Samenvatting
Samenvatting Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering hoofdstuk 1 t/m 3
- Vak
- Health Promotion
- Instelling
- Hogeschool Van Amsterdam (HvA)
Samenvatting van 10 pagina's voor het vak Health Promotion aan de HvA
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 10 pagina's
Voorbeeld 3 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Gezondheidsbevordering:Combinatie van voorlichting en omgevingsveranderingen die samen gezond gedrag en gezonde
leefstijl condities stimuleren
Gezondheidsvoorlichting:
Verzamelterm interventies ter bevordering van gezond gedrag (vrijwillige basis)
Gericht op identificeren en begrijpen van maatschappelijke en gezondheidsproblemen en verklaren
gezind gedrag en beïnvloeden (dmv voorlichting op basis van theorieën over gedrag en verandering)
Activiteiten gebaseerd op analyse van oorzaken van gedrag en gedragsverandering
Planmatig
Primaire preventie
Voorkomen specifiek gezondheidsprobleem
Wegnemen oorzaak of risicofactoren voor aandoeningen
Bijv HIV condooms h&vz stoppen met roken, ongevallen verkeersveiligheid voedselveiligheid
Secundair /vroege opsomming
Voorstadium aandoening identificeren
Doel: gerichte behandeling (gedrag en omgevingsverandering om erger t voorkomen
Bijv borstkanker onderzoek, baby's consultatiebureau of werknemers testen hart en- vaatziekten
Tertiaire preventie
Mensen die getroffen zijn door ziekte of handicap na diagnose
Kwaliteit van leven vergroten of behouden
Care zorg voor ziekte
Doel: beheersen handicap of verdere invalidering voorkomen
Bijv therapie trouw, zelfmanagement of bevordering continuïteit zorg(afstemming hulpverleners)
Hoogrisicobenadering
Risico groep geïdentificeerd obv erfelijke eigenschappen
Op basis van veel voorkomend risico gedrag, leeftijd of SES (sociaal economische status)
Relatieve risico hoog
Prevalentie laag
Individuele risico op probleem dat voorkomen moet word bij mensen in doelgroep sterk verlaagd
maar het effect op de volksgezondheid is vaak beperkt doordat de doelgroep klein is
Populatiebenadering
Hele bevolking of grote doelgroep
Landelijke campagnes
Bijv soa aids Nederland of Voedingscentrum
Relatieve risico laag
Prevalentie hoog
Volksgezondheid groot effect
Individueel niet (risico is laag)
(Preventieparadox)
Universele preventie
Totale bevolking of groente groepen
Niet speciaal verhoogd risico op iets
Alle mensen gezondheidsbevordering
Kans ziekte verminderen -primair -populair benadering
,Selectieve preventie
Bevolkingsgroep verhoogd risico
Gezondheid specifieke risico groepen te verbeteren
Secundaire preventie - hoogrisico benadering
Geïndiceerde preventie
Individuen met beginnende klachten of symptomen zonder dat hierbij een ziekte is gediagnosticeerd
Doel: ontstaan van ziekte of verdere gezondheidsschade te voorkomen
Secundaire preventie – hoogrisico benadering
Zorggerelateerde preventie
Gericht op individuen met een ziekte
Doel: ziektelast reduceren en complicaties of comorbiditeit voorkomen
Tertiaire preventie
Gedrag kan naast voorlichting (informatieoverdracht) ook worden beïnvloed door wetgeving of door
het organiseren van voorzieningen
Combinatie lijkt essentieel voor effectieve gezondheidsbevordering
Bij gezondheidsvoorlichting gaat het vaak om een combinatie van dit soort activiteiten en wordt er
meestal gesproken van voorlichtingsinterventies of voorlichtingsprogramma’s met als doel het
gedrag te veranderen op vrijwillige basis
Gezondheidsvoorlichting voor gedragsverandering kan bestaan uit: vaardigheidstraining, zelftesten,
rolspellen, motiverende gespreksvoering, e-coaching, ondersteuning bij therapietrouw etc.
Voorzieningen
Doel: gezond gedrag makkelijker te maken
Bijvoorbeeld door middel van: waterzuivering en riolering (bevordering hygiëne) prijsmaatregelen
(stimulering gedrag), spuitomruilprogramma’s voor junkies (primaire preventie van HIV-infecties),
schoolfruitprogramma’s of vetarme voedingsalternatieven voor in het bedrijfsrestaurant
Of voorzieningen in de zorg: mogelijkheid diabetici leren om zelf hun bloedspiegel vast te stellen en
adequate maatregelen te nemen
Regelgeving, controle en sancties
Afdwingen van gezond gedrag
Bijvoorbeeld door middel van: Voedsel en Waren Autoriteit, arbeidsomstandighedenwetgeving,
verplichting veiligheidsgordels
Green en Kreuter (2005): gezondheidsbevordering als een combinatie van voorlichtingen en
omgevingsveranderingen die (samen) gezond gedrag en gezonde leefcondities stimuleren.
Gezondheidsbevordering: sociale, politieke, economische, organisatorische en wettelijke condities
die het gezonde gedrag rechtstreeks de gezondheid kunnen beïnvloeden.
Vijf doelgroepen met personen die beslissingen nemen (Bartholomew e.a, 2011; Kok e.a, 2008):
1. individueel niveau , zoals personen die risico lopen of patiënten
2. interpersoonlijk of groepsniveau, zoals peers, ouders, hulpverleners
3. organisatieniveau, zoals directeuren van scholen, managers in bedrijven
4. community- of lokaal niveau, zoals opinieleiders in wijken/dorpen, redacteuren van lokale kranten
5. politiek of samenlevingsniveau, zoals politici en ambtenaar of besturen van werkgeversorganisatie
(omgevingscondities)
, Het model voor planmatige gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering
PRECEDE/PROCEED MODEL
Nadruk gelegd op het belang van analyse van de beginsituatie in termen van kwaliteit van leven, van
gezondheid, van gezond en ongezond gedrag en in termen van de determinanten van gedrag
Analyse van de beginsituatie
Vaststellen van de prioriteiten en doelstellingen van interventies ter bevordering van gezond gedrag
Evaluatie
Belangrijke verbeteringen tot stand gekomen door inbreng van gedragswetenschappelijke theorieën
En door systematische aandacht voor implantatie als een aparte, relevante activiteit
Intervention mapping
Beslissingprotocol dat richtlijnen en werkdocumenten biedt om stapsgewijs op basis van
wetenschappelijk bewijs en theorie interventies te ontwikkelen en te implementeren
Analyse van volksgezondheid indicatoren: ziekte, sterfte, prevalentie en incidentie, QALY
Analyse van gedrag: analyse van het belang en de plaats van gedragsoorzaken van het
gezondheidsprobleem
Omgevingscondities kunnen de gezondheid rechtstreeks beïnvloeden (bijvoorbeeld luchtkwaliteit)
Indirect via gedrag (bijvoorbeeld beschikbaarheid voorzieningen als gezondheidszorg of voeding)
Staan vaak onder invloed van het gedrag van zogenaamde beslissers (politici, werkgevers etc)
Analyse van determinanten van gedrag
Persoonlijke determinanten
(intern: zoals kennis, risicoperceptie, attidude en eigen effectiviteitsverwachtingen
Omgevingsdeterminanten
(extern: zoals sociale steun of druk, en onvoorzienbare barrières)
Interventieontwikkeling
Veranderingen teweegbrengen van het gedrag zelf of interventies gericht op gedragsdeterminanten
van het risicogedrag zelf, of op de determinanten van gedrag van ‘beslissers’ die de
omgevingsdeterminanten kunnen beïnvloeden)
Doel: verbetering volksgezondheid en kwaliteit van leven (intervention mapping staat centraal)
Interventie-implementatie (uitvoering zoals bedoeld) en disseminatie (planmatige verspreiding)
Rekening houden wensen opdrachtgever/gebruiker
Interventie op juiste schaal implenteren
Men moet er niet van uit gaan dat een goed programma zichzelf verkoopt
Anticiperen op implementatieproblemen -> vormen verbindingsgroep (Linkage Group)
En inzicht hebben in de determinanten van implementatiegedrag van potentiële gebruikers
Evaluatie
Effectevaluatie (gewenste resultaten) en procesevaluatie (uitvoering zoals gepland)
In de praktijk komt het ook wel eens voor dat er niet word begonnen bij stap 1 van het model.
En ligt in het begin vaker in een nadere analyse van afgebakende gezondheidsproblemen en
risicogedrag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasminshanice. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen