Criminaliteitsvormen en misdrijven
Hoofdstuk 1: Inleiding
1 Criminaliteit in het dagelijks leven: Krantenartikelen
1. BE vrouwen vaak slachtoffer van verkrachting
• Wat is verkrachting?
o Wetboek: ruime definitie: kan eender welke penetratie zijn.
o De definitie verschilt van land en tijd.
• Hoe reageren instellingen die hiermee om gaan?
• In een samenleving waar verkrachting schaamte oproept dan zal de
aangiftebereidheid niet zo hoog zijn.
2. Huiselijk geweld
• Gematigde vormen van geweld zouden niet meer strafrechtelijk behandeld
worden. Wanneer er geen breuken zijn, zal het slechts met een boete berecht
worden.
3. Aanpak genitale verminking
• Moeilijk greep op te krijgen.
• Aantal dossiers dat bij de rechtbank terechtkomt, is klein.
• Soms ingebed in de cultuur.
4. Criminalisering bepaalde kledij
• Vb. Boerkini’s
• Door terroristische aanslagen mogen bepaalde lichaamsbedekkende badpakken
niet meer gedragen worden op het Franse strand.
5. Discussie cannabislegalisatie
• Drugwet 1921 bestaat dit jaar 100 jaar.
2 Wat is criminaliteit
De definitiekwestie voor de criminologie is heel belangrijk omwille van:
1) Het voorwerp van de criminologie
• Wat we crimi noemen is ook het studieobject van de criminoloog.
• Het is belangrijk te weten wat crimi is en hoe het ontstaat.
2) Hoeveelheid criminaliteit
• Wat en hoe moeten we tellen? Is tellen zinvol?
• vb. Criminografie, kwanti vs kwali
3) Wetenschappelijk karakter crimi
• Fundamenteel of toegepast?
1
, o Toegepast = Crimi aanvaardt de strafrechtelijke definities zonder
hierbij vragen te stellen. Hulpwetenschap van het strafrecht. De
definitie wordt aangereikt van buitenaf.
o Fundamenteel = Zelfstandig onderzoek, definities worden zelf in vraag
gesteld. De aangereikte definities worden niet zomaar aangenomen.
4) Theoretische en methodologische voorkeuren van de criminoloog
2.1 Alledaagse definities criminaliteit
Personen hun dagelijkse kijk is gebaseerd op:
• Hoe eigen ervaringen rol gaan spelen in hoe we crimi gaan ervaren.
o vb. Agent die regelmatig naar de hoeren gaat in A’pen zal op een
andere manier kijken naar prostitutie dan iemand die dat niet doet.
• Rol van de media
o Heeft een impact op hoe crimi rol krijgt in het alledaagse leven.
o Aandacht gaat vaak naar bepaalde misdrijven. Andere krijgen dan
weer veel te weinig aandacht.
• Aandacht voor bepaalde misdrijven
o Boemanconcept = Veronderstelling over misdadigers, waarin op
irrationele gronden negatieve kenmerken aan hen worden
toegeschreven.
§ In het dagdagelijkse leven wordt er vaak negatief over hen
gesproken
o Telelensreflex = Het veel zien van heel weinig zonder context. Meestal
het schokeffect van een misdaad zien.
§ Inzoomen op bepaalde facetten zonder te kijken naar de
ruimere context.
• Aandacht voor de straf
o Het gaat vaak over de zwaarte van de straf en vaak komt ook het
slachtoffer of nabestaande aan het woord. Is de straf proportioneel?
• Aandacht voor bepaalde groepen
o Minderheden in de samenleving, focus op de jeugd.
• Media en publieke verontwaardiging
o Er wordt vaak op een afkeurende manier over gesproken.
2
,2.2 Strafrechtelijke definities van criminaliteit
Criminaliteit is dat wat in het wetboek staat.
Strafrechtelijke definitie en rol van het overheidsoptreden: Processen van criminalisering en
decriminalisering (niet langer strafrechtelijk beteugelbaar).
Waarom (de)criminaliseren mensen?
