Samenvatting
Samenvatting Week 4 Openbaar Bestuur
- Instelling
- Maastricht University (UM)
Dit document bevat een samenvatting van het college en de owg van week 4 Openbaar Bestuur.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College week 3 Openbaar Bestuur - Organisatievormen voor publieke taakuitoefening: een spoedcursus1. Maatschappelijk belang, publiek belang en publieke taak
I. Wat-vraag
• Voor welke belangen moet de overheid eindverantwoordelijkheid dragen?
➢ Belangen zijn maatschappelijke belangen als hun behartiging voor de samenleving als
geheel gewenst is.
➢ Bijv. dat er voldoende brood is om te eten.
➢ Publiek belang: “indien de overheid zich de behartiging van een maatschappelijk belang
aantrekt op grond van de overtuiging dat dit belang anders niet goed tot zijn recht komt.”
➢ Gevoel dat de overheid zich ermee MOET bemoeien.
➢ Is brood zonder overheidsbemoeienis van voldoende kwaliteit? Overheid stelt
in wetgeving eisen aan de kwaliteit en houdt toezicht op de naleving daarvan.
➢ Een maatschappelijk belang wordt dus pas een publieke taak als de markt of
samenleving deze niet goed zelf kan organiseren.
o Dat is de opvatting van het huidige kabinet en de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).
II. Hoe-vraag Maatschappelijk belang
• Hoe gaat de overheid die eindverantwoordelijkheid vormgeven?
➢ Invulling
• “Een publieke taak is een taak die in het publiek belang wordt
uitgevoerd”
➢ Op eigen kracht of met behulp van private actoren?
• Als een taak een publieke taak blijkt te zijn, zijn er verschillende Publiek belang indien
de samenleving dit zelf
manieren om die taak uit te voeren: binnen de bestaande structuur niet goed kan regelen.
van een ministerie, of in een nieuw dienstonderdeel, agentschap of
een zelfstandigere organisatie.
2. Hoofdstructuur van de overheid
De hoofdstructuur bestaat uit de volgende hiërarchische opsomming:
1. Ministeries Publiek belang wordt
- Ingesteld o.g.v. art. 44 GW behartigd d.m.v.
publieke taak
- “Bij koninklijk besluit worden ministeries ingesteld. Zij uitvoering
staan onder leiding van een minister”
2. Provincies
3. Gemeenten
Alle drie volledig democratisch
gelegitimeerd!
Ministeriële verantwoordelijkheid
• De minister is verantwoordelijk voor zover hij die bevoegdheden heeft!
- Voor eigen handelen en dat van zijn voorgangers.
- Verantwoordelijk voor het handelen van anderen (Koning en zijn ambtenaren)
SOMS juist op afstand van de minister
o Stelselverantwoordelijkheid? → “in hoeverre [bestaat] een algemene
ministeriële verantwoordelijkheid voor de behartiging van publieke belangen
náást de aan het bevoegdheidsconcept gekoppelde ministeriële
verantwoordelijkheid”
• Verantwoordelijkheid → gekoppeld aan het ambt.
1
,3. Intermezzo: een basislesje staats- en bestuursrecht
AWB BW
Artikel 1:1 Awb Artikel 2:1 BW
Sub a: “Orgaan van een rechtspersoon die 1. De Staat, de provincies, de gemeenten, de
krachtens publiekrecht is ingesteld” waterschappen, alsmede alle lichamen waaraan
krachtens de Grondwet verordenende
Sub b: “Een ander persoon of college, met enig bevoegdheid is toegekend, bezitten
openbaar gezag bekleed” rechtspersoonlijkheid.
Orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon 2. Andere lichamen, waaraan een deel van de
met openbaar gezag overheidstaak is opgedragen, bezitten slechts
→ Openbaar gezag o.g.v. de wet: bijv. APK- rechtspersoonlijkheid, indien dit uit het bij of
keurder; krachtens de wet bepaalde volgt.
→ Openbaar gezag niet o.g.v. de wet:
jurisprudentie over verstrekken publiek geld
Bevoegdheidsverkrijging Definitie Artikel
Deconcentratie ofwel: Gebeurt ook wel dat de minister – met voorbijgaan aan Art. 10:22 en
attributie aan de top – bevoegdheden toekent aan ondergeschikten. artikel 10:23
ondergeschikten Het toekennen van bevoegdheden die op eigen naam, Awb.
maar onder verantwoordelijkheid van de minister
worden uitgeoefend.
Delegatie Het overdragen door een bestuursorgaan van zijn Art. 10:13 e.v.
bevoegdheid tot het nemen van besluiten aan een Awb
ander die deze onder eigen verantwoordelijkheid
uitoefent.
Mandaat Het toekennen van bevoegdheden die namens en onder Art. 10:1 e.v.
verantwoordelijkheid van de minister worden Awb
uitgeoefend
2
, 4. De verschillende organisaties
Schema: Organisatievormen voor publieke taakuitvoering
Publiek Privaat
Batenlasten Staats-
ZBO’s RWT’s ‘de markt’
diensten deelneming
Openbaar gezag
Rechtspersoon Staat Eigen rechtspersoonlijkheid
Publieke taken Publiek belang?
Externe verzelfstandiging
Interne verzelfstandiging
• Organisatie wordt buiten
• Eenheid blijft onderdeel van departementaal verband
het ministerie gebracht
• Mogelijkheid om via • Geen hiërarchische
attributie/mandaat ondergeschiktheid minister
bevoegdheden toe te kennen • Minister beperkt
• Minister volledig verantwoordelijk
verantwoordelijk
Diensten en agentschappen
• Vormen van ‘interne verzelfstandiging’ → nog wel binnen het ministerie. Minister blijft dus
verantwoordelijk.
• Verkrijgen bevoegdheden via attributie (deconcentratie) of mandaat → niet via delegatie (kan
niet aan ondergeschikten).
Dienst Agentschap
• Diensten maken onderdeel uit van het • Structuur die kosten en baten kan laten
kas-verplichtingenstelsel zien zonder externe verzelfstandiging.
• Bijv: Belastingdienst, • Enige autonomie op het gebied van
de raad voor de kinderbescherming personeel- en financieel beleid, maar
(RvdK). binnen vaste grenzen of regelingen van
het ministerie.
• IND, NVWA, DUO, RIVM.
Zie het college voor organogrammen van verschillende ministeries!
Zbo’s
Artikel 1 Kaderwet Zbo’s
• “een bestuursorgaan van de centrale overheid dat bij de wet, krachtens de wet bij algemene
maatregel van bestuur of krachtens de wet bij ministeriële regeling met openbaar gezag is
bekleed, en dat niet hiërarchisch ondergeschikt is aan een minister”
Artikel 1:1 onder a Awb “(…) een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht
is ingesteld”
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisajUM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen