Samenvatting
Samenvatting Biologie 5VWO B THEMA 5
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Thema 5 samenvatting vanaf basisstof 3. Bevat plaatjes en een duidelijke samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Thema 5 Regeling en waarnemingBasisstof 3: Het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel.
Centrale zenuwstelsel —> bestaat uit de grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en
ruggenmerg.
Perifere zenuwstelsel —> bestaat uit zenuwen. De zenuwen verbinden het centrale zenuwstelsel
met alle delen van het lichaam.
Je kunt het zenuwstelsel ook indelen op grond van de functie: animale zenuwstelsel en het
autonome/vegetatieve zenuwstelsel.
Animale zenuwstelsel —> regelt bewuste reacties en de houding en beweging van het lichaam.
Autonome/vegetatieve zenuwstelsel —> regelt de werking van inwendige organen (bijv de
hartslagfrequentie, vertering, nierwerking etc).
Een prikkel is een invloed uit het milieu op een organisme.
Voorbeelden hiervan zijn lichtstralen en geuren.
Onder invloed van prikkels ontstaan in zintuigcellen impulsen.
Deze impulsen worden door zenuwen naar je hersenen geleid.
Daar worden de impulsen verwerkt. De hersenen reageren door
impulsen af te geven. Deze gaan bijv naar spieren of klieren.
Dus:
Prikkel - impuls - via zenuw naar hersenen - impuls van
hersenen naar spieren of klieren.
Zintuigen worden receptoren genoemd —> ze vangen prikkels
op en zetten deze om in impulsen.
Neuronen geleiden impulsen en worden conductoren genoemd.
Spieren reageren op impulsen door samen te trekken of te
ontspannen. Klieren reageren op impulsen door stoffen af te
scheiden Ze worden effectoren genoemd.
Neuronen
Het zenuwstelsel bestaat uit neuronen (zenuwcellen) en gliacellen.
Gliacellen:
- kunnen zich delen
- Zorgen voor de stevigheid van zenuwweefsel
- Beschermen en voeden neuronen
- Handhaven de homeostase van de weefselvloeistof die de neuronen omgeeft.
Neuronen:
- geleiden impulsen
- Geven signaalmoleculen af (neurotransmitters)
Is opgebouwd uit een cellichaam met uitlopers. In het cellichaam bevinden zich de kern en het
grootste deel van het cytoplasma met mitochondriën, ribosomen en endoplasmatisch reticulum.
Neuronen kunnen impulsen ontvangen en doorgeven. Een uitloper die impulsen ontvangt en naar
het cellichaam toe geleidt, heet een dendriet. Een uitloper die impulsen van het cellichaam af
geleidt, heet een axon.
De uiteinden van dendrieten en axonen zijn meestal sterk vertakt. Hierdoor kan een neuron
contact hebben met veel andere cellen.
Pagina 1
, Axonen:
- Meeste zijn omgeven door een
myelineschede. Een uitloper zonder
myelineschede noemen we
ongemyeleiniseerd.
↪︎ een myelineschede bestaat uit de
Cellen van Schwann. Tussen twee
cellen zit een kleine onderbreking een
insnoering.
- De vertakkingen van een axon
eindigen in synapsen.
↪︎ hier worden impulsen van de ene
cel naar de andere cel doorgegeven.
- Wanneer een impuls aankomt in
het uiteinde van een axons,
versmelten blaasjes met
neurotransmitters in het uiteinde
van dit axon met het
celmembraan.
Er zijn drie typen neuronen:
- Sensorische neuronen
(gevoelszenuwcellen) geleiden
impulsen van receptoren naar het
centrale zenuwstelsel. Een
sensorische neuron heeft een
lange dendriet en een korte axon.
- Schakelneuronen (schakelcellen)
geleiden impulsen binnen het
centrale zenuwstelsel. Ze
ontvangen impulsen van de
sensorische en geven door aan
motorische neuronen.
- Motorische neuronen
(bewegingszenuwcellen) geleiden
impulsen van het centrale
zenuwstelsel naar spieren en
klieren. Een motorisch neuron
heeft meerdere korte dendrieten en
een lang axon.
Zenuwen
De uitlopers van sensorische en motorische neuronen liggen bij elkaar in zenuwen. De
myelineschede isoleert uitlopers in een zenuw van elkaar. Om een zenuw ligt een laag
bindweefsel: deze zorgt voor bescherming.
Er zijn drie typen zenuwen:
- Een gevoelszenuw bevat alleen uitlopers van sensorische neuronen. (Bijv oogzenuw)
- Een bewegingszenuw bevat alleen uitlopers van motorische neuronen.
- Een gemengde zenuw bevat zowel uitlopers van sensorische neuronen als van motorische
neuronen. (Bijv zenuwen die armen of benen verbinden met het ruggenmerg)
Alle organen zijn voorzien van uiteinden van zenuwcellen, dit heet innervatie.
Pagina 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurkievit1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen