Hartfalen
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van “rode loper”.
Wat zijn hartfalen?
Bij hartfalen pompt het hart minder bloed rond dan normaal. Dit kan komen doordat het hart minder
goed kan knijpen. Of omdat het hart zich minder goed vult met bloed. Hierdoor krijgen organen
minder zuurstof en voedingsstoffen. In het begin hebben mensen met hartfalen meestal niet veel
klachten. Als de pompfunctie van het hart ernstig verminderd is, dan ontstaan klachten zoals
vermoeidheid, vocht vasthouden en kortademigheid. Hartfalen is een ernstige aandoening, waarbij
de pompfunctie langzaam afneemt.
Tijdens een hartslag moet het hart goed kunnen knijpen én vervolgens weer goed ontspannen. Bij
hartfalen lukt dit niet goed genoeg. Het hart kan niet goed samenknijpen of het hart vult zich niet
goed met bloed. In beide gevallen pompt het hart niet genoeg bloed rond. Een combinatie van beide
vormen komt ook voor.
Hartfalen doordat de hartspier niet goed knijpt.
Bij deze vorm van hartfalen heeft het hart minder spierkracht. De hartspier is vergroot en
slapper en dunner dan normaal. Het hart vult zich goed met bloed, maar kan minder goed
samenknijpen. Hierdoor wordt er minder bloed uit het hart gepompt.
Hartfalen door een stijve hartspier.
Bij deze vorm van hartfalen is de hartspier verdikt en stijf. Het hart knijpt wel goed samen,
maar kan zich daarna niet goed ontspannen. Het hart vult zich minder goed met bloed en
pompt daardoor per hartslag minder bloed naar het lichaam. Deze vorm van hartfalen komt
vaker voor bij vrouwen.
Epedimiologie (verspreiding)
Momenteel hebben ongeveer 130.000 mensen last van hartfalen, in 2025 is dit aantal gestegen tot
naar verwachting 195.000.
Tussen 20 tot 30% van de mensen krijgt te maken met hartfalen, meestal als zij ouder zijn dan
zeventig jaar. 88% is 65 jaar of ouder.
Elk jaar krijgen ongeveer 40.000 mensen voor het eerst de diagnose hartfalen: 54% vrouw en 46%
man.
Per dag sterven gemiddeld zo’n 14 mensen aan hartfalen, 8 mannen en 6 vrouwen.
Anatomie/fysiologie
Het hart bestaat uit vier holtes: twee hartboezems en twee hartkamers. De boezems vangen het
bloed op dat in het hart terug komt en pompen het naar de kamers. Deze boezems hebben een
dunne spierwand. De linker hartkamer heeft een dikke spierwand en pompt het bloed het lichaam in
(grote bloedsomloop), de rechter hartkamer heeft een minder dikke spierwand en pompt het bloed
de longcirculatie in (kleine bloedsomloop).
De vier hartkleppen liggen tussen de boezems en de kamers en bij de uitgang van de kamers, waar de
grote bloedvaten (de longslagader en de aorta) beginnen. De kleppen zorgen ervoor dat het bloed
niet terug kan stromen.
, Het rondpompen van het bloed gebeurt als volgt:
Kleine bloedsomloop
zuurstofarm bloed stroomt uit de aders van het lichaam naar de rechterboezem. Vandaar gaat het
naar de rechterkamer. De rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed via de longslagader naar de
longen, waar het zuurstof opneemt.
Grote bloedsomloop
het zuurstofrijke bloed wordt via de longaders (longvenen) teruggevoerd naar het hart, en komt in de
linkerboezem terecht. Vandaar gaat het naar de linkerkamer. Die pompt het zuurstofrijke bloed door
het hele lichaam.
Het hartritme
Normaal gesproken wordt de elektrische aansturing van het hartritme ’geregeld’ door een groepje
cellen (de zogenaamde pacemakercellen) in de bovenkant van de rechterboezem. Dit groepje cellen
noemen we de sinusknoop.
De sinusknoop geeft in rust bij de meeste mensen 60 tot 90 elektrische pulsjes per minuut. Bij
inspanning, stress of koorts kan dit aantal (afhankelijk van de leeftijd) oplopen tot honderdvijftig tot
tweehonderd per minuut. De sinusknoop zorgt dat de rechter- en de linkerboezem tegelijkertijd
samentrekken. Vervolgens worden de hartkamers geactiveerd via een speciale groep cellen die
zorgen voor de geleiding van elektrische pulsjes van de boezems naar de kamers, de zogenaamde AV
knoop. Hierdoor worden de beide hartkamers van het hart tegelijkertijd met bloed gevuld. Een
normale hartslag wordt sinusritme genoemd.
De elektrische puls loopt vanuit de sinusknoop over de beide boezems en vandaar naar de
hartkamers. Dat gebeurt via zenuwbanen die het pulsje geleiden naar de atrioventriculaire knoop
(AV-knoop) en de bundel van His. Zo komt de puls bij de beide, met bloed gevulde hartkamers,
waardoor deze tegelijkertijd samentrekken en het bloed verder pompen.
Een hartslag verloopt dus zo:
De boezems worden gevuld met bloed uit de longen (links) / de rest van het lichaam (rechts).
De sinusknoop geeft een elektrische puls.
De boezems trekken samen en het bloed stroomt naar de kamers.
De elektrische puls loopt via
Het hart (cor, cardia) beslaat het grootste deel van de ruimte in de borstholte tussen de longen, het
mediastinum. Het heeft de grootte van een vuist en ligt pal achter het borstbeen (sternum) op de
peesplaat van het middenrif (diafragma).
Het bovenste deel van het hart wordt de basis genoemd. Op deze plaats zijn de grote vaten aan het
hart bevestigd. Ze vormen samen de vaatsteel.
Het hart is omgeven door het hartzakje (pericard). Het harttussenschot (septum cordis) verdeelt het
hart in een linker- en rechterhelft. Iedere harthelft bestaat uit een boezem (atrium), het bovenste
deel en het onderste deel dat kamer (ventrikel) wordt genoemd. De fibreuze ring (anulus fibrosus)
vormt de scheiding tussen de boezems en de kamers. In deze ring bevinden zicht de twee soorten
kleppen: de atrioventriculaire kleppen (AV-kleppen) en de arteriële kleppen. Aan de beide boezems
zitten uitstulpingen, de zogenaamde hartoortjes (auriculae).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Melkenie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.