Samenvatting Bijzondere Overeenkomsten
Week 1
Verhouding boek 6 en boek 7 BW
Boek 7 BW moet echt als een aanvulling op boek 6 BW worden gezien. Boek 7 BW bevat extra
regels voor bescherming van de consument (zwakkere partij). Boek 6 en boek 7 BW vullen
elkaar aan en zijn communicerende vaten: je hebt ze allebei nodig (= gelaagde structuur BW).
In boek 7 BW staan specifieke voorschriften opgenomen voor bijzondere overeenkomsten.
De voorschriften zijn bedoeld:
Ter aanvulling op individuele partij-afspraken
Voor bijzondere contracten (waar belang is bij bescherming zwakkere partij)
Met het oog op een evenwichtige, objectieve toedeling van rechten en plichten
Indachtig Europese ontwikkelingen te veel regels die geïmplementeerd moesten worden
in boek 6.
Bijzondere overeenkomsten
Er zijn veel verschillende bijzondere overeenkomsten. Niet alle bijzondere overeenkomsten
staan in de titels van boek 7 BW.
Zo vallen er een aantal gekwalificeerde overeenkomsten onder de overeenkomst van opdracht.
Maar er staan ook veel bijzondere overeenkomsten niet in boek 7 dus er zijn geen benoemde
overeenkomsten hiervan in het BW. In dat geval val je terug op de regels van boek 6 én regels
vanuit de branche zelf of standaardcontracten en AV’s (eventuele onderhandelingen over
modelcontract).
Beschermingsgedachte boek 7 BW
De ‘zwakkere’ partijen worden beschermd door boek 7 BW: vooral consumenten.
Deze worden bescherm door:
Meer specifieke rechten en plichten ten opzichte van boek 6 BW.
Ook al heeft boek 7 BW een aanvullend karakter en is het uitgangspunt contractsvrijheid,
bevat boek 7 BW veel dwingendrechtelijke bepalingen artikel 7:6 BW.
Vormvoorschriften voor bepaalde contracten bijv. schriftelijkheid, artikel 7:2 lid 1 BW.
Procedurele bepalingen bijv. t.a.v. bewijs.
Consumentenrecht
Definitie: “Het geheel van normen, regels en instrumenten dat de verwezenlijking op
juridisch niveau vormt van verschillende initiatieven die betrekking hebben op het
waarborgen of vermeerderen van de bescherming van consumenten op de economische
markt.”
De harde kern van het privaatrecht: vanwege de dwingendrechtelijke bepalingen waar niet
van af geweken mag worden.
Meer dan alleen de wet: want ook modelcontracten, gedragscodes, zelfregulering en toezicht
van verschillende instanties.
De ‘consument’
Er is géén wettelijk begrip van wie als consument aangemerkt kan worden, géén objectieve
criteria.
Het gaat om de ‘gemiddelde consument’ per situatie kan het verschillen wie de consument
is.
- Iemand die voordat hij iets koopt, het etiket leest en dus goed geïnformeerd is voordat
hij de aankoop doet. Iemand die vergelijkt en contact opneemt met de professional.
Het lastige is, dat de vraag bestaat of de gemiddelde consument dat eigenlijk wel doet (antwoord
is nee).
,Nadelen consument bij B2C contract
Slechtere onderhandelingspositie (m.u.v. gevallen waarin de brancheorganisatie afspraken
maakt)
Geen of weinig invloed op aanbod van producten/diensten
Inhoud van de overeenkomst staat vaak al vast
Extra lastig als de aanbieder een monopoliepositie heeft
Beïnvloeding door marketing, reclame en verkooptechnieken consument wordt makkelijk
beïnvloed en gaat zich dommer gedragen door een slimme wederpartij (geen eigen
denkvermogen: ‘satisficer’).
Terwijl de regelgeving gemunt is op de gemiddelde consument die wél zou onderzoeken en
nadenken.
Consumentenkoop, artikel 7:5 BW
Koopovereenkomst m.b.t. roerende zaken
De koper is een natuurlijk persoon
kan er van af hangen in hoeverre die persoon het product privé dan wel zakelijk gebruikt
(want soms is het bij de aanschaf niet duidelijk of hij als natuurlijke persoon of als
rechtspersoon handelde).
