Ontwikkelingspsychologie 2
JONGVOLWASSENHEID
Lichamelijke en cognitieve ontwikkeling tijdens de
jongvolwassenheid
Lichamelijke ontwikkeling
De zintuigen zijn op hun best in deze periode.
Jongvolwassenen zijn tot ongeveer hun dertigste levensjaar in lichamelijke
topvorm, al moet daar wel minimaal een half uur per dag matig voor
bewogen worden. Regelmatige lichaamsbeweging levert voordelen op: de
conditie van het cardiovasculaire systeem neemt toe, de longcapaciteit
neemt toe, de spieren worden sterker en het lichaam soepeler. Het helpt
tegen stress, angst en depressie. Daarnaast vormt lichaamsbeweging een
goede bescherming tegen osteoporose.
De belangrijkste doodsoorzaken onder jongvolwassenen zijn aids, kanker,
hartziekten en zelfmoord. Na 35-jarige leeftijd is ziekte voor het eerst
sinds de kindertijd een belangrijkere doodsoorzaak dan ongelukken.
Stress
Psychoneuro-immunologie: onderzoek naar de relatie tussen de
hersenen, het immuunysteem en psychologische factoren.
Jongvolwassenen moeten leren omgaan met de stress, die de volwassenheid met
zich meebrengt.
Indien er een potentiele stressor is, volgt de primaire inschatting (Gevolgen,
evt schade). Wanneer blijkt dat er negatieve gevolgen en eventuele schade op
kunnen treden, vindt er secundaire inschatting plaats (kan ik dit
aan/copingsvaardigheden). Zo niet, ontstaat er stress. Zo wel, is de dreiging
gereduceerd.
Voorspellen van stress:
- Gebeurtenissen en omstandigheden die negatieve emoties oproepen leveren
eerder stress dan positieve gebeurtenissen
- Situaties die onbeheersbaar of onvoorspelbaar zijn, leveren eerder stress van
beheersbare/voorspelbare situaties
- Gebeurtenissen en omstandigheden die ambigu en verwarrend zijn,
veroorzaken meer stress dan situaties die eenduidig en overzichtelijk zijn
-Mensen die tegelijk veel taken moeten vervullen die veel van hun capaciteiten
vragen, ervaren meer stress dan mensen die weinig te doen hebben
Omgaan met stress heet coping en hierbij zijn verschillende stijlen.
- Probleemgerichte coping: rechtstreeks de situatie oplossen (gesprek
aangaan/andere baan)
, - Emotiegerichte coping: bewust emoties proberen te reguleren (de
positieve kant zien bijv). Sociale steun kan stress makkelijker te hanteren
maken
- Defensieve coping: ontkennen of verdraaien van de ware aard van de
stressor
Stress hanteren kan ook door ontspanningsoefeningen.
Zintuigen
Vanaf het twintigste levensjaar zet de veroudering in. Hoewel de groei doorgaat
vertraagt de elasticiteit van de spieren (bijvoorbeeld het oog). Het gehoor is
tijdens de jongvolwassenheid op zijn best. De zintuigen zijn gevoelig.
Gezondheid en overgewicht
Lichamelijk zijn jongvolwassenen in topvorm en de gezondheidsrisico’s zijn klein.
Keuzes in de levensstijl maken echter dat de gezondheid aangetast kan worden.
Eten en voeding spelen hierbij in vele landen een grote rol. In vele landen speelt
de gezondheidszorg hierin nog een kleine rol, omdat veranderingen in gedrag en
eetpatronen cultureel bepaald zijn. Obesitas is overgewicht, een aandoening
waar ook veel mensen in westerse landen aan lijden.
Cognitieve ontwikkeling
Intellectuele groei
Postformeel denken (volgens Giesela Labouvie-Vief) is de verandering in de
aard van het denken in de jongvolwassenheid, niet alleen logica, maar ook
relativeren begint een rol te spelen in het denken.
Dit bevat ook dialectisch denken: belangstelling voor argumenten,
tegenargumenten en debat, het besef dat er niet altijd goed of fout is maar soms
ook onderhandelingsruimte.
Volgens Perry ontwikkel je in de jongvolwassenheid ook manieren om de wereld
beter te leren begrijpen. Jongerejaars doen aan dualistisch denken: iets is goed of
fout. Later komt daar meervoudig denken: het besef dat er over elke kwestie
meerdere standpunten
mogelijk zijn. Zijn
steekproef vond plaats
onder hoogopgeleide
studenten aan een elite-
universiteit.
Ontwpsych Schaie
borduurt voort op de
stadia van Piaget. De
tegenstelling is dat
Schaie zijn aandacht
richt op de manieren
waarop informatie wordt
gebruikt, en niet op de veranderingen in verwerven
, Verwervend stadium: Dit beslaat de kindertijd en adolescentie: Het
vergaren van informatie, dat wordt opgeslagen voor toekomstig gebruik.
Uitvoerend stadium: De verworven kennis wordt toegepast op
specifieke situaties die te maken hebben met het bereiken van
langetermijndoelen op gebied van werk, gezin en het leveren van een
bijdrage aan de maatschappij.
Verantwoordelijk stadium: het beschermen en verzorgen van partner,
gezin en carriere. Ondernemend stadium: later in middelbare leeftijd,
het verantwoordelijk voelen voor de wereld als geheel, betrokkenheid bij
gemeentebestuur, religieuze bewegingen, liefdadigheid etc.
Reintegratief stadium: Het concentreren op taken die vooral van
persoonlijke betekenis zijn.
Sternbergs triarchische theorie over intelligentie
Het idee hierachter is dat er misschien wel intelligentie gemeten kan worden die
belangrijker is dan de intelligentie in IQ-tests. In de triarchische theorie stelt
Sternberg dat er drie componenten zijn van intelligentie. Een componentiële
component, de mentale aspecten die nodig zijn bij het analyseren van data die
wordt gebruikt bij het oplossen van problemen (ratio). De experimentele
component gaat over de relatie tussen intelligentie, eerdere ervaringen en
vermogen om nieuwe situaties te hanteren (inzicht). De contextuele
component heeft de te maken met de mate waarin mensen kunnen voldoen
aan de eisen die ze in het dagelijks leven tegenkomen (praktische intelligentie).
Volgens Sternberg is er ook praktische en emotionele intelligentie nodig om
succesvol te zijn.
Praktische intelligentie is het observeren en kopieren van gedrag van
anderen, dus een soort sociale radar.
Emotionele intelligentie is het geheel aan vaardigheden die ten grondslag ligt
aan accurate inschatting, evaluatie, uitdrukking en regulatie van emoties.
Creativiteit is in de jongvolwassenheid op z’n piek. Vertrouwdheid leidt tot
rigiditeit, volgens Mednick. Creativiteit definieren we als een ongewone manier
van combineren van relaties of ideeen. Omdat iedereen er een andere definitie
van ongewoon op nahoudt, is dit een lastige definitie.
Een belangrijke component van creativiteit is de bereidheid om risico’s te nemen
die eventueel een gunstig resultaat kunnen opleveren. Creatievelingen werken
volgens het beursprincipe koop laag, verkoop hoog. Ze staan open voor ideeen
die niet in de mode zijn (koop laag), gaan er vanuit dat anderen de waarde van
hun ideeen later zullen gaan zien en in hun hart zullen sluiten (verkoop hoog).