Hoe kwam Hitler aan de macht en hoe
maakte hij van Duitsland een totalitaire
staat?
Inleiding
Hoe kan het zijn dat een man zoals Hitler aan de macht kwam? Hoe heeft de Duitse
maatschappij niet doorgehad wat deze man van plan was? In dit werkstuk wordt de vraag
beantwoord hoe Hitler aan de macht kwam en hoe hij van Duitsland een totalitaire staat
maakte. Hoe Duitsland van een democratie in de Weimar republiek tot een regelrechte
dictatuur onder het bewind van Hitler kwam. Om deze vraag te beantwoorden moet er
gekeken worden naar het begin, en dat is het Verdrag van Versailles.
Het verdrag van Versailles
Op 28 juni 1919 ondertekend Duitsland het verdrag van Versailles, in de Spiegelzaal van het
paleis van Versailles. (Wijdeven, 2008)
Het verdrag van Versailles was een ‘diktat frieden’ een gedicteerde vrede, Duitsland had
geen inspraak in het verdrag van Versailles en werd verplicht het te ondertekenen. Dit leidde
tot “Erbfeindschafts” een vijandschap vanuit het Duitse volk naar het verdrag van Versailles
dat er met de paplepel werd ingegoten. Deze Erbfeindschaft bestond al langer tussen
Frankrijk en Duitsland, wegens de Twistappel van Elzas-lotharingen.
In het verdrag van Versailles ondertekende Duitsland dat zij de alleenschuld hadden voor de
eerste wereldoorlog. In werkelijkheid was klopte dit niet, elk land speelde immers een rol in
het ontstaan en verloop van de eerste wereldoorlog. Het ondertekenen en, op papier,
erkennen van de alleenschuld had als gevolg dat Duitsland allemaal regels voorgeschreven
kreeg.
Zo werd hun krijgsmacht beperkt, ze mochten geen tanks, zware zeeschepen en vast
gevleugeld aangedreven vliegtuigen meer hebben, deze laatste beperking leidt tot de
uitvinding van de zeppelin, gezien propellers wel toe werden gestaan. Het leger mocht uit
niet meer dan 100.000 soldaten bestaan. Zo werd er voorkomen dat Duitsland een militaire
bedreiging kon vormen.
Duitsland mocht ook geen militairen ten westen van de Rijn plaatsen, dit is voor de veiligheid
van Frankrijk en België.
Daarbij verloor Duitsland allerlei gebieden zoals de twistappel Elzas-Lotharingen, dit gebied
werd aan Frankrijk geschonken. Daarnaast verliest Duitsland de Pruisische gebieden;
Silezië, Posen en Pommeren. Uit deze gebieden ontstaat Polen.
, Naast al de voorheen genoemde regels werd Duitsland ook verplicht om torenhoge
herstelbetalingen aan Frankrijk betalen. Duitsland moet alle reparaties die nodig zijn door de
eerste wereldoorlog, in Frankrijk voor Frankrijk gaan betalen. Deze herstelbetalingen leidden
tot een economische depressie en later tot een hyperinflatie in Duitsland.
Het begin van de Weimar republiek en de Dolkstootlegende
Het jaar is 1919, (Duitsland instituut, n.d.) de Amerikaanse president Wilson weigerde met
de Duitse militaire leiders te praten, hij wilde alleen met een sociaal democratische regering
praten. Aangezien Duitsland met de VS wilde onderhandelen, en de eerste wereldoorlog
praktisch gezien al verloren had, kwam er een sociaal democratische regering, dit was de
start van de Weimar republiek. Deze regering ondertekende ook het verdrag van Versailles
wat Duitsland, die voor het eerst een democratie had, direct een slechte start van de
democratie gaf.
Dat Wilson niet met de Duitse legerleiders wilde praten kwam deze desbetreffende
generaals goed uit, nu hadden de generaals namelijk de mogelijkheid om een mythe te
verspreiden. De Dolkstootlegende had als slogan ‘Im Felde unbesiegt’ wat vertaald kan
worden naar ‘in het veld onoverwonnen’. Het Duitse leger was zogenaamd tot 1918 nog
nooit in het slagveld overwonnen, maar ze kregen een dolk in de rug van de sociaal
democraten omdat zij de overgave hadden ondertekend. Het was niet het leger, maar
verraderlijke krachten op het thuisfront die het Duitse leger een dolk in de rug hadden
gestoken. (Hartmans & Historisch nieuwsblad, 2018)
Dit is een legende voor een reden, het Duitse leger was namelijk hopeloos en Duitsland had
de eerste wereldoorlog praktisch verloren, maar door deze legende kon de schuld van de
oorlog op de sociaal democraten en joden worden gelegd. Deze complottheorie werd door
vele ultra nationalistische groeperingen verspreid onder de Duitse bevolking. (Hartmans &
Historisch nieuwsblad, 2018)
De rassenleer
Het verdrag van Versailles was een schrijnende wond voor Duitsland. Het Duitse volk voelde
zich aan de kant gezet en minderwaardig door het verdrag van Versailles. Gezien Frankrijk
en Engeland een grote rol hadden gespeeld in het opstellen van het verdrag, hadden de
Duitsers een hekel aan deze twee landen. Het nationalistisch karakter van Duitsland in deze
tijd werd versterkt door de vernedering van Versailles: Duitsers vonden zich wel wat waard,
ondanks dat ze vertrappeld waren in het verdrag van Versailles. Dit leidde tot de opkomst
van de rassenleer. De rassenleer kwam voort uit de ariosofische leer die stelde dat er een
arische ras bestond. Het arische zou bestaan uit die afstammen van Noord-europeanen. De
Franse antropoloog Vacher de Lapouge schreef dat het arische ras ‘geboren leiders’ waren.
(Isgeschiedenis, n.d.) Volgens de ariosofische leer waren de Duitsers het meest recentelijke
arische ras. De nazi’s hingen deze ariosofische leer graag aan, het gaf ze vanuit deze
filosofie het recht om de leider te zijn, immers waren zij als ariërs bestemd om leiders te
worden. De rassenleer zette uiteindelijk ook aan tot de holocaust. Het volk moest gezuiverd
worden van alle ‘untermenschen’, zodat het volk alleen nog maar uit ‘übermenschen’, ook
wel ariërs, bestond. (Isgeschiedenis, n.d.)
Voorbeelden van untermenschen zijn joden, zigeuners en mensen die op de Balkan
woonden. Dat joden toen al werden gezien als untermenschen was niet vergezocht, Het was
een alledaagse zaak en dat mensen joden als minderwaardig zagen was een logische gang
van zaken.