De verkoper handelt ter uitoefening van een beroep of bedrijf (wederpartij)
Let op de koop op afstand (via internet of telefoon) moet gaan om een consumentenkoop,
anders geen koop op afstand (art. 6:230m BW). Artikel 6:230m BW bevat de verwijzing naar
artikel 7:5 BW.
Reisovereenkomst
Je koopt een keten van prestaties en daarom is de reisovereenkomst géén koop op afstand, maar
ook geen consumentenkoop. Een reisovereenkomst valt onder overeenkomst van opdracht.
Gemengde overeenkomst
Als kwalificatie van meerdere overeenkomst mogelijk is, gaat het om een gemengde
overeenkomst (bijv. een dienst + het kopen van een product).
Artikel 6:215 BW bepaalt dat beide regels in dat geval cumulatief van toepassing zijn.
Maar.. in het geval van consumentenkoop bepaalt de wetgever in artikel 7:5 lid 4 BW dat indien
er sprake is van een gemengde overeenkomst, de regels van consumentenkoop prevaleren.
Specifieke regels kopen nieuwbouwwoning
Je koopt eerst ede grond en dan laat je een huis bouwen = koop-aannemingsovereenkomst. Hier
zie je samenloop van koopovereenkomst en aanneming van werk.
Hiervoor zijn modelovereenkomsten in de praktijk gebracht.
Titel 7.1 BW
Uitgangspunt = aanvullend recht.
Behalve m.b.t. de consumentenkoop, artikel 7:6 lid 1 BW
Conformiteitstoets, artikel 7:17 jo. 7:18 lid 2 BW
Artikel 7:17 BW bepaalt dat een zaak non-conform is indien deze niet beantwoord aan de
overeenkomst: als de zaak niet de eigenschappen bezit die de koer op grond van de
overeenkomst mocht verwachten. De koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit
die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde
te betwijfelen.
Zodra een product non-conform is moet je die aantonen dat het niet conform is. De consument
moet stellen dat er sprake is van een gebrek.
HvJ Froukje Faber tweede hands auto op snelweg en die auto ontplofte op snelweg. Daar
gold gunstige bewijsvermoeden van 7:18 lid 2 BW: want het ging om een consument. Artikel
7:18 lid 2 BW bepaalt dan dat als een product binnen 6 maanden na koop non-conform blijkt, dat
,je dan de non-conformiteit niet hoeft te bewijzen. De consument moet enkel stellen dat er een
gebrek is, maar hoeft niet te bewijzen waar dat door komt. = gunstig bewijsvermoeden
De verkoper moet dan maar uitvogelen waarom een zaak non-conform is en de bewijsplicht ligt
dan bij de verkoper.
Klachtplichtregeling, artikel 7:23 BW
De koper moet de verkoper binnen bekwame tijd nadat hij de non-conformiteit ontdekt of had
behoren te ontdekken kennis geven.
Een kennisgeving binnen een termijn van 2 maanden na de ontdekking is tijdig.
Remedies, artikel 7:21 e.v. BW
Bij de remedies die te ontlenen zijn uit boek 6 BW heb je de keuze welke remedie je wilt
inroepen.
Als consumentenkoper bestaat er een hiërarchie (die gunstig is voor consument):
1) Nakoming:
a) Afleveren ontbrekende, artikel 7:21 lid 1 sub a BW bij afwijkingen in getal, maat of
gewicht
b) Herstel, artikel 7:21 lid 1 sub b BW reparatie en vervanging van onderdelen
c) Vervanging, artikel 7:21 lid 1 sub c BW
de zaak mag niet extra beschadigd raken: de koper moet zich als ‘zorgvuldig
schuldenaar’ gedragen.
teruggave eerst afgeleverde zaak
t.a.v. deze bovenstaande 3 remedies geldt kosteloos (lid 2) en binnen redelijke termijn en
zonder ernstige overlast (lid 3).
2) Ontbinding en prijsvermindering, artikel 7:22 BW
Aanvullende of vervangende schadevergoeding, artikel 7:24 lid 1 jo. artikel 6:74 en 6:75 BW.
Artikel 7:21 lid 6 BW
Van belang is dat de verkoper de gelegenheid moet worden geboden zélf aan zijn plicht tot
herstel te voldoen.
De koper kan een derde pas inroepen voor herstel als de verkoper zelf niet binnen redelijke tijd
na aanmaning aan zijn verplichting heeft voldaan. Pas dan kunnen de kosten van herstel worden
verhaald op de verkoper.
