Sociologie: 1e bachelor rechten: HBR15a: 1
--> Volledig vak sociologie
Deel I. Elementaire eenheden van de sociologie
Hoofdstuk 1: sociologie als wetenschap
Hoofdstuk 2: Cultuur
Hoofdstuk 3: Sociale relaties en netwerken
HOOFDSTUK 4: macht, gezag en hulpbronnen
DEEL II. De klass...
Sociologie: 1e bachelor rechten: HBR15a: 2021-2022
Inhoudsopgave
Sociologie: 1e bachelor rechten: HBR15a: 2021-2022......................................................................................1
Deel I. Elementaire eenheden van de sociologie............................................................................................. 2
Hoofdstuk 1: sociologie als wetenschap...............................................................................................................3
1. Wat sociologie niet is...................................................................................................................................3
2. Sociologie bestudeert sociaal handelen......................................................................................................4
3. Sociologie bestudeert sociaal feiten............................................................................................................6
4. Sociologie is een product van sociologen in de samenleving:.....................................................................7
5. Sociologie jaagt mythen.............................................................................................................................10
6. Sociologie is een sociale theorie................................................................................................................14
7. Sociologie pakt sociale problemen empirisch aan....................................................................................15
8. Sociologie is een product van methodologische innovaties.....................................................................16
9. Sociologie bestudeert de mens in de samenleving...................................................................................18
10. Sociologie bestudeert de SML in de mens...............................................................................................20
Hoofdstuk 2: Cultuur...........................................................................................................................................20
11. Het concept cultuur.................................................................................................................................21
12. Sociale constructies.................................................................................................................................23
13. Normen: sociale vs morele......................................................................................................................26
14. Instituties.................................................................................................................................................29
15. Deviantie..................................................................................................................................................29
Hoofdstuk 3: Sociale relaties en netwerken.......................................................................................................31
1. Groeperingen en sociale verbanden.........................................................................................................31
2. Cohesie, interdependentie, sociale solidariteit.........................................................................................34
3. Sociale relaties en netwerken....................................................................................................................36
4. Van netwerken naar sociaal kapitaal.........................................................................................................37
HOOFDSTUK 4: macht, gezag en hulpbronnen..................................................................................................40
1. Macht en gezag..........................................................................................................................................40
2. Marx: ongelijkheid als economische macht..............................................................................................42
3. Weber........................................................................................................................................................45
4. Kapitaal: vormen van beschikkingsmacht.................................................................................................49
DEEL II. De klassieke erfenis in de sociologie.................................................................................................51
HOOFDSTUK 7: Max Weber................................................................................................................................51
Inleiding.........................................................................................................................................................51
1. De “protestantse ethiek”...........................................................................................................................52
2. Webers vergelijkend werk.........................................................................................................................55
3. De “Vorbemerkung”..................................................................................................................................60
HOOFDSTUK 8: Tocqueville: democratie gelijkheid en egoïsme........................................................................61
0. Inleiding.....................................................................................................................................................61
1. Tocqueville biografie..................................................................................................................................62
2. Democratie................................................................................................................................................62
3. Revolutie....................................................................................................................................................66
4. Receptie en belang....................................................................................................................................68
DEEL III. Het sociologisch atelier in de 21e E..................................................................................................70
HOOFDSTUK 9: Sociale ongelijkheid...................................................................................................................70
Inleiding: de Titanic als illustratie voor sociale ongelijkheid.........................................................................70
1. Het concept stratificatie............................................................................................................................71
1
, 2. Kasten, standen en klassen........................................................................................................................71
3. Twee benaderingen van stratificatie.........................................................................................................74
4. Wat klassen doen.......................................................................................................................................75
5. Armoede: de onderkant van de ongelijke SML.........................................................................................76
HOOFDSTUK 10: organisaties en organiseren....................................................................................................77
Deel III: het sociologisch atelier in de 21e eeuw..................................................................................................77
Inleiding.........................................................................................................................................................77
1. Organisaties als probleem.........................................................................................................................78
2. Wat organisaties doen en zijn...................................................................................................................81
3. De organisatie van het individu.................................................................................................................84
HOOFDSTUK 11: DEVIANTIE...............................................................................................................................85
Inleiding.........................................................................................................................................................85
1. Basis van de IAT.........................................................................................................................................86
2. Empirische bevindingen.............................................................................................................................91
Hoofdstuk 12: de rechtssociologische benadering.............................................................................................93
Inleiding.........................................................................................................................................................93
1. Sociologie en recht....................................................................................................................................94
2. Het rechtssociologische perspectief..........................................................................................................95
3. Theorie in de rechtssociologie...................................................................................................................96
4. Het rechtsbegrip in de rechtssociologie....................................................................................................97
