Samenvatting
Samenvatting hoofdstukken grondrechten 5e druk 2020/2021
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van het boek hoofdstukken grondrechten, 5e druk.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: kjkssingh • 1 jaar geleden
Door: msnilwad-caynashe • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUKKEN GRONDRECHTENA.J. NIEUWENHUIS, M. DEN HEIJER, A.W. HINS
5E DRUK
___________________________________________________________________________
WEEK 1
___________________________________________________________________________
H1 – Inleiding
Fundamentele normen
Grondrechten: fundamentele normen die de strekking hebben het individu persoonlijke
vrijheid en een menswaardig bestaan te verzekeren en die de handelingsvrijheid van met
name de overheid beperken.
- Gelden in de relatie burger > overheid.
De 2 soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten: onthoudingsplicht van de overheid (geen inmenging)
- Worden ook wel genoemd: vrijheidsrechten
- Klassieke grondrechten kunnen ook positieve verplichtingen voor de overheid met
zich meebrengen (de plicht om juist wel iets te doen)
2. Sociale grondrechten: zorgplicht van de overheid (wel inmenging)
Rechtsstaat
Grondrechten (vrijheidsrechten & gelijkheidsbeginsel) zijn verbonden met de rechtsstaat.
De 4 pijlers:
1. Ingrijpen van de overheid mag slechts geschieden op grond van algemene regels
2. Scheiding der machten (trias politica & checks and balances)
3. Rechtsbescherming door onafhankelijke rechter
4. Grondrechten
Mensenrechten
Mensenrechten: rechten die ieder mens van nature toekomen.
Rechtsbronnen
Rechtsbronnen:
1. Internationale verdragen
- EVRM, Handvest, IVBPR, IVESCR, ESH
2. Jurisprudentie van internationaalrechtelijke organen
- EHRM (over EVRM), HvJEU (over Handvest)
,3. Grondwet
4. Uitwerking van bepaalde grondrechten in nationale wetgeving
- Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB), Wet Openbare Manifestaties (WOM)
5. Jurisprudentie van nationale rechter
Overzicht
De 2 soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten
- 1 t/m 18 lid 1, 23 lid 2 en 114 Gw
- 6 t/m 13 Handvest
2. Sociale grondrechten
- 18 lid 2 t/m 22, 23 overige leden Gw
- 34 t/m 38 Handvest
Klassieke grondrechten
Zie lijst in boek
Sociale grondrechten
Zie lijst in boek
Toenemend belang
Oorzaken toenemend belang grondrechten:
1. Werkingssfeer van de grondrechten neemt toe door groei in aantal en reikwijdte
2. Grondrechten spelen een rol bij actuele maatschappelijke kwesties (corona)
3. Steeds vaker horizontale werking
4. Onthoudingsplichten gekoppeld aan sociale verplichtingen
5. Grondrechten werken door binnen het nationale recht
- Verdragen hebben voorrang op nationaal recht (94 Gw)
- Nationale rechter is ten aanzien van EVRM gebonden aan uitleg door EHRM
Belang in rechtenstudie
-
Algemene leerstukken
-
Opzet
-
,H2 – Geschiedenis en achtergronden
2.1 – Introductie
Tijdlijn:
1. Grondrechten ontbreken in de Griekse staatsleer
2. Grondrechten ontbreken in de christelijke middeleeuwen
3. 17e & 18e eeuw > idee van grondrechten
4. Grondrechten worden vastgelegd in het geldende recht
5. 19e & 20e eeuw > uitbreiding grondrechten
6. Na WO II > vastlegging grondrechten in verdragen op internationaal en EU-niveau
2.2 – Geschiedenis
2.2.1 – Athene en de Griekse staatsleer
Enigszins abstracte individuele gelijkheid wordt niet uitgewerkt rechten tegen de overheid.
2.2.2 – Christendom en Middeleeuwen
Rechtspositie van het individu wordt in belangrijke mate bepaald door zijn stand (adel,
burger, boer).
2.2.3 – Achtergrond van de opkomst van de idee van grondrechten
Vergroting van de macht van de overheid vraagt om tegenwicht.
2.2.4 – Contractstheorieën: Hobbes en Locke
Hobbes
Het menselijk bestaan in natuurtoestand (zonder overheid) is aanleiding voor strijd over
macht en eigendom. Mensen beslissen met rede (bewustzijn) dat er een overheid moet
komen.
Orde en veiligheid zijn van primair belang, vrijheden zijn van secundair belang.
Locke
Individuen hebben onvervreemdbare natuurlijke rechten. Mensen beslissen dat er een
overheid moet komen voor de waarborging van deze rechten. De overheid is daarbij zelf ook
gebonden aan de rechten.
2.2.5 – Positivering van grondrechten
Verenigde staten
, -
Frankrijk
-
2.2.6 – Nederland: Zeven Provinciën en Bataafse Republiek
-
2.2.7 – Nederland: 1813 – heden
-
2.2.8 – Internationalisering: Verenigde Naties
Na WO II moest er opnieuw naar de grondrechten worden gekeken. De grondrechten bleken
niet bestand tegen de nationaal-socialistische machtsovername door Duitsland. Er moest
meer nadruk komen op het natuurrechtelijke en onveranderlijke karakter van de
grondrechten.
De bescherming van mensenrechten is de verantwoordelijkheid van de VN.
De UVRM (Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens) werd aangenomen door de
VN en was het eerste verdrag waarin mensenrechten werden afgekondigd. Het verdrag was
echter niet bindend.
- UVRM heeft geleid tot IVBPR (klassieke grondrechten) en EVESCR (sociale grondrechten)
2.2.9 – Internationalisering: Europa
Supranationale rechten
-
2.3 – Drie themata
2.3.1 – Klassieke en sociale grondrechten
Klassiek-liberale grondrechtsleer: gaat uit van een economisch zelfstandige burger.
In sommige gevallen kan echter niet worden volstaan met overheidsonthouding en moeten
de vrijheidsrechten worden aangevuld met sociale grondrechten.
Sociale grondrechten kunnen ook onthoudingsplichten met zich meebrengen.
- Het recht op gezondheidszorg (sociaal grondrecht) brengt met zich mee dat de overheid de
toegang tot bestaande medische voorzieningen niet mag verhinderen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shannahoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
