CVA
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is CVA?
CVA is een afkorting van Cerebro Vasculair Accident: een ongeluk in de bloedvaten van de hersenen.
CVA wordt ook wel beroerte genoemd.
CVA heeft twee veel voorkomende vormen: het herseninfarct en de hersenbloeding. Ongeveer 80%
van de mensen met een beroerte heeft een herseninfarct, 20% heeft een hersenbloeding.
Bij een herseninfarct is sprake van een verstopping in de bloedvaten door een propje, dichtslibbing of
een combinatie daarvan. Als een bloedvat in de hersenen lekt of is geknapt, wordt dat een
hersenbloeding genoemd.
Zowel bij een herseninfarct als bij een hersenbloeding stroomt er te weinig bloed naar een deel van
de hersenen. Daardoor krijgt een gedeelte van de hersenen te weinig zuurstof en hierdoor sterven
de hersencellen op die plaats af. In de hersenen liggen allerlei gebieden met verschillende functies.
Wanneer er hersencellen afsterven in een bepaald gebied, wordt de functie van dat gebied
verstoord. Hoe erg de gevolgen hiervan zijn, hangt o.a. af van de ernst van de verwonding en de
plaats daarvan in de hersenen.
Een CVA of beroerte kan veel oorzaken hebben: een te hoge bloeddruk, een te hoog
cholesterolgehalte, suikerziekte (Diabetes) , overgewicht, hartritmestoornissen, onvoldoende
lichaamsbeweging of roken. Verder zijn er erfelijke factoren die een CVA-risico opleveren. Een
voorbeeld van een zeldzame erfelijke aandoening die leidt tot hersenbloedingen is de Katwijkse
ziekte.
Epedimiologie (verspreiding)
Elk jaar worden in Nederland 43.000 mensen voor de eerste keer door een beroerte getroffen. Dat
zijn ongeveer 117 mensen per dag.
In 2017 overleden 9.180 personen als gevolg van een beroerte:
3.759 mannen (44,2 per 100.000 mannen)
5.421 vrouwen (62,8 per 100.000 vrouwen)
De totale sterfte voor vrouwen is groter dan voor mannen doordat de sterfte toeneemt met de
leeftijd en er meer oude vrouwen dan oude mannen zijn.
Anatomie/fysiologie
De hersenen zijn een onderdeel van het centrale zenuwstelsel, waaronder ook het ruggenmerg.
De hersenen bestaan uit:
Grote hersenen
Tussenhersenen
Hersenstam
Kleine hersenen
, Grote hersenen:
De grote hersenen bestaan uit twee hersenhelften die door een diepe overlangse groeve, van elkaar
zijn gescheiden. Door de hersenbalk staan ze met elkaar in verbinding. Elke hemisfeer bevat de
volgende hersenkwabben:
Voorhoofdskwab (frontaalkwab)
Wand(been)kwab (pariëtaalkwab)
Slaap(been)kwab (temporaalkwab)
Achterhoofd kwab (occipitaalkwab)
De reden voor het feit dat de mens zich qua intellectuele vermogens onderscheidt van alle andere
diersoorten is gelegen in de bouw van de grote hersenen, de totale oppervlakte van de grote
hersenen. Om zo’n hersenoppervlak in een relatief kleine schedel te persen is het nodig dat het
hersenweefsel talloze windingen en instulpingen maakt. Deze windingen en instulpingen geven de
grote hersenen hun karakteristieke uiterlijk. Twee grote groeven zijn:
De centrale groeve: een diepe verticale groeve die de scheiding vormt tussen de
voorhoofdskwab en de wandbeenkwab.
De laterale groeve: een diepe hersengroeve tussen de slaapbeenkwab onder enerzijds en de
wandbeenkwab boven anderzijds.
Aan de buitenzijde bevindt zich de hersenschors die bestaat uit grijze stof. De grijze kleur duidt op
een opeenhoping van zenuwcellichamen en dendrieten. In ieder van de kwabben van de schors
liggen gebieden met gespecialiseerde functies: de primaire schorsgebieden:
Primaire motorische schors: dit gebied ligt in de voorhoofdskwab. Dit schorsgebied verzorgt
de willekeurige bewegingen. De hoeveelheid cellichamen is afhankelijk van de soort spieren.
De motorische schors stuurt het motorische systeem aan.
Primaire sensibele schors: dit gebied ligt vlak achter de centrale groeve in de
wandbeenkwab. Dit gedeelte van de schors ontvangt signalen, die afkomstig zijn van
receptoren voor warmte, koude, pijn, tast en druk in de huid.
Primaire visuele schors: deze bevindt zich in de achterhoofd kwab. Deze schors is niet aan de
buitenkant van de hersenen waarneembaar, maar alleen als de hersenhelften uit elkaar
worden gehaald. Hier komen via de oogzenuw impulsen van het netvlies binnen.
Primaire auditieve schors: deze bevindt zich in de bovenste winding van de slaapbeenkwab
en verwerkt informatie vanuit het gehoorzintuig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Melkenie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.