Samenvatting
Geschiedeniswerkplaats samenvatting historische contexten 1 t/m 3 (examenstof)
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting Geschiedenis historische contexten: Britse Rijk, Duitsland en Nederland.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 21 pagina's
Voorbeeld 3 van de 21 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: het Britse rijk (1585-1900)1.1 Brits kolonialisme in Amerika (1585-1833)
● Engelse koloniën in Amerika
In 1497 ging de ontdekkingsreiziger John Cabot aan land op het eiland Newfoundland. → 5 jaar
nadat Columbus Amerika had bereikt. Over zijn reis is weinig bekend. John en zijn mannen
plantten de Engelse vlag om het ¨nieuw¨ gevonden land te op te eisen voor de koning.
In de 16e eeuw koloniseerde Spanje grote delen van Amerika (voorlopers ontdekkingsreizen).
Aan het eind van die eeuw verkenden Engelsen de kusten van de Noord Amerikaanse oostkust,
op zoek naar een uitvalsbasis om de vijandige spanjaarden te bestrijden.
1585 (begin hoofdstuk) → Engelsen stichten hun eerste kolonie in Amerika op het eiland
Roanoke (North Carolina). Hier houden ze het maar enkele jaren uit. Mislukt door voedseltekort.
1607→eerst blijvende kolonie van Engeland was Virginia, hier vestigde honderd kolonisten zich.
1620→ tweede kolonie: New England. Hier wilden kolonisten een nieuwe samenleving stichten
volgens het strenge Calvinisme.
- Protestantse reformatie: Engeland was in de 16e eeuw meegegaan met de protestantse
reformatie. De koning had de Engelse kerk losgemaakt van de rooms-katholieke kerk en
zich aan het hoofd gesteld van de Church of England.
- Pilgrim Fathers: een groep Engelse calvinisten vonden de kerkhervorming niet genoeg
en weken uit naar Holland. Hiervan vertrok een deel in 1620 naar Amerika en stichtten
een kolonie in Massachusetts. Ze hebben de basis gelegd voor de democratie in de
Verenigde Staten. Onderweg hadden ze namelijk in een contract afgesproken om te
blijven samenwerken voor het gemeenschappelijk welzijn. Beslissingen voor hun
gemeenschap zouden ze nemen door te stemmen.
Tot 1660→ Engelse koloniën in Amerika geïsoleerde buitenposten.--> Karel ll (1960-1985)
koloniseert bijna hele Noord-Amerikaanse oostkust (Aan de kust, in het noorden was er vooral
veel landbouw op de britse plantages en in het oosten werd er handel gedreven en vond veel
export plaats).
Karel schonk stukken grond aan politieke vrienden, zoals:
- Hertog van York gaf hij de kolonie Nieuw-Nederland (1644) die zich overgaf→New York
- William Penn gaf hij een gebied ten zuiden van New York (1681) → Pennsylvania
Uiteindelijk kwamen er 13 Engelse koloniën. In 1700 wonen er 250.000 Europeanen.
Noorden→populaire vestigingskoloniën ( mensen leefden van landbouw, nijverheid en
handel).
Zuiden→ Hier vond ook vestiging plaats, maar niet zoals in het Noorden. De economie was meer
gericht op de export van oa rijst, katoen, de kleurstof indigo en tabak.
Virginia→ grote tabaksplantages. Begon met exporteren in 1620 toen het een luxe was voor
rijke Europeanen maar door de goedkope gebak werd het een gewoonte→ Britten profiteren.
● Inheemse bevolking
Toen de Europeanen naar Amerika kwamen had dit grote gevolgen voor de inheemse bevolking
(de Indianen), in het begin ging het vreedzaam tussen de europeanen en de inheemse bevolking.
Ze dreven handel met elkaar en leefden onder goede omstandigheden samen. De indianen
handelde voedsel in ruil voor Europees handelswaar, zoals geweren, bijlen en messen. De
samenhang veranderde. De Indianen accepteerde niet dat de Europeanen hun grond in namen,
,hierdoor ontstond oorlog. Ook overleden er veel Indianen aan Europese ziektes zoals de griep,
pokken en de mazelen.
1616-1619→ 90% originele bevolking New-England gedecimeerd (epidemie) → Pilgrim Fathers
kunnen kolonie stichten→ eerst te dicht bevolkt voor vestiging.
● Trans-Atlantische driehoekshandel
Kolonies Caribisch gebied:
- 1627: Barbados→ tabak maar kon niet op tegen Virginia→ suiker was succes
(suikerconsumptie nam toe in Europa)--> al snel 80% bedekt met suiker plantages.
- 1655: Jamaica, om nog meer suiker te verbouwen koloniseerden de Engelsen dit eiland.
Het werk op de plantages lieten de Engelse doen door
Afrikaanse slaven doen.
Aan de westkust van Afrika stichten de Engelsen
factorijen(handelsposten), waar ze van Afrikaanse
handelaren slaafgemaakten kochten.→1670 slaven
ook in de zuidelijke plantages in Noord-Amerikaanse
oostkust ingezet.→eerst contractarbeiders uit
EU→1700 bijna alleen slaven op plantages.
Noordelijke koloniën→ landbouw en nijverheid
overheerst. Veel minder slaven→ slaven werkte hier
vooral in huishouding of als landarbeider.
