College aantekeningen
Aantekeningen hc's CVA & Parkinson
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Uitgebreide en duidelijke aantekeningen hc's CVA & Parkinson
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Deeltentamen 3 – Pathologie van het BewegenCVA en Parkinson
CVA
Hoorcollege 1
- Video 1 – Wat is CVA en hoe ontstaat het?
Onderzoek aan het brein --> Geschiedenis; interesse/onderzoek naar het brein begon bij de
Egyptenaren --> Edwin Smith Surgical Papyrus (c. 1700 BC) --> bevat op wetenschappelijke wijze de
vroegste verwijzing naar de hersenen.
> Er werd toen al vastgesteld dat schade/verwondingen aan de wervels motorische en sensorische
functioneren kunnen schaden.
Ondertussen zijn we een stuk verder met het onderzoek naar de hersenen om zo het functioneren en
de structurele anatomie goed in kaart te brengen
Ruggenmerg en spinale zenuwen (herhaling neurowetenschappen)
- Via het ruggenmerg en de spinale zenuwen staan de spieren in verbinding met de hersenen
- In het ruggenmerg lopen verticale banen zowel aan de buik (ventraal)- en rugzijde (dorsaal)
kant van het ruggenmerg.
Dorsaal --> opgaande banen die sensorische neuronen bevatten (info uit periferie naar
hersenen gestuurd)
Ventraal --> motorische neuronen die activiteit vanuit de hersenen via het ruggenmerg naar
bv de spieren sturen
Het brein (herhaling neurowetenschappen)
- Heel complex
- Verschillende kwabben (frontaal, temporaal, pariëtaal en occipitaal) --> hebben eigen
functies voor aansturen lichaam
- Hersenen liggen in schedel, maar worden ook beschermd door hersenvloeistof (wordt
gemaakt in ventrikelsysteem --> belangrijk beschermingsmechanisme hersenen)
- Bloedtoevoer --> Hersenen moeten voorzien worden met bloed, want zuurstof nodig (om oa
ATP aan te maken) --> belangrijk ivm beroerte
- Subcorticaal deel met verschillende kernen (basaal) --> beschadiging hier aan veel gevolgen
voor pathologie Parkinson + deze subcoticale delen zijn erg belangrijk bij
bewegingsstoornissen
Hersenfuncties – Globaal
Als schade in bepaald deel --> er zijn gevolgen voor
bijhorende functies
Motorische cortex --> verantwoordelijk voor het
uitvoeren van bewegingen
Sensorische cortex --> vinden de sensaties plaats, deze
komen vanuit het lichaam hier in de hersenen aan en
worden in deze cortex verwerkt
CEREBRO VASCULAIR ACCIDENT (CVA)
> “Plotseling optredende klinische verschijnselen van
een focale (of globale) stoornis in de hersenen die
langer dan 24 uur duren of leiden tot de dood, waarvoor geen andere oorzaak aanwezig is dan
een vasculaire stoornis” (WHO)
,Wereldwijd per jaar: 15 miljoen CVA’s
- 1/3 Volledig herstel
- 1/3 Blijvend beperkt
- 1/3 Sterfte
-->Wat bepaald in welk gedeelte jij komt? --> tijd! --> hoe sneller je erbij bent, hoe groter de kans op
herstel. En dus ook hoe later je erbij bent, hoe groter de kans op blijvende schade of zelfs sterfte
Risicofactoren
• Eerdere CVA --> als iemand het al een keer heeft gehad, dan zegt dat iets over de kwaliteit van de
bloedvaten in de hersenen. Wanneer er geen maatregelen worden getroffen, is de kans groot dat het
nog een keer zou gebeuren
• Artherosclerose (aderverkalking) --> zorgt voor vernauwing aders, wat zorgt voor een verminderde
bloedtoevoer
• Cardiale problemen (hartklep/ritmestoornissen, hartinfarct, hoge bloeddruk) --> grotere kans op
CVA en kan te maken hebben met bepaalde leefstijl.
• Leefstijl: Roken, alcoholgebruik, obesitas
• Leeftijd: Kans op CVA groter na 65e levensjaar
• Geslacht: Mannen > Vrouwen
Hoe kan je beroerte herkennen? --> FAST
- Face; vraag aan iemand om tanden te laten zien--> hierbij
kijk je ernaar of iemands mondhoeken scheef hangen of
mond scheef staat
- Arm; vraag de patiënt om beide armen tegelijkertijd horizontaal naar voren te strekken en de
binnenzijde van de handen naar boven te draaien --> hierbij let je erop of een arm wegzakt of
rondzwalkt.
