Casusbespreking schizofrenie
1. Kenmerken en classificatie
• DSM-5 criteria schizofrenie
Schizofrenie: aanwezigheid van 2 of meer van onderstaande symptomen, waarvan elk in een periode van 1
maand een significant deel van de tijd aanwezig is
Kernsymptomen
• Wanen
• Hallucinaties
• Gedesoriënteerd spreken
• Ernstig gedesorganiseerd of katatoon gedrag
• Negatieve symptomen
Voorwaarden
• Niveau van functioneren ligt op een of meer belangrijke levensgebieden duidelijk onder het niveau
van het begin van de stoornis
• Symptomen van de stoornis zijn gedurende ten minste zes maanden ononderbroken aanwezig
• Uitgesloten zijn een schizoaffectieve stoornis en een stemmingsstoornis met psychotische
kenmerken
• De stoornis kan niet worden toegeschreven aan de fysiologische effecten van een middel of aan
een somatische aandoening
• Indien er een voorgeschiedenis is met een autistischespectrumstoornis wordt de aanvullende
diagnose schizofrenie alleen gesteld indien er gedurende ten minste één maand (of korter indien
met succes behandeld) opvallende wanen of hallucinaties zijn
• Positieve, negatieve en cognitieve symptomen van schizofrenie
, • Beloop van de aandoening + fases
Fase 1: Premorbide fase
• Tussen de 0-10 jaar
• Weinig problemen in het functioneren zoals in gedrag of motorisch functioneren
• Kan wel typische trekjes hebben
Fase 2: Prodromale fase
• Tussen de 10-20 jaar
• De eerste voortekenen ontwikkelen zich
o Teruggetrokken gedrag
o Sociale isolatie
o Slechte verzorging voor zichzelf
o Gevoeligheid voor de reacties van anderen
o Vertoning van bizar gedrag
o Paranoïde gedachten en waanideeën
• Deze fase duurt tot de 1e psychotische episode
Fase 3: Progressieve/psychotische fase
• Rond de 25 jaar
• Net voor deze fase last van extreme
slapeloosheid
o Psychische verwarring
o Verliest grip op zijn omgeving
o Dingen krijgen een dubbele betekenis
o Wanen en hallucinaties
• De patiënt heeft een actieve psychose
Fase 4: Stabiele fase met instortingen
• De psychose is voorbij
o Sommige mensen herstellen
• Er zijn nog wel steeds restverschijnselen van de psychose aanwezig
o Sommigen hebben nog steeds last van waanideeën of het horen van stemmen
2. Etiologie en pathogenese
• Dopaminehypothese
1. Mesolimbic dopamine pathway ® vanuit het tegmentum naar nucles accumbens
• Het mesolimbic pathway heeft een belangrijke rol in de positieve symptomen van
schizofrenie; delusions en hallucinaties
• Ook belangrijk voor motivatie, genot en beloning
• Verlaging van dopamine zorgt voor het verdwijnen van positieve symptomen
• De hyperactiviteit van het mesolimbic pathway zorgt waarschijnlijk voor de positieve
symptomen van schizofrenie (= dopamine hypothesis of schizophrenia)
• Onbekend hoe het precies komt, maar waarschijnlijk is het een downstream effect van een
disfunctie in de glumaatactiviteit in de prefrontale cortex en hippocampus
• Verlies van motivatie, interesse en genot kan dit wijzen op een defect mesolimbic pathway
o Gebruik van antipsychotica kan negatieve verergeren, doordat de prefrontale cortex
maar weinig D2-receptoren heeft en dus snel overgestimuleerd kan raken
o Verklaart waarschijnlijk ook dat mensen met schizofrenie gevoeliger zijn voor
verslaving om hun defecte mesolimbic pathway te stimuleren
, 2. Mesocortical dopamine pathway ® vanuit het tegmentum naar de dorsolaterale prefrontale
cortex (DLPFC) en de ventromediale prefrontale cortex (VMPFC)
• DA richting DLPFC ® reguleren cognitie en executive functions
• DA richting VMPFC ® reguleren emoties en affectie
• Nog twijfel over of dit pathway schizofrenie veroorzaakt, maar veroorzaakt waarschijnlijk
negatieve en cognitieve symptomen
• Weinig DA DLPFC ® cognitieve symptomen en sommige negatieve symptomen
• Weinig DA VMPFC ® affective symptomen en andere negatieve symptomen
• Verminderde DA-activiteit in het mesocortical pathway wordt waarschijnlijk veroorzaakt
door abnormaliteiten in de ontwikkeling van het NMDA-glutamaat systeem
• Verhoging van DA in het mesocortical pathway zou in theorie de symptomen verminderen,
maar dit zorgt ook voor meer DA in het mesolimbic pathway en dat verergert de positieve
symptomen alleen maar
3. Nigrotriatal dopamine pathway ® vanuit de substantia nigra naar het basale ganglia (striatum)
• Reguleert bewegingen
• Te weinig DA ® bewegingsziekten, bv parkinson, zorgt voor vermindering in
beweging/langzaam bewegen en trillen
o Kan ook zorgen voor rusteloosheid en twisting movements van de nek en het gezicht
• Te veel DA ® zorgt voor chorea, dyskinesias en tics
4. Tuberoinfundibular dopamine pathway ® vanuit de hypothalamus naar de hypofyse
• Normaal zijn de dopamine neuronen actief en voorkomen ze prolactine afgifte wat zorgt
voor lactatie
• Na de bevalling raken deze neuronen inactief en kan er borstvoeding gegeven worden
• Het tuberoinfundibular dopamine pathway kan ook onderbroken worden door drugs of
lesions, kan gebeuren nadat antipsychotica D2-receptoren blokkeren
5. Thalamic dopamine pathway ® vanuit verschillende plekken naar de thalamus
• Functie is nog niet bekend, maar het kan invloed hebben op slaap en arousal
• Geen bewijs voor het niet-functioneren van dit pathway in schizofrenie
• Glutamaathypothese
De NMDA hypofunction hypothese gaat ervanuit dat de glutamaat activiteit bij NMDA-receptoren
laag is door afwijkingen in de vorming van glutamatergic NMDA-synapsen tijdens de ontwikkeling.
• Dit is bewezen door gezonde mensen te behandelen met NMDA-receptor antagonist PCP of
ketamine, deze mensen vertoonden dan dezelfde symptomen is mensen met schizofrenie.
• Genetische afwijkingen kunnen ook voor abnormale NMDA-receptoren en hun synapsen
zorgen
• Amfetamine, geeft DA af, geven ook symptomen die voorkomen bij schizofrenie
• De NMDA hypofunction hypothese kan ook de dopamine hypothese uitleggen, namelijk als
downstream effect van de NMDA-hypothese
• Zorgt voor positieve symptomen
NMDA hypofunction hypothese
• Veroorzaakt door abnormale glutamaat synapsen op bepaalde GABA-interneuronen in de
cerebrale cortex
o Komt door een genetische programmeringsfout van de specifieke GABA-
interneuronen, deze hebben een eiwit dat calcium bindt genaamd parvalbumin
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotjeb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