1) Consensusperspectief
• Gaat ervanuit dat er in de samenleving onderlinge overeenstemming is over
welke gedragingen afgekeurd moeten worden en in het strafwetboek moet
worden opgenomen. Gaat er vanuit dat wij leven in een geïntegreerde
samenleving waar mensen op een gelijke manier kijken naar gedragingen die
afkeuringswaardig zijn.
• Wordt vaak geassocieerd met Emile Durkheim: Teken van collectief bewustzijn.
• Criminalisering op een probleem en discussieloze manier.
2) Pluralismeperspectief
• Samenleving als een geheel van verschillende groepen met uiteenlopende
waarden en belangen. Maar binnen deze samenleving gaan ze ook
uiteenlopende perspectieven ontwikkelen over wat crimi is. Jongeren zullen een
andere opvatting hebben dan ouderen.
• Er zijn hier groepen die met elkaar kunnen botsen over wat crimi is.
Criminalisering is dus niet probleemloos.
• Ze zijn het wel eens over de wijze waarop een strafbaarstelling gebeurt. Het
democratisch proces.
3) Conflictperspectief
• Samenleving is fundamenteel ongelijk.
• Strafrecht is een exclusief machtsinstrument van de heersende orde. Strafrecht
gezien als instrument om bepaalde groepen in de samenleving te onderdrukken.
Deviantiesociologie en aandacht voor strafbaarstelling
• Deviantiesociologie en proces van etikettering
o Reacties staat centraal (met strafbaarstelling als een belangrijke vorm
van reageren)
o Criminaliteit is het toepassen van labels.
• Complexiteit van causaliteitsvraagstuk
o Wanneer we het hebben over het ontstaan van crimi dan wordt er
vooral gekeken naar externe oorzaken van crimi. Maar je moet ook
kijken naar hoe het toedienen van de labels hiertoe kan bijdragen.
• Reactie die zelf criminogeen kan zijn t.g.v. impact van stigmatiserende stempel
• Sociale controle-instellingen komen in het vizier
3
, • ‘…older sociology tended to rest heavily upon the idea that deviance leads to
social control. I have come to believe that the reverse idea, i.e. social control
leads to deviance, is equally tenable and the potentially richer premise for
studying deviance in modern society’ (Lemert 1967: v)
Morele verontwaardiging en morele kruisvaarders
• Criminaliteit als sociale constructie
o Inhoud vh begrip wordt bepaald door afspraken gemaakt door
mensen.
• De rol van de media bij deviance amplification
o = versterken van deviantie door de media.
• De rol van de morele kruisvaarders
o Bepaalde groepen of personen die bepaalde problemen onder de
aandacht gaan brengen, die zich gaan verweren tegen bepaalde
inzichten. vb. Opkomen voor de gaycommunitie.
Stanley Cohen en de morele paniek
= Socioloog/criminoloog
• Studie naar de moral panics: The creation of the Mods and Rockers (2
jongerengroepen)
• Hij deed veldonderzoek en ontdekte dat hij eigenlijk 4 verschillende rollen
innam.
• To point to the complexities of the relationship between social objects and their
interpretation is ...the whole point of studying deviance and social control’
(Cohen 2002: xxii)
o Wijst op de interpretatie
“Samenlevingen lijken van tijd tot tijd geconfronteerd te worden met morele paniek. Een
bepaalde groep wordt aanzien als bedreiging die wordt gepresenteerd op een stereotype
manier in de massamedia. De morele kruisvaarders gaan op de barricades staan en gaan
uitroepen wat er in de samenleving fout loopt en de wijze waarop er oplossingen moeten
komen voor dat probleem. Er worden diagnoses gemaakt en oplossingen voorgesteld en dan
verdwijnt de morele paniek weer.”
Vijf elementen om te kunnen spreken van morele paniek:
– Bezorgdheid
• Er moet een bepaalde bezorgdheid zijn in de samenleving over
bepaalde gedragingen die gesteld worden door een groep of groepen
in de samenleving en het gaat daarbij over de negatieve impact van
dat gedrag op de samenleving.
– Vijandigheid
• Tgo de groepen waardoor ze aanzien worden als volkse duivels. Er
wordt een duidelijke lijn getrokken tussen hen en wij.
– Consensus
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Criminoloogkul01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.