Individuele opdracht 1 – algemene gegevens en observaties uit de wijk
Tussen 1920 en 1930 werd in het noordoosten van de stad Arnhem de wijk ‘De Geitenkamp’
gebouwd. Met de bouw van de wijk werd getracht de woningnood in de stad terug te brengen. De
wijk kenmerkt zich door veel hoogteverschillen, dit komt doordat het werd gebouwd op stuwwallen
die overbleven van de ijstijd. De opzet van de wijk was een tuindorp; een stadswijk met een dorps
karakter, lage woningen met voor en achtertuin en veel groen. (Geitenkamp Net, z.d) De aanwezige
voortuinen zorgen voor een karakteristiek beeld, bewoners zitten namelijk vaak in hun voortuin.
Menig tuin is gevuld met een tuin set, witte beelden en gekleurde lampjes. De bouwstijl van de wijk
wordt Amsterdamse School genoemd. In de wijk zijn veel poorten te vinden en de huizen zijn
voorzien van rode dakpannetjes. Dit alles maakt dat de wijk een unieke vertoning is, niet voor niets
werd de wijk in 2008 een Rijks beschermd stadszicht.
Omdat de wijk destijds ver van het centrum van de stad aflag, kreeg het zijn eigen marktplein met
winkels en een dorpscafé. Op zaterdagochtend was er markt op het plein, deze vindt nog steeds
plaats. Op deze manier werd de Geitenkamp zelfvoorzienend. Inmiddels wordt de wijk verbonden
met de rest van de stad via buslijn 7. (Geitenkamp Net, z.d) Voorzieningen zijn er genoeg in de wijk.
Op het gebied van sport kan men bijvoorbeeld naar gymzaal de Wetering en er worden geregeld
sportactiviteiten georganiseerd waar buurtbewoners aan mee kunnen doen. Voor
gezondheidsvoorzieningen is er medisch centrum Het Span. Hier zitten de volgende disciplines
gevestigd; huisarts, tandarts, fysiotherapeut en een diëtist. Ook bevindt zich hier een apotheek en
een prikpost. Twee belangrijke ontmoetingsplaatsen in de wijk zijn De Beijer en de Sperwer. De
Beijer is een centrale huiskamer waar buurtbewoners op een laagdrempelige manier met elkaar in
contact kunnen komen. Ook is hier de gelegenheid om koffie te drinken, wat te eten en een boek te
lezen. De Sperwer is het jongerencentrum van de wijk. Hier kunnen jongeren meedoen aan
activiteiten en is er de mogelijkheid om coaching te ontvangen. Het winkel aanbood in de wijk wordt
steeds kleiner.
82% van de woningen is coöperatie eigendom en dus sociale huurwoningen. De huur is hierdoor laag
in de wijk. De sociaaleconomische status in de wijk is laag, het aantal mensen dat een
bijstandsuitkering ontvangt en werkloos is behoord tot het hoogste niveau van de gemeente
Arnhem. Ook is het aantal mensen dat laaggeletterd is hoog in vergelijking met andere wijken.
(Gemeente Arnhem, 2020) Op het gebied van gezondheidsgedrag valt het hoge gebruik van alcohol
en tabak op. Dit drank gebruik zorgde voor de nodige geluidsoverlast en mensen die lastig werden
gevallen op straat. Om deze reden kwam er eind 2018 een verbod op het gebruik van alcohol
rondom het marktplein. (De Gelderlander, 2018)
De wijk lijkt echter achteruit te gaan, zo blijkt uit de kerncijfers van de Gemeente Arnhem (2019). Er
is sprake van verloedering; afval op straat, voortuinen die niet worden onderhouden, overlast en een
kleiner wordend winkelaanbod. Werkenden vertrekken vaak uit de wijk en bewoners zonder werk
blijven wonen in de betaalbare sociale huurwoningen. De wijk wordt hierdoor minder aantrekkelijk
om te gaan wonen, dit terwijl de wijk veel te bieden heeft.
