Deze samenvatting is van hoofdstuk 13 Hormonen uit het Nectar 3e editie biologie 5 vwo leerboek. Het behandelt de belangrijke aspecten van elke paragraaf! Alle belangrijke BINAS tabellen zijn benoemd per stukje samenvatting. Zo weet je precies wat en waar je het terug kunt vinden in BINAS en voorko...
Hoofdstuk 13 Hormonen
Nectar 3e editie biologie 5 vwo leerboek
Inhoudsopgave binas-tabellen 6e editie
§1 Hormoonklieren (CE) 86C 86D 88C 89A 89C
§2 Reacties van cellen op hormonen (CE) 82A 89A 89B 89C
§3 Veranderende hormonconcentraties (CE) 67K 86C 89A
§4 Terugkoppeling (CE) 67K 84I 89C
§5 Energierijke stoffen in het bloed (CE) 67A 89A
§1 Hormoonklieren
hormoonklieren activeren organen en weefsels
- hormoonklieren produceren hormonen en geven ze af aan het bloed → lichaamscellen met
een passende receptor reageren
- hormonen werken bij doelwitorganen en -weefsels
- hormoonklieren kunnen processen in meerdere weefsels en organen tegelijk aansturen
- endocriene klieren scheiden producten af aan het bloed → weefselvloeistof
- exocriene klieren maken producten die in het uitwendig milieu terechtkomen
hypofyse verbindt zenuwstelsel en hormoonstelsel 88C
- centrale hormoonklier
- coördinatie
- achterkwab geeft twee neurohormonen uit de hypothalamus af aan het bloed 89A
- voorkwab maakt hormonen, die andere hormoonklieren tot actie aanzetten
hypothalamus controleert het endocriene stelsel 89A + 89C
neuronen uit hypothalamus activeren m.b.v. releasing-hormonen (RH’s) hypofysevoorkwab
bv. FSH-releasing-hormoon (FSH-RH) stimuleert de hypofysevoorkwab tot afgifte van FSH
andere hypothalamusneuronen geven inhibiting-hormonen (IH’s) af
- remmen productie van hormonen door hypofyse
andere hypothalamusneuronen produceren neurohormonen
- komen in de hypofyseachterkwab in de bloedbaan
- hypofyse is dus alleen plaats van afgifte; productie gebeurt door cellen hypothalamus
EICELVORMING
FSH stimuleert eierstokken → follikels groeien
→ primaire oöcyten (eicel voorlopers) hervatten meiose 86D
hormonen (vooral oestradiol) uit follikels zorgen voor een juiste verdeling van
chromosomen tijdens de meiose
- oestradiol stimuleert ook de ontwikkeling van vrouwelijke secundaire
geslachtskenmerken en beïnvloed botstructuur 89A
MENSTRUATIECYCLUS
bisfenol A (BPA) bindt aan oestradiolreceptoren → beïnvloedt vruchtbaarheid 86C
§2 Reacties van cellen op hormonen
hypothalamus → hypofyse → andere hormoonklier
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ribizlik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
