samenvatting van het vak economisch recht gedoceerd door prof. Diederik Bruloot. Deze samenvatting bevat de lesnotities aangevuld met de cursus, de powerpoints en casusvragen
succes
HANDELS- EN ECONOMISCH RECHT
(ONDERNEMINGSRECHT)
TITEL 1 – ALGEMEEN
H OOFDSTUK 1 – SITUERING VAN HET HANDELS -, ECONOMISCH EN
ONDERNEMINGSRECHT
§1. Begrippen handelsrecht, economisch recht en ondernemingsrecht
HANDELSRECHT
Handelsrecht = de rechtsregelen van privaatrecht die van toepassing zijn op commerciële
verrichtingen (daden van koophandel) en op handelaars en zijn erop gericht transacties
tussen handelaars soepel en efficiënt te laten verlopen, het wil economische transacties
faciliteren
→ opheffing van het handelaarsbegrip door de wet van 15 april 2018 houdende de hervorming
van het ondernemingsrecht zorgde ervoor dat de regelen van het handelsrecht een andere
toepassing hebben gekregen (inwerkingtreding op 1 november 2018)
→ het begrip handelaar uit het wetboek van koophandel werd opgeheven en men is
geëvolueerd naar een ruimer ondernemingsbegrip
→ kan ook gezien worden als een deel van het ondernemingsrecht omdat dit een ruimere
term is
= is een afwijking van de bescherming van particulieren die in het burgerlijk recht centraal
staat maar daarom staat het handelsrecht de toepassing van het BW niet in de weg, indien er
een overeenkomst wordt gesloten tussen 2 handelaars kunnen de regelen van het burgerlijk
recht nog steeds gelden
• Het principe van hoofdelijkheid wat wordt vermoed in handelszaken maar in het
burgerlijk recht is de regel nl. de schuldsplitsing
Vb.: 3 personen gaan over tot het verwerven van een aantal diensten en in de
overeenkomst verbinden zij zich tot de betaling van de som van 3000 euro, bij
schuldsplitsing is het zo dat wanneer 1 iemand zijn betaling niet nakomt, dan kan men
zich enkel tot de 2 andere wenden voor hun deel. In het handelsrecht geldt de regel
van hoofdelijkheid waardoor je als schuldenaar bent gehouden tot de totaliteit van
het bedrag en men hoeft zijn vordering niet op te splitsen
• Er geldt een vrij bewijsstelsel waardoor er geen geschrift nodig is maar men bewijs kan
leveren door alle middelen van recht (soepel bewijsrecht)
>< strikt bewijsrecht binnen het burgerlijk recht (akte vanaf 3500 euro)
1
,Samenvatting HER AJ 2020-2021
Het nut om het handelsrecht nog te behandelen ?
• Transactie tot en met 31 oktober 2018 vallen nog onder het oude recht
• Heel wat regelen uit het oude handelsrecht werden behouden maar met de
benaming ‘onderneming’
• De kennis ervan is noodzakelijk om de modernisering te begrijpen
= IS NU ONDERNEMINGSRECHT
ECONOMISCH RECHT
Economisch recht = het geheel van privaatrechtelijke en publiekrechtelijke regels die er
specifiek toe strekken de economische activiteit te organiseren met het oog op de
verwezenlijking van een economische ordening en een economisch sturingsbeleid (met als
doel de economische activiteit te sturen en te ordenen)
→ het wordt gekenmerkt door middel van gebods- en verbodsbepalingen die stellen wat mag
en wat niet mag en minder gericht op het faciliteren
• Regelen van publiekrecht = gericht op de sturing van het economisch beleid want er
is altijd een zwakkere partij en onderhandelingsposities
=> vrije concurrentie is belangrijk
Vb.: zowel de Belgische als de Europese wetgever zijn van oordeel dat er een vrije
markt moet zijn en hiervoor is een vrije concurrentie zeer belangrijk, er wordt aan
ondernemingen het verbod opgelegd om afspraken te maken die de vrije
mededingen zouden beperken, verhinderen of vervalsen (= kartelafspraken zijn
verboden)
+ nastreven van economische doeleinden van conjuncturele aard of van structurele
aard
→ overheid kan een maximumprijs opleggen (conjunctuur) of een verbod op
bepaalde prijzen en promoties opleggen (een sturend beleid zoals vb. dat er een
verbod wordt opgelegd om geen alcohol na 20 u te verkopen)
• Regelen van privaatrecht = gericht op de ordening van de economische markt en het
algemeen belang
Vb.: regelingen inzake consumentenbescherming, de consument wordt geacht een
zwakkere partij te zijn en behoeft dus ook een bescherming in verhouding met
ondernemingen → wetgever beslist wat ondernemingen wel en niet mogen bedingen
ten opzichte van de consument
Onderneming is ruimer dan het begrip handelaar, elke handelaar is een onderneming maar
niet elke onderneming is een handelaar
2
,Samenvatting HER AJ 2020-2021
Situering ten aanzien van andere rechtstakken = deze takken worden soms ook onder het
ondernemingsrecht genomen en soms niet, ze maken mogelijks deel uit van het
ondernemingsrecht en soms zelfs van het economisch recht
• Consumentenrecht = het consumentenrecht maakt deel uit van het economisch recht,
bijkomende regels ter bescherming van de economisch zwakkere partij ten aanzien
van ondernemingen
• Vennootschapsrecht
• Financieel recht = de wetgever heeft ervoor geopteerd een paar regels te integreren
in het WER
HISTORIEK
• Ontstaan van het handelsrecht in de 19de eeuw (1807) → wetboek van koophandel
• Tweede helft van 19de eeuw = grondige wijzigingen
o Faillissement
o Vennootschappen
o Extra wetten die werden goedgekeurd
• 20 eeuw = versnippering
ste
• Modernisering = nieuwe afzonderlijke wetten waardoor titels in het wetboek van
koophandel werden geschrapt
• 2013 = WER → het geheel van regelen dat de toegang tot en het gedrag van
ondernemingen in de markt omvat
• 1 mei 2018 = nieuw boek XX insolventierecht (ook andere entiteiten dan het
handelaarsbegrip kunnen failliet verklaard worden)
• 1 november 2018 = nieuw ondernemingsbegrip
§2. Bronnen van het handels- en economisch recht
1. Internationaal
2. Nationaal (vooral federaal)
a. Wetgevend
b. Uitvoerend
3. Beleidsovereenkomsten
3
, Samenvatting HER AJ 2020-2021
A. INTERNATIONALE BRONNEN
Art. II.1 WER = onder voorbehoud van de toepassing van de internationale verdragen, van het
recht van de EU of van bepalingen in bijzondere wetten, bevat onderhavig wetboek het
algemeen juridisch kader inzake economische aangelegenheden die tot de bevoegdheid
van de federale overheid behoren
Er zijn 5 verschillende categorieën = 5 types van internationale bronnen
1. Verdragen die een algemene regeling inhouden voor
het internationaal economisch ruilverkeer
= algemene regeling om het economisch recht vlotter te laten verlopen, met als doel om de
internationale handel te regelen, het beslechten van conflicten en het opheffen van
handelsbarrières
WTO-verdrag = verdrag gesloten door de Wereldhandelsorganisatie (world trade organisation)
• GATT = heeft betrekking op de internationale handel in goederen uit de jaren 50
• GATS = heeft betrekking tot het intern nationaal dienstenverkeer nl. het
grensoverschrijdend aanbieden van diensten
• TRIPS = heeft betrekking tot een aantal basisrechten met betrekking tot intellectuele
eigendom
Vb.: minimale bescherming van het auteursrecht, octrooihouders
• DSU = als er geschillen zijn moet men hier nagaan hoe men het kan oplossen
→ de VS ligt dwars omdat de lidstaten zelf kunnen kiezen wie kan oordelen in de
beroepsinstantie en de VS is hiertegen en accepteren het niet waardoor het
orgaan eigenlijk niet meer kan werken
= 95’ creatie van een orgaan binnen het GATT
→ principe van meestbegunstiging en non-discriminatie = wanneer een staat lid die lid is van
de WTO een voordeel toekent aan een ander land dan moet men dit voordeel ook toekennen
aan de andere leden van de WTO onder dezelfde voorwaarden
= wordt vooral gehanteerd inzake douanerechten om zo de export te kunnen
stimuleren en men zal dit samen gaan onderhandelen
Vb.: de VS beslist om de douanerechten met betrekking tot de invoer tot een product
van Japan met 10% te verminderen dan houdt het principe van het meest begunstigde
in dat hetzelfde product dat wordt ingevoerd door elk ander land ook een
vermindering kent van 10%
→ principiële verbod van kwantitatieve beperkingen = invoer- en uitvoerquota zijn verboden,
een lid van de WTO mag dus niet bepalen dat er maar een bepaald aantal producten mogen
worden ingevoerd uit een ander land
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lexspecialis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,47. Je zit daarna nergens aan vast.
