Les 1 Inleiding, aard omvang criminaliteit
Lezen hoofdstuk 1 en 2 “Basisboek Criminologie”
Criminologie:
Een multidisciplinaire wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil
opleveren over criminaliteit, over daders en slachtoffers en over hoe het beste
gereageerd kan worden op criminaliteit (beleidsadvisering).
De wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van kennis uit verschillende disciplines;
Geneeskunde
Economie
Sociologie
Rechten
Sociologie
Psychologie
(Antropologie)
(Politicologie)
Het object van de studie = Wat is criminaliteit?
• Menselijk gedrag wat strafbaar is gesteld = Criminaliteit
• Wat men criminaliteit noemt is afhankelijk van menselijke afspraken en
conventies!
Criminaliteit = een SOCIAAL CONSTRUCT:
Wil zeggen dat criminaliteit is waarover binnen de samenleving afspraken zijn
gemaakt.
Definiëring van criminaliteit: Criminaliteit: in een formele wet strafbaar
gesteld gedrag.
• =Strafbare feiten, = delinquentie, =misdaad
• Misdrijven en overtredingen
• Wetgever bepaalt wat strafbaar is.
• Veranderingen in wetgeving zijn een weerspiegeling van maatschappelijke
ontwikkelingen.
Criminaliseren:
Van niet strafbaar vroeger naar wel strafbaar nu
(Verkrachting binnen huwelijk was niet strafbaar maar nu wel, openbaar roken)
– Cybercrime
– Verkrachting binnen het huwelijk
– Illegaal downloaden!
Decriminaliseren:
Van wel strafbaar vroeger naar niet strafbaar nu
(overspel was vroeger strafbaar maar nu niet meer, abortus)
Aandachtsgebieden van criminologie
• Beschrijvende criminologie
De statistische verdeling van criminaliteit in tijd en ruimte
• Ethiologie
Onderzoek naar de oorzaken van crimineel gedrag.
Bronnen van criminaliteit:
• Statistieken
• Cijfers van politie en justitie als graadmeter voor criminaliteit?
• CBS, Ministerie van Justitie, veiligheidsmonitor (politiemonitor).
Deze bronnen zijn niet betrouwbaar, denk aan bv dark number (verborgen
criminaliteit)
Haalwerk: Geconstateerde feiten door de politie zelf.
Rijden onder invloed
Heling of handel in drugs
Vaak delicten zonder direct aanwijsbaar slachtoffer.
Brengwerk: Wat door de burgers naar de politie wordt gebracht.
Aangifte van slachtoffers = Niet verplicht, met uitzondering van:
Moord/ doodslag
Verkrachting
Misdrijf tegen de staat
Factoren van invloed op cijfers/ statistieken aantal misdrijven?
Aangiftebereidheid
Aandacht van politie waar let de politie extra op
Registratiebeleid hoe zet de agent het strafbaar feit weg in het
systeem?
Waarom afzien van een aangifte: (aangiftebereidheid)
Reputatieschade
Geen zin
Represailles
Te weinig schade opgelopen (bv materiaal)
Maar dit is maar het topje van de ijsberg Verborgen criminaliteit
Ofwel: The Dark Number
• Topje van de ijsberg is variabel
• Dus moet zelf informatie verzamelen
• Hoe meet men verborgen criminaliteit?
– Onmisbare meetinstrumenten!
Meten van verborgen criminaliteit:
• Observatie
• Enquêtes
• Self-report-studies (zelf aangeven wat je hebt gedaan als delict)
Kritiek hierop
o Representativiteit
o Onbetrouwbare antwoorden
o Cultuurverschillen
o Meting over langere periode: Dwaling geheugen
o Definiëring
• Slachtofferenquêtes
Kritiek hierop
2
, o Representativiteit
o (onbewuste) verzwijging van slachtofferschap
o Vergeten/ verdringen van slachtofferschap
o Onterechte kwalificatie van gedrag als delict
o Verkeerde situering van slachtofferschap in tijd.
Verschil in politiestatistieken vs slachtofferenquêtes??
Veranderde aangiftebereidheid van slachtoffer
Veranderde registratiebereidheid van politie
Sommigen vormen van criminaliteit worden niet gemeten bij
slachtofferenquêtes (bv. zeer ernstig geweld, geweld gepleegd door
bekenden)
Non-response
Herhaling Meten van criminaliteit
• Streven naar empirisme
• Cijfermateriaal noodzaak
• Feiten en cijfers Feiten en fictie ???
• Justitie: hoeveel veroordelingen (onbetrouwbaar)
• Politiecijfers: Haalwerk en brengwerk!
o Aangiften en eigen registratie
o Aangiftebereidheid
o Aandacht politie: Opsporing, waarneming, prioritering, selectie
o Registratiebeleid
• Interregionaal en internationaal vergelijken
• Verborgen criminaliteit: daderonderzoek (zelfrapportage en
slachtofferonderzoek
Historie
Er bestaan 3 denkwijzen
1) Klassieke school: (misdadigers handelen rationeel/ vanuit
verstand handelen)
a. Montesquieu: Scheiding der machten. Trias Politica.
Niet alle macht naar 1 persoon
b. Rousseau: Sociaal contract, democratisch gekozen
c. Beccaria: Proportionaliteitsbeginsel, geen straf zonder
voorafgaande wettelijke strafbaarstelling, straffen snel en
voorspelbaar worden uitgevoerd.
d. Bentham: Pleasure-pain-principe. Het idee dat menselijk gedrag
zoveel mogelijk wordt gedreven door het behalen van zo veel
mogelijk voordeel en het vermijden van nadeel.
Panopticon gebouw (ronde gevangenis)
2) Italiaanse school: Criminaliteit is aangeboren, gebaseerd op
uiterlijke kenmerken
a. Lombroso (1835-1909): Op basis van natuurwetenschappelijke
methode om gelijk te halen. (atavisme)
3) Franse school: (milieuschool) Oorzaak criminaliteit komt door
omgeving/ milieu waar persoon opgroeit.
a. Lacassagne (1843- 1924) en Manouvrier: Elke maatschappij
heeft de criminaliteit die zij verdient.
Grondleggers criminologie:
-Ontstaan in de 19e eeuw
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper htj. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.