Inhoudsopgave
Introductie en algemene principes ....................................................................................................................... 1
Hormonale activatie op organisme niveau ......................................................................................................... 4
Hormonale activatie op cellulair niveau ............................................................................................................ 5
Hypothalamus en hypofyse................................................................................................................................... 8
Opbouw en ontwikkeling van de hypofyse .......................................................................................................... 8
Biosynthese van eiwit hormonen ........................................................................................................................ 9
Belangrijke hormonale systemen ...................................................................................................................... 12
Groei regulatie en groei verstoringen ................................................................................................................ 16
Groeischijven ................................................................................................................................................... 16
Effect van GH in de groeischijven .................................................................................................................... 18
Energie homeostase ............................................................................................................................................. 20
Opname en vertering van voedingsstoffen........................................................................................................ 21
Metabolisme na een maaltijd ........................................................................................................................... 23
Diabetes mellitus .............................................................................................................................................. 26
Metabolisme na het fasten ................................................................................................................................ 27
Introductie en algemene principes
Homeostase definitie:
• Medisch → alle lichaamsfuncties zijn in evenwicht of dat er sprake is van een
chemisch of fysiologisch evenwicht (situatie)
• Silverthorn → zelf-regulatie of het vermogen van het lichaam tot het behouden van
interne stabiliteit (activiteit)
Intracellulaire processen zijn voornamelijk het target voor alle processen die plaatsvinden om
homeostase te behouden. Homeostase is van belang om te compenseren voor veranderde
invloeden van buitenaf. Interactie met ‘de buitenwereld’ vindt altijd plaats via het epitheel.
Dit epitheel kan grofweg verdeeld worden in twee groepen:
• Exchange cells → bijvoorbeeld het epitheel van het respiratoire systeem
• Protective cells → bijvoorbeeld de huid waarop haren groeien
,Er zijn ook epithelia die tot beide categorieën behoren, bijvoorbeeld het darmepitheel.
Gedurende het hele leven vinden er verstoringen plaats in de homeostase. Deze verstoringen
kunnen zowel van binnenuit (bijv. groeien of ouder worden) als van buitenaf (bijv. opkomen
van de zon of eten en drinken etc.) komen.
De homeostase wordt onderhouden doordat er homeostatische set-points zijn, er wordt
onderscheidt gemaakt tussen twee soorten set-points:
• Fixed set-points → bijvoorbeeld voor de concentratie glucose of calcium in het bloed,
de lichaamstemperatuur
• Variable set-points → bijvoorbeeld voor de ontogenese (groei) of tijdelijke cycli als
dag/nacht of ovarische cycli
Globaal overzicht van de homeostase regulatie:
Het endocriene systeem zorgt samen met het zenuwstelsel voor het behouden van de
homeostase.
Endocrinology:
• Endo = binnen
• Krineïn = te secreteren
• Logos = het bestuderen van
Traditionele definitie hormoon → een stof die geproduceerd wordt door een klier die niet in
verbinding staat met de buitenwereld, gesecreteerd wordt in het bloed en een fysiologische of
morfogene functie in het lichaam heeft voornamelijk op een andere locatie dan waar het
geproduceerd wordt.
Hormonen zijn betrokken bij het behouden van interne balansen, reacties op fysieke en
emotionele stress en bij reacties op (veranderingen in) de omgeving. Hormonen zorgen voor
de regulatie van de interne omgeving, groei en ontwikkeling, metabolisme en reproductie.
Echter, signaal moleculen (hormonen) kunnen ook geproduceerd worden door
organen/weefsels die een andere primaire functie hebben. Bijvoorbeeld peptide hormoon dat
, geproduceerd wordt in het brein of de darmen. Verder kunnen stoffen als natrium, glucose en
koolstofdioxide ook als signaal moleculen functioneren. Bovendien is het transport medium
niet altijd beperkt tot het bloed, bijvoorbeeld de intercellulaire vloeistof kan dienen als
transport medium.
Silverthorn definitie hormoon → een chemische stof die gesecreteerd wordt in het bloed door
een cel of een groep cellen waarna het getransporteerd wordt naar een (vergelegen) target,
hier zal het in lage concentratie een effect in gang zetten.
Klassieke endocriene klieren (organen/weefsels waarvan de hoofdfunctie het produceren van
hormonen is):
• Pijnappelklier (pineal gland) → tussen diencephalon en mesencephalon, produceert
melatonine met als doel het reguleren van een dag/nacht ritme.
• Hypothalamus → zorgt voor het vrijgeven en inhiberen van hormonen. Het bevat
synapsen die eindigen bij bloedvaten, hierdoor kunnen ze neurotransmitters/hormonen
afgeven aan het bloed. Bovendien zorgen ze voor een sterke beïnvloeding van de
hypofyse.
• Hypofyse (pituitary gland) → bestaat uit twee delen, voornamelijk de frontal lobe is
verantwoordelijk voor de productie en afgifte van hormonen (onder andere TSH, GH,
ACTH, LH, FSH en PRL), verder produceert de intermediaire lobe MSH, in de
neurale lobe wordt ADH en oxytocine opgeslagen (deze hormonen worden
geproduceerd in de hypothalamus).
• Schildklier (thyroid gland) → produceert thyroid hormone en calcitonine
• Bijschildklier (parathyroids) → produceert PTH (PTH is samen met calcitonine
verantwoordelijk voor de calcium regulatie in het bloed)
• Bijnieren (adrenal glands) → in de cortex wordt aldosteron, cortisol en androgenen
geproduceerd, in de medulla wordt adrenaline (epinephrine) geproduceerd
• Pancreas → produceert insuline en glucagon
• Ovaria en testes → produceren reproductieve hormonen
Overige endocriene cellen en weefsels (organen/weefsels waarvan het produceren van
hormonen een overige functie is):
• Hart → atrial natriuretic peptide
• Lever → angiotensinogeen, insulin-like growth factor
• Maag → gastine en ghreline (zorgt voor het krijgen van honger)
• Darmen → CCK, secretine (wordt gesecreteerd door de dunne darm op het moment
dat product uit de maag het duodenum in gaat. Het heeft drie functies: het zorgt ervoor
de dat pancreatic tust een grotere hoeveelheid NaHCO3 produceert, het zorgt voor het
inhiberen van het afgeven van zure componenten vanuit de maag naar het duodenum
en het inhibeert de secretie van maagzuur in de maag) GIP en GLP-1
• Nieren → erythropoietine, calciferol (1,25-dihydroxyvitamine D)
• Huid → vitamine D3
• Vetweefsel → leptine, adiponectine etc.
• Placenta → estrogeen, progesteron, chorion gonadotropine en somatomammotropine
• Verschillende weefsels → groei factoren en verschillende stappen van steroïde
hormonen (bijvoorbeeld het omzetten van androgeen in estrogeen)
Classificatie van hormonen:
• Gebaseerd op de plaats van productie:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BMWsamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
