Jicht
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is jicht?
Jicht is een ontstekingsziekte die wordt veroorzaakt door een te hoge urinezuurspiegel in je lichaam.
Het urinezuur hoopt zich op doordat de stofwisseling in je lichaam niet optimaal verloopt. Daardoor
kunnen er uraatkristallen ontstaan die neerslaan in of rondom je gewrichten. Je immuunsysteem valt
deze kristallen aan en wil ze opruimen. Dit kan leiden tot plotselinge aanvallen van
gewrichtsontstekingen.
Het is een misvatting dat jicht puur een welvaartsziekte is. Wel kan overmatig eten en drinken van
alcohol een jichtaanval uitlokken. Deze factoren kunnen een jichtaanval in gang zetten, maar ze zijn
níet de eigenlijke oorzaak. De oorzaak is te vinden in je nieren die uraat (zouten van urinezuur)
vasthouden en je algehele stofwisseling die niet helemaal goed verloopt.
Een aanval van jicht ontstaat meestal als een ontsteking in één van de gewrichten. Dit noemen we
mono-artritis. Jicht begint vaak in de grote teen, maar dat hoeft niet per se. Jicht kan in principe in
ieder gewricht beginnen, zoals een wreef, enkel of knie. In het begin van de ziekte gaan de aanvallen
over en heeft iemand na 4 tot 14 dagen geen pijn meer. Maar na verloop van tijd kan diegene een
tweede aanval krijgen, vaak gevolgd door meerdere aanvallen die elkaar opvolgen.
Epedimiologie (verspreiding)
De aandoening komt vaker voor bij mannen en ontstaat meestal na het 40 ste levensjaar. Vrouwen
krijgen jicht meestal na de overgang. Er zijn families waarbinnen mensen al rond het 20 e
levensjaarjaar jicht ontwikkelen. Bij twee derde van de mensen met jicht gaat een eerste aanval van
jicht over in een chronische vorm. Bij chronische jicht komen de ontstekingen vaker voor en in
meerdere gewrichten.
Ook mensen met diabetes type 2, een hoge bloeddruk of een hoog cholesterolgehalte lopen een
hoger risico.
Hoeveel mensen hebben jicht ?
Ruim 2 op de 100 mensen in Nederland hebben jicht. Jicht is de meest voorkomende vorm van
reuma bij ouderen. Bijna een derde van de mensen met jicht is ouder dan 75 jaar. Jicht komt vooral
voor bij mannen (73%).
Meer dan 80% van mensen met jicht heeft naast jicht nog een andere chronische aandoening.
Anatomie/fysiologie
Het bot:
Bij botten wordt altijd een hard, compact deel en een sponsachtige deel onderscheiden. Zowel het
compacte als het sponsachtige beenweefsel is opgebouwd uit botcilinders. In compact beenweefsel
lopen botcilinders evenwijdig aan elkaar met heel weinig tussenruimte. In het sponsachtige deel
liggen de botcilinders verder uit elkaar, waardoor er goed doorbloede holtes ontstaan. In deze holtes
bevindt zich het rode beenmerg met de stamcellen voor alle bloedcellen.
Bij een breuk in een groot pijpbeen, zoals het dijbeen, kan geel beenmerg (vetweefsel) in de
bloedbaan terechtkomen en een verstopping in de longslagaders veroorzaken.
, Botten zijn omgeven door beenvlies, een bindweefsellaag met bloedvaten en zenuwen. Bij de
schacht van een pijpbeen lopen vanuit de bloedvaten in het beenvlies aftakkingen het compacte
beenweefsel deel in door de kleine vaatjes. Zijtakken van deze vaatjes lopen door holtes in de centra
van de botcilinders.
Het bot kan zich op twee manieren ontwikkelen, en wel door directe en indirecte botvorming. De
directe botvorming vindt plaats vanuit het beenvlies. Een verzameling botvormende cellen met
calciumzouten en daaromheen botmassa, wordt een verbeningscentrum genoemd. Voorbeelden van
botten, die door directe botvorming ontstaan zijn, zijn de platte schedelbeenderen, de onderkaak en
het sleutelbeen.
Indirecte botvorming vindt plaats bij de meeste pijpbeenderen. Het bot ontwikkelt zich uit
kraakbeen, dat langzamerhand vervangen wordt door bot. Hier is sprake van dikte- en lengtegroei.
De lengtegroei vindt plaat vanuit de epifysairschijven. Ook in een volgroeid individu wordt bot
voortdurend afgebroken en opnieuw opgebouwd. Dit is nodig om de kleine beschadigingen in het
bot te herstellen.
De hoeveelheid bot en het kwaliteit van het bot liggen in principe per individu vast in het erfelijke
materiaal. Andere systemen en factoren in het lichaam, die de opbouw en veranderingen in het bot
beïnvloeden, zij bepaalde hormonen, de leeftijd, immobiliteit en de hoeveelheid zonlicht.
Er zijn stoffen die de botvormende cellen onderdrukken, zoals het bijnierschorshormoon cortisol en
de daarop lijkende groep van corticosteroïden. Geneesmiddelen met corticosteroïden (zoals
prednison) zijn dan ook schadelijk voor het skelet, zeker als de botbalans om andere redenen
negatief is.
Beenderen en gewrichten van arm en hand:
De arm bestaat uit de opperarm en de onderarm. De opperarm bestaat uit één bot, het
opperarmbeen (humerus). De botten van de onderarm zijn het spaakbeen (radius) en de ellepijp
(ulna). De ellepijp heeft bij de elleboog een breed en plat haakvormig uitsteeksel de ellepijpsknobbel
(olecranon).
De hand bestaat uit de handwortel, de middenhand en de vingers. De handwortel bestaat uit acht
handwortelbeenderen waaronder het scheepvormig been dat proximaal ligt tegen het spaakbeen.
De middenhand bevat vijf middenhandsbeenderen. De vingers bevatten ieder drie kootjes, behalve
de duim, die er maar twee heeft. De duim is opponeerbaar: hij kan tegenover de andere vingers
worden geplaatst.
De bovenste extremiteit is zodanig gebouwd dat zeer veel beweging mogelijk is tussen de botstukken
onderling. In de elleboog bevindt zich zowel een scharniergewricht tussen de opperarm en de
onderarm als een rolgewricht tussen het spaakbeen en de ellepijp. Het scharniergewricht wordt
gevormd door de ellepijpsknobbel van de ellepijp en het opperarmbeen.
Tussen de onderarm en hand bevindt zich het polsgewricht. Het polsgewricht is een ingewikkeld
gewricht, waarin de handwortel, die uit in twee rijen gerangschikte handwortelbeenderen bestaat,
beweegt ten opzichte van het spaakbeen, terwijl de handwortelbeenderen ook ten opzichte van
elkaar bewegen. Hierdoor is niet alleen beweging van de pols op en neer mogelijk maar ook heen en
weer. Bovendien kan het spaakbeen, met meeneming van de hand, om de ellepijp draaien in de
lengterichting. De duim kan tegenover de andere vingers geplaatst worden door een zadelgewricht
tussen duim en handwortel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Melkenie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.