, Individuele opdracht 2 – Beschrijving van de beïnvloedende
gezondheidsdeterminanten in de wijk
“Gezondheid wordt beïnvloed door verschillende soorten factoren, we noemen ze
gezondheidsdeterminanten. Het Health Field Concept (Lalonde, 1974) vat deze in 4 categorieën
samen: biologische factoren, voorzieningen in gezondheidszorg, leefstijl en omgeving.” (Vlaams
instituut gezond leven, z.d)
Biologische factoren
De verhouding mannen en vrouwen in de wijk is nagenoeg gelijk. De meeste inwoners hebben een
leeftijd van tussen de 25 en 65 jaar. (Gemeente Arnhem 2020) In vergelijking met andere wijken in
Arnhem worden veel inwoners in een arm gezin geboren, hierdoor heeft iemand vanaf het begin van
zijn leven al minder kansen op diverse vlakken. (Nederlands jeugdinstituut, 2015) Ook zien we in de
wijk relatief veel bewoners die laaggeletterd zijn in vergelijking met andere wijken.
Gezondheidsvoorzieningen
In de wijk zijn diverse gezondheidsvoorzieningen aanwezig. Deze voorzieningen zijn bereikbaar
middels een kosteloze buurt bus die tevens toegankelijk is voor rolstoelgebruikers. Buiten deze bus
kan men gebruik maken van Breng Flex. In medisch centrum het Span zit meerdere huisartsen, een
tandarts, logopedist, fysiotherapeut en een diëtist gevestigd. Ook zijn er organisaties waar men
terecht kan voor medische hulpmiddelen en zorg advies. (GeitenkampNet, z.d) Buurt bewoners
hebben dus diverse mogelijkheden om gebruik te maken van gezondheidsvoorzieningen, dit is
bevorderlijk voor het algemene welzijn.
Fysieke en sociale omgeving
De bevolkingsdichtheid in de wijk is hoog. In de wijk zijn veel groenvoorzieningen aanwezig. Huizen
zijn onderhouden en wegen zijn breed en berijdbaar. Uit onderzoek van de Gemeente Arnhem
(2020) blijkt dat verloedering een van de meest voorkomende buurtproblemen is. Zo is er sprake van
vervuiling in de groenvoorzieningen en rondom afvalcontainers. Ook zijn voortuinen vaak niet
onderhouden. Voor jong en oud zijn er zowel binnen als buiten sport en spel voorzieningen. Het
winkelaanbod in de wijk wordt steeds kleiner. Geluidshinder van vliegtuig en treinverkeer komt niet
voor, er is echter wel hinder van wegverkeer. (RIVM, 2020)
De sociaaleconomische status van de wijk is ongunstig. Het aantal bewoners dat een
bijstandsuitkering ontvangt is hoog. Ook hebben relatief veel mensen een langdurige ziekte of
aandoening. Personen met een lage sociaaleconomische status roken en drinken meer, eten minder
groenten en fruit en bewegen minder (Van Dijk en van der Meer, 2012). Dit ongezonde gedrag is
vaak een indirect gevolg van armoede en andere moeilijke leefomstandigheden die stress
veroorzaken. Ook zijn de woon- en werkomstandigheden van mensen met een lage
sociaaleconomische status vaak minder gunstig voor de gezondheid en maken zij minder gebruik van
preventieve voorzieningen (RIVM 2018).
Leefstijl
Onder de bewoners is het gebruik van alcohol en tabak hoog. Ook komt er relatief veel overgewicht
en obesitas voor. De beweegrichtlijnen komen daarentegen overeen met het gemiddelde van
Nederland. Meer dan de helft van de bewoners in de wijk zegt eenzaam te zijn. (RIVM, 2016) In de
wijk zijn weinig activiteiten die gericht zijn op het stimuleren van verbetering van de gezondheid of
het voorkomen van gezondheidsproblemen door preventieve voorzieningen.