- Speech; veranderingen in het spreken? --> let op onduidelijk spreken en niet meer uit
woorden kunnen komen
- Time; Vraag hoe laat de klachten begonnen zijn en bel zsm 112
Bloedvoorziening hersenen
-->CVA is dus echt een vasculair probleem --> Eerst normale bloedvoorziening hersenen bespreken
- 2 slagaders (arterie) die hersenen van zuurstof voorzien --> arterie vertibralis (die via
foramum magnum de schedel binnenkomen) & arterie carotis interna (via kanalis verotica)
- Arterie vertibralis komen samen in arterie basilaris --> cirkelvormige vaten = Cirkel van Willis
Ook de arterie carotis interna komt aan bij de cirkel van Willis
- Cirkel van Willis belangrijk --> hierdoor wordt een netwerk van bloedvaten gevormd
Beveiligingsmechanisme; Als deel van cirkel wordt afgesloten, dan kan er nog steeds bloed
rondgaan (door de cirkel)
- Paar belangrijke aders naar kwabben --> arterie cerebri media (midden), arterie cerebri
posterior (achterkant) & anterior (voor)--> gaan dus naar kwabben en zullen daar vertakken
Als deze verstopt, dan wel grote consequenties
Welke hersengebieden getroffen worden is erg
afhankelijk van de locatie van de laesie en dus ook van de
colaterale circulatie (bij goede circulatie, dan zal het
gebied van celdood kleiner zijn)
> Meeste CVA’s in stroomgebied A. Cerebri Media.
-->Groot gebied, dus veel functieverlies/schade
veroorzaken (groot deel naar motorisch en
sensorisch gebied)
, Pathofysiologie – 2 types CVA
1. Ischemische; meest voorkomende, 80% --> specifieke uitval
Er ontstaat bloedprop --> stopt bloedstroom --> in alle vertakkingen geen bloedtoevoer meer
--> zorgt voor celdood
2. Hemorrhagic Stroke; andere 20%
Bloedvaten op een bepaalde manier beschadigd of dunne wand hebben oid --> bloedvaten
scheuren --> komt bloed uit --> komt bij vloeistof --> druk wordt verhoogd en gaat duwen op
hersenweefsel wat uiteindelijk ook celdood tot gevolg kan hebben.
Functieverlies; drie mechanismen
1. Directe celdood door langdurig zuurstofgebrek
2. Penumbra: inactieve cellen rondom ischaemisch gebied (membraanhomeostase nog intact, maar
niet genoeg elektrische activiteit om daadwerkelijk lang in leven te blijven) --> weer tijd; hoe langer
je erover doet met ingrijpen, hoe groter kans dat penumbra alsnog afsterft
3. Diaschisis: verlies van functie van anatomisch verbonden hersengebieden door verminderde input
(‘Cerebral shock’)
Celdood door Ischaemie; De Ischaemische kettingreactie
- Dit alles begint bij het feit dat er geen bloed is en dus ook geen zuurstof --> zuurstoftekort -->
geen ATP via/voor het aerobe metabolisme. Als alternatief kan je natuurlijk even over naar
anaeroob, maar uiteindelijk is dit niet voldoende.
- De natrium-kaliumpomp werkt obv ATP (natrium cel uit en kalium cel in) --> wanneer deze
pomp niet meer kan werken dan is er een te grote influx van natrium --> meer water cel in
om PH op peil te houden --> zwelling cel (steeds meer) --> dit is al 1 van de redenen dat de
cel slechter/niet meer goed kan functioneren
- Ook verhoogde calcium concentratie --> zorgt voor schade aan mitochondriën --> komen
speciale enzymen vrij die celmembraan van cel zelf gaan afbreken --> komen vrije radicalen
vrij en die zorgen weer voor schade aan DNA --> wat samen met mitochondriën schade een
apoptose reactie (=geprogrammeerde celdood) teweegbrengt
--> ontstekingsreactie tot gevolg --> weer vrije radicalen vrij --> kettingreactie voor
omliggende cellen
> Filmpje
Celdood door hemorragische CVA; bloeding CVA Celdood door;
- Verhoogde druk op cellen door ophoping van bloed
- Ischaemie in achterliggende stroomgebied arterie (achterliggende aders krijgen geen bloed
meer, geen zuurstof --> vergelijkbaar celdood door Ischemische CVA)
Penumbra
Verminderde of afwezige elektrische activiteit, membraan homeostase intact;
Tot 90% van dit gebied sterft alsnog af wanneer binnen 3 uur na CVA geen actie is ondernomen.
- Ischemisch gebied = donkergrijs
- Penumbra = licht grijs --> niet meer functioneel, maar wel nog mogelijkheid om te herstellen
(als je snel bij bent)
Diaschisis (‘cerebral shock’)
Verlies van functie van anatomische verbonden hersengebieden door verminderede input.
Te zien aan;
- Daling cerebrale bloedvoorziening (CBF)
- Daling celmetabolisme
Functie kan hersteld worden door intacte, maar onderdrukte gebied dmv interventie en daarnaast
zijn de hersenen plastisch en kan door gebruik van deze gebieden de functie weer terugkomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cathelijne2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen