ............................................................................................................ 64
Les 7: De sociale zekerheid.................................................................................................................... 64
1. Instrumenten van sociaal beleid ............................................................................................... 64
2. Sociale bescherming .................................................................................................................. 64
Sociale verzekering ............................................................................................................................ 65
Sociale bijstand.................................................................................................................................. 65
Diensten ............................................................................................................................................ 65
3. Hoe adequaat is de sociale zekerheid? ..................................................................................... 74
Les 8: De inkomsten van de welvaartstaat............................................................................................ 75
1. Begrippen .................................................................................................................................. 76
2. Inkomsten .................................................................................................................................. 77
Inkomstenbelasting / Personenbelasting ...................................................................................... 79
....................................................................................................................................................... 83
Indirecte belastingen ..................................................................................................................... 83
Sociale bijdragen ........................................................................................................................... 84
Belasting op vermogen .................................................................................................................. 84
3. Wijze van heffingen niet neutraal ............................................................................................. 85
2
, 4. Begroting & staatsschuld........................................................................................................... 87
Les 9: Armoede, ongelijkheid en herverdeling ...................................................................................... 89
1. Begrippen en meting ................................................................................................................. 89
Inkomensverdeling en – ongelijkheid............................................................................................ 89
Herverdeling .................................................................................................................................. 91
Armoede ........................................................................................................................................ 92
2. Uitkomsten en evoluties ........................................................................................................... 94
3. Waarom is de armoede niet gedaald? ...................................................................................... 95
Les 10: Het armoedevraagstuk en de tragiek van de welvaartsstaat. .................................................. 97
1. Het armoedevraagstuk in de welvaartsstaat ............................................................................ 97
2. De naoorlogse onderbouw van de welvaartsstaat.................................................................... 99
3. “ Les trentes piteuses” en de onderliggende transformaties ................................................. 100
4. De tragiek van de actieve welvaartsstaat................................................................................ 102
5. COVID-19, changemaker ?....................................................................................................... 107
3
, Les 1: Inleiding
1. De ordening van de samenleving
De betekenis van woorden …
• Welfare state / Estado del Bienestar
•
o ‘Welfare’= ‘het zich goed bevinden’, ‘welvarend’ zijn
▪ Tijdens en na de oorlog bestand ih leger een ‘welfare-dienst’
o ‘State’ = toestand
o Van ‘war state” naar ‘welfare state’ (na oorlog bouwen aan welvaart na oorlog)
• Verzorgingsstaat / welzijnssamenleving / Welsyn Staat
• Sociale investeringsstaat / actieve welvaartsstaat
o Recentere termen
• Sociale markteconomie / welfare capitalism / gemengde economie
Niet enkel focus op België, maar buurlanden kammen met dezelfde problemen en verwezenlijkingen bij ons
vergelijkbaar met andere landen, loskomen van die enge kijk
EU meer en meer van belang voor onze samenleving, dus daarom meer weg van die enge kijk
2. Corona en de WVS
Nu meer dan ooit van enorme betekenis geweest, die welvaarstaat
Voor corona was het belang van die instituties van de welvaarstaat niet zo duidelijk van belang, nu echt ervoor
gezorgd dat de SL blijft draaien
Systeem dat snel afdelingen vrijmaakt voor corona en dat alle mensen toegang hadden tot goede zorgen (geen
verschil tussen privé verzekering of niet) allemaal goede zorgen
Rusthuizen lijkt echt onopgelost probleem van de WVS
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roeldewit1998. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,59. Je zit daarna nergens aan vast.