Uitsluiting van aansprakelijkheid jegens consumentenkoper mag niet, artikel 7:24 BW
Er mag geen exoneratiebepaling opgenomen worden dus aansprakelijkheid mag door de
verkoper niet uitgesloten worden.
Koop op de proef, artikel 7:45 BW
Bijzondere vorm van consumentenkoop (specialis).
Het is een koopovereenkomst onder opschortende voorwaarde dat het product voldoet.
Indien de zaak niet voldoet, kan de koper het teruggeven en komt er geen
koopovereenkomst tot stand.
Indien de potentiële koper het product terugstuurt, mag de verkoper wel een vergoeding
voor gebruik vragen. De consument moet dus opletten hoe lang hij het gebruikt.
, Week 2
Digitale inhoud
= Gegevens die in digitale vorm geproduceerd en geleverd worden, artikel 6:230g lid 1 sub i BW.
Voorbeelden: software, apps op Smart TV, apps, e-books.
Maar dus niet: de telefoon, tv, ereader of tablet zelf.
Bijzonderheden
Digitale inhoud ontastbaar, veel varianten, hoog ontwikkelingstempo en wijzen van
aanbod (op afstand), communicatie op afstand wanneer zij online contracteren.
Slechts enkele stappen om een overeenkomst te sluiten
In veel gevallen beperkte kosten (of gratis digitale inhoud) betalen met
persoonsgegevens.
Beperkte keuzemogelijkheden als je Apple-telefoon hebt moét je ook die software hebben.
Netwerkeffecten (waarde neemt toe naar aanleiding van het aantal andere gebruikers)
We weten veel minder over digitale inhoud dan over bijv. roerende zaken en dus moeten we nog
uit gaan vinden hoe het toepast moet worden. Er is nog weinig jurisprudentie.
Huidig wettelijke kader digitale inhoud
HR 27 april 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV1301 (Beeldbrigade-arrest)
Casus: het ging om een producent van tv-programma’s. Uiteindelijk kreeg beeldbrigade
problemen met het programma: het programma bleek niet compatible met het systeem. Kort
gezegd werkte hetgeen dat ze aangeschaft hadden niet.
De vraag aan de HR was: kan titel 7.1 BW toegepast worden op standaard software?
De HR zei dat dit zo is indien je een bepaald bedrag betaald, in ruil daarvoor iets verschaft en je
er daarna de feitelijke macht over kan uitoefenen. Het moet geïndividualiseerd zijn.
Dit is inmiddels gecodificeerd in artikel 7:5 lid 5 BW.
Artikel 7:5 lid 5 BW De consumentenkooptitel is van overeenkomstige toepassing op
levering van digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd, maar die wel is
geïndividualiseerd en waarover de feitelijke macht kan worden uitgeoefend.
Let op: bij gestreamde digitale inhoud, mag je de regels dus niét toepassen. Want je hebt dan
geen feitelijke macht. Je hebt bij streams alleen toegang tot een liedje of film. Het wordt ook
niet opgeslagen op je computer.
Toepassing kooptitel op digitale inhoud
Artikel 7:1 BW: ‘een prijs in geld te betalen’ veel digitale inhoud is gratis. Maar je betaald
vaak wel in de vorm van persoonsgegevens.
Artikel 7:17 BW: non-conformiteit: ‘de afgeleverde zaak moet aan de overeenkomst
beantwoorden’. Het kan gaan om:
o Ontbreken eigenschappen
o Aflevering van andere zaak of soort
o Afwijkingen in getal, maat of gewicht
‘Wat mag de consument verwachten’ in ieder geval updates als ‘eigenschap’ van software.
+ dat software veilig is. Maar er zijn nog geen standaarden hiervoor.
Artikel 7:21 BW: nakoming bij vervanging probleem: moet je de eerst afgeleverde zaak
teruggeven, maar dat is lastig bij digitale inhoud.
Artikel 7:22 lid 1 sub a BW: ontbinding er vloeien ongedaanmakingsverplichtingen uit
voort, ‘tenzij de afwijking van het overeengekomene, gezien haar geringe betekenis, deze
ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt’ de vraag os of je nog wel dingen
ongedaan kan maken omdat digitale inhoud zich snel verspreid.
Digitale inhoud is gemakkelijker te kopiëren en lastiger te verwijderen.
