Beide foto's hierboven zijn Bangkok. Zie het verschil met de eerste foto. De geplande, ontworpen stad
(vanaf de tekentafel) versus de geleefde stad (hoe de stad wordt gebruikt en beleefd). Dit is één van
de centrale thema's in Jane Jacobs boek: hoe ontwerp je de stad zo dat er een goede balans ontstaat
tussen planningsprincipes en principes uit de dagelijks leefwereld van mensen.
Eerste notie: Bottom-up kijken en perspectief van top-down (vogel) kan je veel zeggen over een stad.
Dat zijn verschillende manieren van kijken naar een stad. Bottom-up leer je dat je mensen ziet van
dichtbij, je kan iets over de veiligheid zeggen via dat perspectief.
Publieke veiligheid op foto twee: er hangen elektriciteitskabels, maar iedereen is op zijn gemak.
Foto 3 Brussel:
De Grote Markt is - ondanks het
massieve karakter van de gevels - een fijn
en goed geslaagd plein. De manier
waarop het plein wordt gebruikt bepaalt
voor een belangrijk deel de veiligheid. Er
zijn bijna altijd mensen aanwezig en je
kunt overzicht houden over het plein.
Plezierig plein. Situatie is veilig, want
mensen zien er ontspannen uit.
,Foto 4 Brussel:
Er zijn uitzonderingen. Dit is dezelfde Grote
Markt tijdens de kerstmarkt en na de
aanslagen op de metro in maart 2016.
Veiligheid in de openbare ruimte ontstaat van
onderop (door hoe de ruimte wordt gebruikt)
en van bovenaf (door hoe repressie
plaatsvindt).
De vraag is: hoever moeten we gaan in het
‘beveiligen' van dergelijke openbare ruimtes
door surveillance?
Situatie het is veilig, maar wel een ander
beeld.
Tweede notie: Veiligheid kun je niet afdwingen. Veiligheid ontstaat zelf. Veiligheid is niet iets wat wij
kunnen regelen, tenzij er bepaalde situaties zijn. Verschil veiligheid afdwingen en produceren.
Foto 5: Detroit eind jaren 50
In de jaren 1950 stond Detroit model voor het
moderne Amerika. De stad van de
autoproductie, Motortown (Motown) en de
succesvolle muziekindustrie. Het stond model
voor de moderne, succesvolle stad.
Detroit is nu zo goed als weg. De economische
basis is er weg. Auto-industrie komt niet meer uit
Amerika, de stad is daardoor omgedonderd.
Massale werkloosheid en wanbestuur, hierdoor
is de stad weggevaagd.
Dit is Detroit een paar jaar geleden. Wat is er
met Detroit aan de hand? De stad is over een
periode van jaren afgegleden: de stad is failliet,
de bewoners zijn weggetrokken, hele wijken
staan leeg (spookwijken - indrukwekkende clipjes
hiervan op YouTube), verloedering, criminaliteit.
,Derde notie: alle vraagstukken met veiligheid in stad is economische draagvlak van de stad
superbelangrijk. Als het er niet is dondert de rest erachteraan.
, Idee van het boek van Jane Jacobs:
Jacobs heeft het geschreven in jaren 60. Het is een echt boek, geen studieboek. Het boek gaat over
hoe ontwikkel/plan je een stad. Hoe doe je het zo dat een veilige stad ontstaat? Hij heeft een Bottom-
up perspectief. Ze zet zich af tegen het top-down perspectief.
Grootstedelijke problematiek en veiligheid
Het gaat over de vraag: Hoe ziet veiligheid er in de stad uit, waardoor wordt veiligheid bepaald en hoe
beïnvloed je veiligheid in de stad?
Problematiek - niet alleen in de betekenis van problemen die opgelost moeten worden, maar in de
bredere betekenis van ‘vraagstuk'.
Wat is een stad? Wat is veiligheid in de stad? Waardoor wordt die bepaald? Hoe kan die worden
beïnvloed?
Kenmerken grootstedelijke problematiek
• Een sterke en ingewikkelde samenhang tussen enerzijds economie, cultuur en sociale structuur
in een ruimtelijke context en anderzijds bestuur, politiek en planning
* Er zijn verschillende structuren culturen diversiteit in een stad. Dit vindt plaats in
ruimtelijk omgeving.
• Moderne stadsplanning (vooral tweede helft 20 eeuw): met ruimtelijke ingrepen proberen het
e
leven van mensen in de stad te veranderen.
* Naast structuren hebben we mensen die het probeert te besturen.
* Planning wordt superbelangrijk gevonden door mensen die steden besturen. Bijna
het allerbelangrijkste element die bestuurder hebben om beleid te maken. Nieuwe
ruimtelijke ordening heeft met planning te maken.
• Veiligheid ontstaat van onderop!
* Er is een veiligheidsvraagstuk in steden op allerlei manieren. De veiligheid wordt door
mensen zelf voortgebracht je kunt als bestuurder alleen voorwaarden creëren om het
goed te laten verlopen.
De bloei of het verval van een stad heeft in de regel dus sterke economische oorzaken, maar uit zich in
wat je ziet: in de ruimte van de stad, leegstand, fysieke aftakeling, puin, rondhangende mensen.
Net als de ruimtelijke staat waarin de stad verkeert zijn ook de objectieve en subjectieve veiligheid in
de stad een reflectie van de staat waarin de stad verkeert: sociaaleconomisch, politiek, cultureel. De
veiligheidssituatie vloeit ten dele als het ware uit de staat van de economie voort.
Criminaliteitsstatistieken en het gevoel van veiligheid onder bewoners zeggen dus veel over hoe het
met een stad gaat, maar weinig over hoe dat komt.
Wil je zicht krijgen op veiligheid in steden, dan moet je kijken naar de integrale ontwikkeling die een
stad doormaakt: de fysieke (ruimtelijke) staat waarin de stad verkeert bestuderen, maar daar ook
doorheen kijken: naar het sociale, culturele, economische en politieke. Die domeinen zijn natuurlijk
mensenwerk, maar belangrijk is om te weten dat het niet in de eerste plaats de professionals binnen
die domeinen zijn die veiligheid ‘produceren', maar de burgers. Veiligheid ontstaat voor een belangrijk
deel van onderop.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liszand. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
