samenvatting voor jou criminologie tentamen. Eerstejaars studenten van de opleiding integrale veiligheidskunde. In het document draait het vooral over de theorieen.
Waarom worden wetten gemaakt; waarom worden ze overtreden en wat doen we daaraan of
zouden we daaraan moeten doen?
Waarom veranderen definities van criminaliteit door de tijd; waarom worden specifiek
gedrag of zelfs hele bevolkingsgroepen gecriminaliseerd, waarom overtreden mensen
normen, waaronder juridische, en wat moeten we doen met overtreders?
Wat is criminaliteit?
Wat we crimineel gedrag noemen hangt af van: de gevolgen voor zowel de slachtoffers als de
samenleving, de (morele) opvattingen van de machthebbers, de politieke opinie en vaak ook de
context waarin het gedrag plaats vindt.
Definitie van crimineel gedrag kan veranderen
Criminaliseren
Decriminaliseren
Tussen crimineel en niet crimineel gedrag ligt geen scherpe en onbetwiste grens -> grenzen zijn voor
iedereen anders
Criminaliteit als sociaal construct -> binnen de samenleving zijn afspraken gemaakt
Geconstructueerd binnen het geheel van interacties tussen daders, slachtoffers, omstanders
en functionarissen belast met formele sociale controle.
Criminaliteit -> gedrag dat strafbaar is gesteld in een formele wet
1.2
Historisch overzicht:
- Griekse filosoof Plato (moralistische benadering criminaliteit) -> verschillende typen mensen
en hun verhouding tot geld & rijkdom
Ziet hebzucht en begeerte, veroorzaakt door het belang dat door de samenleving aan
rijkdom wordt gehecht, als belangrijke oorzaak voor misdaad
-> of iemand de misdaad begaat is volgend Plato afhankelijk van of het ‘goede’ of ‘slechte’
deel van zijn persoonlijkheid de overhand heeft
afhankelijk van opvoeding & omgeving van opgroeien
,‘oog om oog’ principe -> vroeg voorbeeld van latere restorative justis of herstelbeweging, waarin
genoegdoening (en niet wraak) het uitgangspunt is
Voor een leven niet meer dan een leven etc -> morele benadering
- Italiaanse theoloog & filosoof Thomas van Aquino
Invloed armoede op misdaad
Uitvoerige vergelding van de stelling dat in de hoogste nood diefstal is geoorloofd
Kritische & marxistische criminologie
- Engelse humanistische jurist Thomas More -> voorloper kritische criminologie
Is het opleggen van straffen door de overheid wel rechtvaardig als die zelfde overheid de
veroorzaker is van veel criminaliteit, omdat zij burgers onderdrukt en ‘besteelt’
-> eerste boek Utopia: beschrijft hij de sociale omstandigheden in het toenmalige Engeland
allen zware straffen zullen de misdaad niet inperken: men moet opzoek naar de oorzaken
van de criminaliteit en die wegnemen.
Door het stellen van zware straffen op betrekkelijk lichte feiten bestaat het risico dat men
overgaat tot het plegen van zwaardere feiten, omdat het risico op zwaardere straffen niet
toeneemt.
Natuurwetenschappen zoveel succes dat men dacht deze ook op de samenlevingsvraagstukken te
kunnen toepassen, samen met het opkomend handelskapitalisme sterkte dit het zelfbewust zijn van
de politiek betrokkenen burgers, die de feodale maatschappelijke structuren bekritiseerde -> ‘de
rede’ werd de maatstaf in deze periode van de ‘verlichting’.
Klassiek school
Verlichting -> nadruk op het feit dat het individu met rede begaafd was en dus bekwaam om het
eigen lot in handen te nemen en hiervoor verantwoordelijkheid te dragen
- Montesquieu -> de staat van de vrijheid van zijn onderdanen moet kunnen garanderen met
behulp van heldere wetten die beletten dat teveel macht in handen van een persoon terecht
komt.
Richten zich op de grondwet die de heersende macht beperking op legde &
controlemechanisme voor die macht invoerde
De grondwet zou ieders vrijheid waarborgen als niemand de hem gegeven macht kan misbruiken
(leide tot) trias politica
Strenge straffen niet stroken met het belangrijke principe van ‘vrijheid’ uit de Franse revolutie, en dat
wrede straffen geen effect hebben omdat men eraan gewend raakt
Straffen dienden in verhouding te staan tot de gepleegde misdrijven ->
proportionaliteitsbeginsel
Verbanden tussen misdaad en externe factoren
-> verband klimatologische factoren & het recht
, - Rousseau -> eigendom als oorzaak van rivaliteit en de tegenstelling tussen rijkdom &
armoede
Tegenstander vooruitgang -> oorzaak van problemen in maatschappij -> niemand kan een
mens onderwerpen zonder dat deze daarmee instemt
- Beccaria -> belangrijkste persoon uit de klassieke school
Beccaria nam krachtige stellingen tegen het willekeurige gebruik van het strafrecht en vooral
tegen de gangbare praktijken van marteling en doodstraf
Inspiratie voor hervorming in vele jurisdicties
Inspiratie voor Beccaria was Voltaires consequente pleidooi voor tolerantie
Uitgangspunten Beccaria’s ideeën:
Het individu zo min mogelijk gehinderd door het recht
Rechten van aangeklaagde moeten in elk stadium van het proces worden beschermd door de
wet
De wetgevende wet moet misdaden definieren en van te voren bepalen welke straf op welk
misdrijf wordt gesteld
Straffen moeten in de juiste verhouding staan tot het gepleegde misdrijf
Straffen onrechtvaardig als ze zwaarder zijn dan noodzakelijk om afschrikking te
bewerkstelligen
Excessieve straffen zijn inefficiënt, omdat ze niet allen falen in hun afschrikwekkende
werking, maar zelfs leiden tot toename van misdaad
Straffen moeten snel en voorspelbaar worden uitgevoerd, zodat het verband tussen het
gepleegde feit en de opgelegde straf duidelijk en onontkoombaar is
Opleggen van straf aan een veroordeelde moet vrij zijn van corruptie en voordeel
Pleitte ook dat wetten gepubliceerd moesten worden, marteling en processen uitgebannen worden,
doodstraf vervangen voor gevangenis en gevangenissen meer humaan karakter.
Na Franse revolutie -> gedachten van klassieke school officieel ingang.
Code penal -> einde straffenrecht van het acien regime
Alle burgers door de wet gelijk, misdrijven werden in het recht precies geformuleerd,
lichaamsstraffen afgeschaft, en doodstraf op veel minder delicten gesteld en zonder
voorafgaande verminkingen geëxecuteerd.
Streven naar evenredigheid tussen daad & straf
- Bentham
Kern gedachten van Bentham was het pleaure-pain principe
Idee dat menselijk gedrag in het algemeen wordt gedreven door het behalen van zo veel
mogelijk voordeel en het vermijden van nadeel
Mensen overtreden de wet voor het verkrijgen van geld, seks, spanning of iets anders dat
van waarde wordt geacht
Bentham neemt aan dat de crimineel een rationele afweging zal maken tussen het mogelijke
voordeel dat het voorgenomen misdrijf hem zal opleveren en het mogelijke nadeel (de pijn) dat de
op te leggen straf hem zal toebrengen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kylie18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