Deel I. Elementaire eenheden van de sociologie
2
,Hoofdstuk 1: sociologie als wetenschap
1. Wat sociologie niet is
- Sociologie is geen anti-economische
1. Anti-economisme = wetenschap vandaag is fundamenteel verkeerd
2. Sociologie = niks anders dan anti-economie, wetenschap die in essentie
bestaat uit afkeer tegen de fundamenten de economische wetenschap hoe
die vandaag bestaat
De economische wetenschap is veranderd doorheen de tijd
3. Vraag = kan hier enige grond v waarheid inzitten?
Er bestaat een tegenverhaal waarin de economie beschouwd wordt
als door geëvolueerde/ op hoger niveau ontwikkelde vorm v sociologie
Economengrapje: een econoom die zijn werk goed gedaan heeft wordt
herboren/ reïncarneert in een volgend leven als natuurkundige, fysicus
o Economie kijkt op naar natuurkunde met zijn rigide opvatting
vh leven
Economen die slecht geleefd hebben worden gestraft en worden
gereïncarneerd als een socioloog. Sociologie als “zwakke” vorm v
economie met mi rigiditeit, wetenschappelijkheid etc
Gevolg zou zijn dat sociologie zich fundamenteel verzet: prof denkt
niet dat dit kan kloppen.
o Bi sociologie bestaat er anti-economisme, aantal sociologen
zijn er v overtuigd dat economische wetenschap zo
fundamenteel verkeerd zit met opvattingen over de menselijke
werkelijkheid dat sociologie er haaks op moet staan
o MAAR in geheel onmogelijk vol te houden dat sociologie, anti-
economisme is
- Sociologie is geen socialisme
1. Sociologie is wetenschappelijke discipline – maatstaf om sociologisch product
te beoordelen is wetenschap.
2. Wat sociologie niet moet doen is een ideologie over de werkelijkheid
genereren – politieke ideeën van sociologen gaan alle richtingen uit
(socialisme, zelfs fascisme…)
Allerlei ideologische opvattingen maar wetenschappelijk gehalte is
belangrijker
- Sociologie is meer dan een verhaal
1. = opnieuw economengrapje
2. Interview nobelprijs economie: “zouden we niet beter nobelprijs sociologie
moeten opstarten (als in ruimer nadenken)?”: Econoom “sociologen hebben
al nobelprijs literatuur”
Bedoelt dat sociologie maar een verhaaltjesvertelling is
3. Verhaal = uitleg zoals het zou “kunnen zijn”, “modellen”
MAAR modellen: hierin zijn economen beter in dan sociologen
4. Modellen (verhaaltjes) zijn belangrijke stap nr wetenschappelijke verklaring
3
, 5. Sociologie: eerder empiristische toenadering
- Sociologie praat het verwerpelijke niet goed
1. Grapje: 2 dieven zijn op pad en 1 dief zegt: volgende week woensdag kan ik
niet omdat ik in dag onderwijs een diploma sociologie gehaald en het is de
uitrijking. En de andere dief zegt: ga je stoppen? Dief 1 zegt: nee maar nu
snap ik waarom dieven, dieven zijn
2. Sociologie heeft een bep interesse in activiteiten v e samenleving
3. Als mensen dingen doen die niet mogen zal dit gemiddeld veel aandacht
krijgen v sociologen
4. Betekent NIET dat sociologen het goedkeuren dat mensen die regels (morele,
sociale normen, juridische…) overtreden
Geen onderscheid tss goed en slecht
5. Waarom maar niet oordeel over goed of kwaad
2. Sociologie bestudeert sociaal handelen
Waar sociologie zich mee bezig houdt, wat het object is Moeilijk!
Formele definitie van de economie is bijna niet mogelijk of vaag
OOK voor sociologie
“Wat het sociale bestudeert” = vaag
Sociaal handelen: dingen die mensen met elkaar doen - individueel of interindividueel
perspectief
Sociale feiten: staan boven mensen
- Sociologengrappen (1)
1. What’s the difference between biology and sociology
Als de baby likt op de papa = biologie, op de buurman = sociologie
MAAR sociologen zijn net zo zeer geïnteresseerd in kindjes die lijken
op papa
2. Sociologen kijken naar dingen die mensen doen
- Sociologengrappen (2)
1. “Society sucks – sociologie: voor een beter begrip vd maatschappij”
2. Het “sociale”: verwijst naar
Sociaal handelen: interindividuele dingen (hier)
Sociale feiten
3. Gedrag = alles wat uiterlijk waarneembaar is aan mensen
Wat mensen doen
BV: niezen, praten, discussiëren, snurken…
Deelverzameling van gedrag = HANDELEN
o = die dingen die een intentie hebben
o Hierin is de wetenschap vd psychologie erg in geïnteresseerd
o Sociologie grotendeels
Deelverzameling van handelen = sociaal handelen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ca1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,98. Je zit daarna nergens aan vast.