1672→ Engelse regering geeft slaven monopolie aan
de Royal African Company
- De Engelsen kochten in Afrika slaven, goud en ivoor in ruil voor wapens, tabak en
alcohol. Vanuit Afrika werden de slaven naar Amerika vervoerd waar ze op plantages
moesten werken. Plantage producten zoals suiker en tabak werden vanuit Amerika naar
Europa geëxporteerd.
● Amerikaanse onafhankelijkheid
De indiaanse bevolking nam af en de Engelse kolonies in Amerika namen toe.
1700-1775→koloniale bevolking neemt toe(2,5 mil). Geen banden met britse rijk→bevolking
voelt zich Amerikaans.
1707→ Engeland+Schotland vormen Groot-Brittannië.
Amerikanen nemen ideeën van de verlichting over zoals trias politica (Montesquieu),
volkssoevereiniteit (Rousseau) en natuurlijk rechten van de mens (John Locke).
Locke had de grootste invloed, in zijn boek schreef hij dat de regering door mensen moet
worden ingesteld→God. Rechten (veiligheid, bezit, leven)→beschermd door de regering.
Amerikaanse kolonies hadden een parlement met gekozen bestuurders + een Britse gouverneur.
1757-1763→ Amerikaanse milities (Amerikaanse vrijwilligers) en het
Britse leger vechten samen tegen Frankrijk die zijn kolonies wou
uitbreiden ten westen→ Britten wonnen
Na de oorlog begon de Londense regering belasting te heffen in Amerika
(import belasting op papier, thee, etc) → nodig omdat
1 Franse oorlog was duur en 2 omdat er nieuwe oorlog waren met
Indianen (kolonisten trokken naar het westen).
Britten vonden dat Amerikanen mee moesten betalen maar Amerikanen
wilden alleen belasting van hun eigen parlementen betalen.
, 1765→ met de verlichte ideeën kwamen de parlementen in opstand tegen de belastingen→ ¨No
taxation without representation¨→ Britten Amerikanen geen belasting opleggen omdat ze
niet waren vertegenwoordigd in het parlement. GB reageerde door bijeenkomst van koloniale
parlementen te verbieden.→verzetsleiders reageerde door het volk op te roepen om te
protesteren.→Boston 1770(bloedbad Boston) BG soldaten werden aangevallen en schoten 5
mensen. 1773 opnieuw incident→thee van schip in het water. 1775→gevecht GB leger en
opstandelingen.
1776→ de vertegenwoordigers van de 13 koloniën riepen de onafhankelijkheid van de
Verenigde staten van Amerika uit.
1783→ VS wint oorlog van GB en GB erkend de onafhankelijkheid.
● Abolitionisme
18e eeuw→ GB grote rol Trans-Atlantische slavenhandel.
Eind 18e eeuw→ In Gb ontstaan in christelijke en verlichte groepen het abolitionisme→
beweging voor de afschaffing van slavernij. Onder invloed van de verlichte en revolutionaire
ideeën braken slavenopstanden uit op de Caribische eilanden.
1807→ Britse parlement besloot tot een verbod op de slavenhandel in het Britse rijk.
→ gevolg, economische neergang op plantagekoloniën (Barbados, Jamaica)
1833→ afschaffing slavernij→ plantagehouders moesten voortaan loon betalen→ suiker werd
te duur.
Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring→alle mensen vrij en gelijk geboren.
Grondwet→alle burgers gelijke rechten.
Praktijk: witte mannen hebben alleen volledige burgerrechten en slaven nauwelijks.
1787→noordelijke Amerikaanse Staten schaffen slavernij af, in het zuiden bleef het bestaan.
1807→onder invloed van het abolitionisme schaft de regering de import van slaven af.
Slavenhouders lieten hun slaven veel kinderen krijgen en tussen 1807-1860 namen de slaven in
Zuid-Amerika enorm toe.→groeiende textielindustrie GB (veel vraag Amerikaans katoen).
Noordelijke abolitionisten eiste afschaffing slavernij in het zuiden, spanning neemt toe.
1860→abolitionist Abraham Lincoln wordt president, zuiden scheidt zich af→burgeroorlog.
1865–> Noorden wint, emancipatie (afschaffing slavernij) ook in het zuiden.
Begrippen:
Driehoekshandel: handel tussen Europa, Afrika en Amerika
Emancipatie: 1. Toekenning van gelijke kansen en rechten 2. Afschaffing van slavernij.
Pilgrim Fathers: groep Engelse Calvinisten die in 1620 een kolonie stichtte in Amerika.
Slaafgemaakte: slaaf
Vestigingskolonie: kolonie die wordt gebruikt voor permanente bewoning
1.2 Brits kolonialisme in India (1765-1885)
● Ontstaan Brits-Indië
Na de onafhankelijkheid van de VS breidde GB zijn koloniale macht uit over andere delen van de
weerwolf. Het zwaartepunt van het Britse rijk verschoof naar Brits-Indië. In de 16e eeuw
hadden Portugezen hier als eerst factorijen.
1600-> Engelsen richtten de EIC op voor handel met Azië, die monopolie krijgt op de handel ten
oosten van Zuid-Afrika.
GB was geïnteresseerd in specerijen uit Indonesië→verjaagd door NL.→focus naar
India→stichting factorij Madras.
Westkust→EIC actief in Bombay. Deze factorij werd Brits toen Karel ll deze in 1661 kreeg.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dewiblonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77764 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen