Niets uit dit onderzoek mag gekopieerd worden ivm PLAGIAAT. Wel dient het als leidraad mbt inhoud en lay-out. Heel praktisch zodat je zelf ook snel aan de slag kunt.
Het onderzoek bestaat uit een literatuuronderzoek naar sociaal klimaat, groepsvormings(fasen), klassenmanagement, groepsoverzicht, ...
PABO InHolland
Dordrecht
Naam
Studentennummer
Docent
,Inleiding
Ik schrijf dit verslag in het kader van de tweejarige verkorte opleiding tot leraar basisonderwijs. Dit onderzoek
vindt plaats in het eerste gedeelte van het tweede jaar en is gericht op het thema passend onderwijs en hoe daar
mee om te gaan in de alledaagse klasse-situatie.
Ik heb het onderzoek uitgevoerd van februari tot juli tijdens mijn stage in groep 3b. De school maakt onderdeel uit
van Brede School en is een netwerk van onderwijs, welzijn en zorg rondom jeugd en gezin in de multiculturele
wijk.
Groep 3b is een groep van 16 kinderen (voorheen 19) waarvan 10 meisjes en 6 jongens met veel verschillende
culturele achtergronden.
Tijdens mijn eerste stagedagen heb ik een groep gezien die flink chaotisch en druk is. Er werd door de les
gepraat en gelopen, leerlingen zitten omgedraaid of zitten onderuit. Ook duurde het telkens lang voordat
leerlingen konden starten met hun werk omdat ze hun pen, wisbordje of gum niet konden vinden. Ook zag ik
onderling flink wat gesmoes en gepraat.
Ik denk dat er met behulp van een gerichte aanpak op verschillende gedragsmatige aspecten flink wat voordeel
te behalen valt in deze groep. Op onderzoek uit dus om dit voor elkaar te krijgen.
Veel plezier bij het lezen van dit onderzoeksverslag.
2
,Inhoudsopgave
Oriëntatiefase .......................................................................................................................................................... 5
Aanleiding ........................................................................................................................................................... 5
Theoretische achtergrond ................................................................................................................................... 5
Passend onderwijs.......................................................................................................................................... 5
Sociaal klimaat................................................................................................................................................ 5
Handelingsgericht werken............................................................................................................................... 6
Groepsplan gedrag ......................................................................................................................................... 8
Sociaal klimaat stageschool ................................................................................................................................ 8
Probleemstelling.................................................................................................................................................. 9
Onderzoeksfase .................................................................................................................................................... 12
Theoretische deelvragen................................................................................................................................... 12
Hoe kan een leerkracht een veilig en positief sociaal klimaat creëren in een groep? ................................... 12
Wat zijn de kenmerken en invloeden van goed klassenmanagement? ........................................................ 12
Hoe verloopt de groepsvorming gedurende een schooljaar? ....................................................................... 13
Contextanalyse/praktische deelvragen ............................................................................................................. 15
Hoe is het sociale klimaat in de stageklas? .................................................................................................. 15
Hoe zijn de onderlinge relaties van de leerlingen van in de stageklas?........................................................ 16
Behoefteanalyse ............................................................................................................................................... 18
Ontwerpcriteria .................................................................................................................................................. 18
Evaluatiewijze ................................................................................................................................................... 18
Groepsplan gedrag ................................................................................................................................................ 20
Evaluatie en conclusie ........................................................................................................................................... 23
Resultaten ......................................................................................................................................................... 23
Conclusie .......................................................................................................................................................... 24
Reflectie ............................................................................................................................................................ 25
Bibliografie ............................................................................................................................................................. 26
Bijlagen .................................................................................................................................................................. 27
Bijlage 1: feedback onderzoeksplan.................................................................................................................. 28
Bijlage 2: interviewvragen met betrekking tot sociaal klimaat en onderlinge relaties ........................................ 31
Bijlage 3: vragenlijst ZIEN! ................................................................................................................................ 32
Bijlage 4: checklist handelingsgericht werken ................................................................................................... 33
Bijlage 5: feedbackformulieren groepsplan gedrag ........................................................................................... 35
Bijlage 6: overzicht vaardigheden samenwerken .............................................................................................. 39
Bijlage 7: lesvoorbereidingsformulier met introductie samenwerken ................................................................. 42
Bijlage 8: samenwerkingsactiviteiten................................................................................................................. 43
, Oriëntatiefase
Aanleiding
In mijn stagegroep is er sprake van een rijke culturele afspiegeling van de samenleving. Er zitten 3 leerlingen in
de groep met een Nederlandse achtergrond en verder zijn er leerlingen met onder andere een Turkse, Poolse,
Syrische, Marokkaanse, Spaanse achtergrond.
Al deze achtergronden zorgen voor verschillende waarden en normen die in de klas bij elkaar komen. Neem
daarbij ook nog de karakters van de leerlingen en hun kwaliteiten en zwaktes en een groep is uniek. Maar hoe ga
je als leerkracht nu om met al deze aspecten bij het werken in de klas?
Tijdens dit onderzoek zal ik dan ook op zoek gaan naar het beantwoorden van de vraag hoe een groepsplan
gedrag kan bijdragen aan het organiseren van onderwijs en het tegemoet komen aan de onderwijsbehoeften van
de leerlingen.
Ik zal als eerste uiteenzetten wat men verstaat onder de begrippen passend onderwijs, sociaal klimaat,
handelingsgericht werken en groepsplan gedrag. Ik zal tevens aangeven hoe op de school gestalte gegeven
wordt aan deze aspecten.
Theoretische achtergrond
Passend onderwijs
In Nederland is in 2014 de Wet Passend Onderwijs in werking getreden. Deze beleidsverandering gaat ervan uit
dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen op school. Het stelsel moet zo goed mogelijk onderwijs
bieden ook aan kinderen die extra begeleiding nodig hebben. Een passend onderwijsaanbod houdt dus in dat
onderwijs en ondersteuning moet aansluiten op de behoeften van het kind. Daarbij wordt ook gekeken naar de
mogelijkheden van het personeel en de wensen van de ouders (Kerpel, 2014).
Als leerkracht betekent dit dat je, steeds vaker en steeds meer, te maken krijgt met kinderen met leer- en
gedragsproblemen. Dit vraagt om leerkrachten die competent zijn op alle vlakken van het vak, kortom: passend
onderwijs vraagt professionele leraren die open staan voor diversiteit en vanuit een onderzoekende houding hun
kennis en vaardigheden met betrekking tot het omgaan met verschillen tussen leerlingen geleidelijk verder
ontwikkelen zodat zij steeds beter maatwerk kunnen leveren (SLO, 2013).
Dit alles betekent echter niet dat alle leerlingen in het reguliere onderwijs terecht moeten komen. Per kind wordt
gekeken waar het onderwijsaanbod passend is en daarvoor wordt gekeken binnen het regionaal netwerk van
scholen. Z’n netwerk kan bestaan uit reguliere basisscholen, speciaal onderwijs en flexibele tussenvormen.
Sociaal klimaat
De betekenis van een sociaal klimaat wordt in de literatuur ook vaak benoemd als pedagogische klimaat.
Onstenk (2011) geeft dit aan als zijnde een veilig en stimulerend leer- en ontwikkelingsklimaat en is een
voorwaarde om te leren. Voor de leraar betekent dit dat hij alert is op de sfeer in de groep, op de manier waarop
hij met zijn leerlingen omgaat en hoe de leerlingen met elkaar omgaan.
Alkema (in Onstenk, 2011) definieert het pedagogisch klimaat als volgt: ‘het totaal aan bewust gecreëerde en
aanwezige omgevingsfactoren die inspelen op het welbevinden van het kind, waardoor het zich in meer of
mindere mate kan ontwikkelen’.
Door in te spelen op de drie basisbehoeften van leerlingen kan de leerkracht het dagelijkse handelen in de klas
vormgeven om te komen tot een prettig sociaal en pedagogisch klimaat.
Dit ziet er dan als volgt uit:
Relatie Competentie Autonomie
Interactie Kinderen persoonlijk Kinderen helpen Kinderen de ruimte
ontmoeten reflecteren geven en initiatieven
honoreren
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper trisclau. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,89. Je zit daarna nergens aan vast.
