Wanneer je deze samenvatting leert, ben je klaar voor de toets van dit hoofdstuk
Wat komt er allemaal aan de orde:
* Opgroeien: Over je groei en de veranderingen in je leven.
* Puberteit: Over de reden en hoe je veranderd in de puberteit.
* Relaties: Verschillende relaties en wat met elkaar naa...
Hoofdstuk 10.1 Opgroeien
● Levensfasen: Een mensenleven is te verdelen in aan aantal perioden waarin
veranderingen (ontwikkelingen) plaats vinden. Je lichaam en je verstand veranderen.
○ Baby. peuter, kleuter, schoolkind, puber, adolescent, volwassenen, ouderen.
● Lichamelijke ontwikkeling: Verandering van je lichaam en in uiterlijk en wat je kunt
tijdens deze verschillende levensfasen.
○ Je lichaam wordt langer en zwaarder.
○ Na je 20ste neemt de ontwikkeling van spieren af.
○ Na je 20ste begint de verdwijning van je kraakbeen uit je bot.
○ Na je 30ste gaat je huid verouderen.
● Geestelijke ontwikkeling: Dit is de groei en verandering van je verstand (hersenen)
tijdens verschillende levensfasen.
● Hormoonklieren: Een belangrijkste is de hypofyse, dit zijn organen die hormonen
aanmaken.
● Hormonen: Zijn regelstoffen in je lichaam. Ze worden via je bloed verspreidt en
regelen allerlei lichaamsprocessen.
● Doelwitorganen: Alleen de organen waarvoor de hormonen zijn bedoeld reageren.
● Receptoren: Zij structureren met verschillende vormen op een celmembraan. Elk
hormoon heeft zijn eigen specifieke vorm en passen dus alleen maar op de
receptoren van de cellen die het hormoon moet aansturen.
● Groeihormoon: Wanneer je hypofyse veel groeihormoon aanmaakt krijg je een
groeispurt, dit is vooral in de pubertijd.
● Hoe werkt een groeihormoon?
1. De hypofyse geeft groeihormoon aan het bloed
2. Het hormoon komt via het bloed bij verschillende lichaamscellen.
3. Celdeling: De cellen van je botten in je armen en benen reageren op dit hormoon
door te gaan delen.
4. Celgroei: Na de deling worden de cellen groter als ze zijn uitgegroeid kunnen ze
weer delen.
Je botten groeien vanuit groeischijven, deze zitten aan de uiteinden van je pijpbeenderen in
je armen en benen.
In de pubertijd verbenen je groeischijven dus dan stopt de groei. Meisjes beginnen al eerder
aan hun puberteit dan jongens, hun groeispurt start dus eerder (Ongeveer de leeftijd van 10
jaar). Jongens krijgen rond hun 13e de groeispurt deze is intensiever en duurt langer
daarom zijn jongens vaak langer dan meisjes. Ook krijgen jongens een bredere borstkas en
meisjes bredere heupen.
, Toepassen: Veel te lang of veel te kort.
Lange mensen kunnen last hebben van gewrichtsklachten. Door middel van medicijnen kan
een groeispurt in de puberteit sneller worden gestopt. Ook kan een operatie door een
orthopeed worden uitgevoerd.
Korte mensen maken te weinig groeihormoon aan door de hypofyse, dit heet dwerggroei
artsen kunnen extra groeihormoon geven om kinderen toch langer te laten worden.
Hoofdstuk 10.2 Puberteit
● Puberteit: Dit is een levensfasen dus je tiende en zestiende jaar, in deze periode
worden de verschillen tussen jongens en meisjes groter. In de puberteit ontwikkel je
je eigen identiteit: Wie je wilt zijn, wat je belangrijk vindt en hoe je overkomt op
andere.
● Geslachtskenmerken: Alle kenmerken waaraan je het verschil tussen jongens en
meisjes kunt zien.
○ Primaire geslachtskenmerken: Deze zijn vanaf je geboorte zichtbaar (penis,
balzak of vagina, schaamlippen). Tot je tiende jaar verschillende jongens en
meisjes weinig.
○ Secundaire geslachtskenmerken: Deze ontstaan in de puberteit (borsten,
schaamhaar). Ook worden jongens en meisjes in de puberteit vruchtbaar.
Meisjes weten dit doordat ze ongesteld worden en jongens krijgen hun eerste
zaadlozing.
○ Tertiaire geslachtskenmerken: Dit zijn geen lichamelijke verschillen maar
verschillen in kleding, gedrag en manier van denken.
Welke gevolgen zijn er nog meer in de puberteit?
● In je puberteit krijg je een groeispurt waarbij je botten sneller groeien dan je spieren,
hierdoor kom je soms wat onhandig over.
● Acne: Veel jongeren krijgen dan last van jeugdpuistjes. Je huid maakt extra talg aan,
dit is een vettige stof die je huid beschermt. Via je poriën komt de talg naar buiten. Bij
teveel talg raken poriën verstopt, je ziet dit als kleine zwarte puntjes: Mee-eters.
● Veel pubers ruiken naar zweet omdat de zweetklieren onder de oksels pas in de
puberteit gaan werken.
De hypofyse geeft het startsein voor je puberteit door te starten met hormonen aanmaken,
de geslachtshormonen reageren op de hypofysehormonen.
● Geslachtshormonen:
○ Testosteron: Het mannelijk geslachtshormoon dat jongens maken bij hun
zaadballen.
○ Oestrogeen: Het vrouwelijk geslachtshormoon dat meisjes maken in hun
eierstokken.
Na de eerste zaadlozing en na de eerste ongesteldheid kunnen er kinderen verwekt worden.
● Transgender: Dit ben je als je gedrag en je gevoel niet overeenkomen met het
geslacht dat je hebt. Een ander woord voor transgender heet genderdysforie.
● Transseksueel: Wanneer je zo ongelukkig voelt met je lichaam kun je je geslacht
laten veranderen.
● Travestiet: Mensen die zich af en toe verkleden in de kleding van het andere
geslacht. Deze mensen hebben niet het gevoel in een verkeerd lichaam te zitten
maar vinden het gewoon leuk.
* Wat gebeurd er als je van geslacht wilt veranderen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marmuilwijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
