Aardrijkskunde samenvatting
Hoofdstuk 3: paragraaf 1 tm 7
Paragraaf 1: Regionale beeldvorming
Het beeld dat mensen van een onbekend gebied hebben, is vaak gebaseerd op
vooroordelen. Dat noem je een stereotype. Zo’n beeld geeft een algemene karakterisering
van een gebied of van een groep mensen.
De vraag is: hoe komen stereotypes tot stand. Dit heeft vooral met perceptie te maken, dit is
de manier waarop je op basis van juiste en onjuiste informatie de werkelijkheid inkleurt.
Cultuurelementen als muziek, dans, sport, kleding en religie spelen een belangrijke rol in
deze stereotiepe beelden.
Geografische beelden zijn objectieve en controleerbare beelden van de ligging van een
gebied en zijn ruimtelijke kenmerken en relaties. Dit wordt gebruikt bij bijv. het vak
aardrijkskunde. Deze geografische kennis voorkomt dat je een vertekend beeld hebt van een
gebied of van zijn bewoners. Je mental map wordt als het ware gecorrigeerd.
Paragraaf 2: Landschappen
De westzijde: actieve continentrand
Zuid-Amerika bestaat uit meerdere tektonische platen. De oceanische korst van de
Nazcaplaat en de Antarctische plaat duiken weg onder de continentale korst van Zuid-
Amerika. Dit verschijnsel noem je subductie. Dit gaat samen met aardbevingen, actief
vulkanisme en gebergtevorming. De oceanische korst is dun, zwaar en van basalt.
Continentale korst is dik, licht en van graniet, daarom gaat de oceanische onder de
continentale. In het Andesgebergte komt het stollingsgesteente andesiet volop voor.
De motor achter de bewegende platen is de magma die beweegt.
Divergeren --> van elkaar af Convergeren --> naar elkaar toe Transformeren --> langs elkaar
De Andes is een hooggebergte dat in het noordwesten uit veel bergketens (cordilleras)
bestaat. Hiertussen ligt een hoogvlakte of hoogland, een zogenaamde Altiplano. Verder heb
je ook nog bekkens, dat zijn laaggelegen gebieden waarin sediment is
afgezet./voorlandbekken zijn laaggelegen gebieden die door het gewicht van de Andes lager
zijn gaan liggen. Deze voorlandbekken worden steeds verder opgetild door subductie,
verwering en erosie van het Andesgebergte.
De oostzijde: passieve continentrand
De oostzijde van het continent is een passieve continentrand. De plaatgrenzen zijn er als het
ware in rust. Er zijn dus geen of weinig tektonische verschijnselen. Ten oosten van het
Andesgebergte liggen het Guyana- en het Braziliaanse schild. Dit zijn de alleroudste kernen
, van het Zuid-Amerikaanse continent en de oudste gesteentes liggen hier aan het oppervlak.
Ze zijn beetje afgevlakt door erosie/ verwering, hier is geen platentektoniek meer aanwezig.
Bodemschatten
Binnen Zuid-Amerika zijn vooral in het Andesgebergte en de hooglanden rijk aan ertsen zoals
ijzer, koper, tin, zilver en goud. Die metalen zijn door het opstijgende magma uit de
aardmantel meegenomen. Diep onder het aardoppervlak koelt de magma af en stolt. Door
afkoeling en ophoping van deze metalen ontstaan ertsaders. Door het afbreken van
gebergtes komen deze ertsaders na lange tijd dicht aan de oppervlakte te liggen en worden
ze door rivieren aangesneden en meegevoerd.
Hoogland van Guyana zijn lage hoogvlakten en bergketens. Tot 500m hoog en liggen in het
noorden bij Suriname.
Het hoogland van Brazilië is een hoogvlakte, vlak of heuvelachtig, hier en daar bergketens
met hoogtes tm 3000m. Het ligt in ongeveer het midden van Brazilië.
Het plateau van Patagonië ligt in het zuiden van Argentinië en heeft hoogtes in het westen
tot 500m en in het oosten tot 1500m. Er is een verschil in neerslag vanwege de
overheersende westenwind, en vanwege dat er aan de loefzijde lucht stijgt en aan de lijzijde
lucht daalt.
De bovenstaande hooglanden en plateaus zijn allemaal voorbeelden van schilden omdat ze
door erosie en verwering zijn afgevlakt.
Bekkens en delta zijn bedekt met sediment en er zijn grote delta’s zoals bijv. de Amazone.
Paragraaf 3: Klimaten
Klimaat- en landschapszones
De noordelijke helft van Zuid-Amerika ligt volledig in de tropen. Toch is het hier niet overal
warm en vochtig. Dat komt omdat de temperatuur niet alleen afhankelijk is van de
breedteligging, maar ook van de hoogteligging. De neerslag wordt ook sterk bepaald door de
ligging ten opzicht van de gebergtes. Het maakt ook uit of je aan de loef- of lijzijde van de
berg zit. Aan de loefzijde valt veel regen, en aan de lijzijde wordt de regen tegengehouden
dus valt er geen of weinig regen. In Noordoost-Brazilië komen extreme droogtes voor. Hier
groeien ook mangrovebossen, en omdat deze altijd met wortels in brak en zout water in
(sub)tropische kustgebieden staan, kunnen ze ook groeien in gebieden met weinig neerslag.
Ze zijn dus onafhankelijk van de hoeveelheid neerslag in dat gebied.
Klimaatfactoren
De ligging van klimaat-, vegetatie- en landschapszones in Zuid-Amerika wordt voor een groot
deel bepaald door
1. de geografische breedteligging
2. de hoogte van het Andesgebergte
3. de noord-zuidligging van het Andesgebergte
4. de invloed van zee- en luchtstromen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Esméevdw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.